«سال‌ثانيه» در زمين تنيس كاخ سعدآباد اجرا مي‌شود
پيام رضايي | حميد پورآذري در تداوم سنت اجرا در مكان‌هاي نامتعارف اين‌بار قصد دارد نمايش «سال ثانيه» را در زمين تنيس مجموعه كاخ سعدآباد اجرا كند. آن‌طور كه پورآذري به «اعتماد» مي‌گويد گويا ابتدا مكان ديگري را در نظر داشته است كه حسن نظر مديريت كاخ سعدآباد نسبت به تئاتر همه ماجرا را تغيير داده است. «رفتيم سراغ سوله‌اي كه بتواند طول و عرضي را مي‌خواهيم به ما بدهد. وقتي از اين موضوع نااميد شديم، استقبال و روي خوشي كه مديريت كاخ سعدآباد آقاي منصورزاده نشان داد ما را تشويق كرد كه آنجا اجرا كنيم. ايشان گفتند ما فضاهايي داريم و انتخاب كنيد كدام يك براي كار شما مناسب است. در مجموعه سعدآباد دو زمين تنيس بود كه استفاده نمي‌شد و چون ابعاد و فضاي مناسب را به ما مي‌داد فكر كرديم خوب است. اما اين مستلزم اين بود كه خيلي چيزها عوض شود و آرام آرام متوجه شديم اين بهترين انتخاب است.» اما اين انتخاب دلايل خاص خودش را داشته است. «در واقع كم‌كم متوجه شديم دلايل اوليه كه باعث شده بود ما دنبال سوله براي اجرا بگرديم دلايل خوبي نيستند و اينجا بهترين انتخاب ما است. به خاطر جغرافيا، معماري و درخت‌ها. به ويژه به خاطر جغرافيا و اينكه ته تهران است و اين را كشف كرديم كه درست‌ترين جا براي كار ما است. من نخستين ايده‌اي كه داشتم اين بود كه 10 نفر خانم در جايي دوره هم جمع شده‌اند و خب كم‌كم به اين فضا رسيديم و هنوز هم امكان كامل‌تر شدن وجود دارد». اما «سال ثانيه» سال گذشته هم در جشنواره زوريخ اجرا شده بود. «دو سه سال پيش دوستي كه مدير فستيوال زوريخ بود به ايران آمد و به من گفت كه خوب است در اجراي امسال كار داشته باشي. گفتم من كار آماده‌اي ندارم و كارهايي كه دارم مناسب آنجا نيست اما مي‌توانم آماده كنم. ما در دي ماه 92 گفت‌وگو كرديم و مردادماه سال 93 سه اجرا در جشنواره زوريخ داشتيم. وقتي هم برگشتيم افتاديم دنبال پيدا كردن جا و مكان و سرانجام اينجا را انتخاب كرديم». به گفته اين كارگردان چنين اجراهايي الزامات خاص خودش را دارد كه تغيير و گشوده بودن از جمله آنهاست. «اجرا هيچ‌وقت تمام نمي‌شود. ناگهان كشف جديدي مي‌كني و به نكته تازه‌اي مي‌رسي و فكر مي‌كنم حتي وقتي اجراها تمام شود هم باز بگوييم اين هم ممكن بود. اين ذات اين نوع كارهاست. زمان اجرا هم ممكن است تغيير كند. در حقيقت اجرا براي الان و امروز است و فردا شايد چيز ديگري مناسب باشد. » «سال ثانيه» همانطور كه از نامش پيداست داستاني از زمان را روايت مي‌كند. « فضايي است كه در آنجا 10 نفر دور هم جمع شده‌اند براي فراموش كردن و اين كم‌كم تبديل به يك آيين مي‌شود. اين آيين در آن مكان كه يك پيچ زماني است مهم مي‌شود و داستان را شكل مي‌دهد.» اما اصرار و مداومت پورآذري در مورد اجرا در مكان‌هاي متعارف هم داستان جالب و قابل تاملي دارد. «من معتقدم بايد خواسته‌مان را از تئاتر يك‌بار ديگر بازخواني كنيم. ضرورت تئاتر در كشور ما چيست؟ فقط اجراست يا اينكه فرآيند اجرا مهم است؟ قطعا ضرورت تئاتر در ايران و فرانسه با هم تفاوت دارد. اگر باور داريم كه تئاتر ابزار است و فرهنگ مي‌سازد و اين فرهنگ بايد در لايه‌هاي زيرين فرهنگي جامعه نفوذ كند بنابراين اجرا كف خواسته يك تئاتر است. بر همين اساس شما از سالن بيرون مي‌آييد نه اينكه سالن را حذف كنيد. سالن هست و كار خودش را انجام مي‌دهد. تجربه‌هاي جديد انجام مي‌دهيد، آشنازدايي مي‌كنيد. با اين كار صدايي كه از كار درمي‌آيد صداي بازيگر و كارگردان است و اين شكل كار را تغيير مي‌دهد. اين ضرورت است. ما چقدر اين لذت يا اضطراب را به تماشاگر مي‌دهيم كه جايش را با من عوض كند؟ كار جزئي از وجودش شود. سهيم بودنش بيشتر شود. مكان‌هاي غيرمتعارف مي‌تواند سنت ديگري را پياده كند. آدم‌ها را بايد داخل تئاتر كشيد. آنها چيز ديگري را تجربه مي‌كنندو اين تجربه نو مي‌تواند وضعيت ديگري را روشن كند.»
در «سال‌ثانيه» آبان حسين‌آبادي، مريم حيدري، هدي حيدري، نسرين درخشان‌زاده، مينا زمان، سوده سعدايي، سحر صبا، پرستو قرباني، سعيده نيازخاني و تينا يونس‌تبار بازي مي‌كنند.