مدح و مرثيه‌اي بر‌هنر روحوضي و سياه‌بازي

رضا صديق / سه‌شنبه عصر، ميني سريال داوود ميرباقري رونمايي شد. «دندون طلا» آخرين سريالي است كه ميرباقري پس از تجربه «شاهگوش» در شبكه خانگي توليد كرده و به نظر مي‌رسد كه قيد كار كردن با تلويزيون را فعلا زده است. «دندون طلا» بر اساس نمايشنامه‌اي است كه در سال 78 ميرباقري آن را 120 شب روي صحنه تئاتر برد و حالا در 9قسمت اين داستان را در قالب ميني سريال ساخته و پرداخته كرده است. تمام اشعار نمايش و ميني سريال «دندون طلا» كه بر اساس تم سياه بازي و نمايش روحوضي سروده و جمع‌آوري شده نوشته و تحقيق هنگامه مفيد و با آهنگسازي فردين‌خلعتبري است كه گويا حالا به دليل تصويري شدن اين نمايش بسط پيدا كرده است. با توجه به روايت اين نمايشنامه و ساختار سريال كه بر اساس سياه بازي و تئاتر روحوضي است، مي‌توان گفت كه دندون‌طلا نخستين ميني سريال موزيكال در عرصه شبكه خانگي و حتي سريال‌سازي به زبان فارسي است. ميني سريالي كه بر اساس كهن الگوهاي سياه بازي و اشعار و ملودي‌هاي اين نمايش بنا شده و به نحوي ارايه‌دهنده يك نوع از نمايش موزيكال ايراني است. عصر سه‌شنبه در ساختمان لوكسي در خيابان فرشته، مردان قرمز پوشي با صورت‌هاي سياه شده و در حال اجراي سياه بازي بين مدعويني بودند كه براي رونمايي از «دندون طلا» گرد آمده بودند. پيش از شروع رسمي مراسم، در طبقه سوم برج محل مراسم نشست خبري‌اي برگزار شد و داوود ميرباقري، مهران برومند تهيه‌كننده، مهدي فخيم‌زاده، حميد آذرنگ، ستاره اسكندري و حامد بهداد بازيگران اين ميني سريال به سوالات خبرنگاران و روزنامه‌نگاران مدعو پاسخ گفتند. در نشست پرسش و پاسخ «دندون طلا» ابتدا داوود ميرباقري درباره علت دور شدن از همكاري با تلويزيون توضيح داد و گفت: «هميشه آرزو دارم كه در صداوسيما سريال سلمان فارسي را بسازم زيرا اين سريال براي من تبديل به يك باور شده اما متاسفانه امروز تلويزيون مشكلاتي دارد كه باعث شده نتوانم سلمان فارسي را بسازم. يكي از اصلي‌ترين مشكلات؛ مسائل مالي است». ميرباقري محل جبران اين خلأ را شبكه خانگي دانست و به تجربه ساخت «شاهگوش» اشاره كرد كه سبب شده است او به مديوم شبكه خانگي جدي‌تر از پيش نگاه كند و گفت: «شبكه نمايش خانگي جاذبه‌هايي دارد و جاذبه‌هاي آن به مراتب كمتر از مشكلاتش است. يكي از اين جاذبه‌ها اين است كه كاملا مشخص مي‌شود اثر توليد شده چه ميزان مورد استقبال مردم قرار گرفته لذا اگر كار باكيفيتي توليد شود؛ مردم از آن حمايت مي‌كنند». كارگردان سريال‌هاي مهمي چون امام علي(ع) و مختارنامه در صدا و سيما به كاركرد شبكه خانگي نيز اشاره كرد كه به نسبت صدا‌و سيما اين عرصه به سلايق متفاوت مخاطبان دقت بيشتري دارد و شبكه خانگي مي‌تواند رقيب مناسبي براي شبكه‌هاي ماهواره‌اي از يك‌سو و از سوي ديگر نيز توليدات تك سليقه‌اي صدا و سيما شود. علي برومند، تهيه‌كننده اين سريال نيز در اين نشست به توضيح درباره تعداد قسمت‌هاي «دندون طلا» پرداخت و به اين نكته اشاره كرد كه تا به حال 9قسمت از اين سريال تدوين شده و قرار است يك قسمت ديگر نيز از پشت صحنه ساخت اين سريال به‌صورت مجزا منتشر شود. تهيه‌كننده «دندون طلا» با اعلام زمان پخش نخستين قسمت اين سريال در تاريخ 12 مرداد گفت كه قرار است اين ميني سريال هر 10روز يك‌بار در اختيار مخاطبان قرار بگيرد. از سوي ديگر اما اين تهيه‌كننده به آفت‌هايي كه گريبانگير شبكه خانگي است و اين عرصه را دچار مشكل كرده اشاره كرد و گفت: «اگر سيستم توزيع و شكل عرضه در اين شبكه اصلاح شود پتانسيل ارايه آثار سينمايي و سريال در اين شبكه 10 برابر سينماست» او در ادامه به تحقيقي كه درباره «شاهگوش» صورت گرفته بوده اشاره كرد و گفت: «قسمت اول اين سريال توسط 17 ميليون نفر ديده شده و تيراژي نزديك به دو و نيم ميليون نسخه توسط مردم خريداري شده است. بنابراين اگر اين تيراژ كاملا از طريق مجاري مشخص و نسخه غيرقاچاق به دست مردم برسد، بازگشت سرمايه خوبي از لحاظ اقتصادي براي سازندگان به دنبال خواهد داشت». در جلسه پرسش و پاسخ ادامه اين نشست، مهدي فخيم‌زاده كه در ميني سريال «دندون طلا» بازيگر يكي از نقش‌هاي اصلي است درباره اين سريال صحبت كرد. فخيم‌زاده با تاكيد بر همكاري‌اش با ميرباقري گفت با خودش قرار گذاشته بود كه از بعد فيلمسازي جدي‌اش جلوي دوربين هيچ كارگردان ديگري نرود اما وقتي ميرباقري براي مختار و نقش عمرسعد او را دعوت كرد نتوانست نه بگويد و بعد از همكاري نيز ميرباقري را يكي از حرفه‌اي‌ترين‌هاي عرصه سينما و نمايش و نويسندگي ديده است. او همكاري‌اش با ميرباقري در «دندون طلا» را نيز در ادامه همين موضوع دانست و از اين همكاري ابراز رضايت كرد. فخيم‌زاده در ادامه به سينماي ايران اشاره كرد و معضل اساسي سينماي امروز را مشخص نبودن شرايط توليد نمايش دانست و گفت: «يعني اينكه يك فيلم امروز ساخته مي‌شود اما زمان نمايش آن مشخص نيست به همين دليل ما بايد به سمت شكل‌هاي ديگر ارايه آثار سينمايي حركت كنيم». ستاره اسكندري، حميد آذرنگ و حامد بهداد ديگر بازيگران «دندون طلا» نيز در اين نشست درباره نقش‌هاي‌شان صحبت كردند. اسكندري كه در نمايش تئاتري «دندون طلا» نقش نير را بازي كرده و امروز نيز در اين ميني سريال همين نقش را ايفا مي‌كند از اعتماد دوباره ميرباقري براي ايفاي اين نقش از او تشكر كرد. اسكندري اين اتفاق را اين‌گونه توصيف كرد: «خوشحالم از اين اتفاق كه نقش نير كه پيش از اين روي صحنه زندگي كرده بودم، حالا جلوي دوربين به ثبت رسيده است». آذرنگ نيز نقشش را در «دندون طلا» سخت و مهم توصيف كرد و از وحشتش براي ايفاي نقش يك سياه باز گفت. حامد بهداد نيز كه ديرتر از همه به اين نشست رسيد و ابتداي ورود مدام به ميرباقري و فخيم‌زاده سلام و عرض ارادت اعلام مي‌كرد درباره «دندون طلا» گفت: «سريال دندون طلا مدح و مرثيه‌اي است بر هنر روحوضي و سياه‌بازي كه بعد از انقلاب رو به فراموشي رفته است و به نظر مي‌رسد قرار است آن را به موزه بسپارند.» از حواشي‌اي كه در نشست پرسش و پاسخ «دندون طلا» پيش آمد سوال خبرنگاران از داوود ميرباقري و مهدي فخيم‌زاده(كه هردو از كارگردانان مهم در ساخت سريال‌هاي مذهبي بوده و هستند) درباره موضوع پيش آمده براي «رستاخيز» بود كه در فرصت مناسبي كه به اين فيلم مي‌پردازيم به آن اشاره خواهد شد. پس از اين نشست در سالن سينماي برج لوكس انتخاب شده در فرشته مراسم رونمايي با حضور چهره‌هاي سينمايي و تئاتر برگزار شد و سكانس‌هايي از ميني سريال «دندون طلا» به نمايش درآمد.