درباره مشاجره‌هايي كه اين‌روزها در كوچه و خيابان زياد مي‌بينيم
باهم مهربان باشيم
حسن برزيده
وقتي به دعواي لفظي دو نفر كه در يك صف نانوايي ايستاده‌اند نگاه مي‌كنم، چهره شهر را زشت مي‌بينم، انگار مردم باهم نامهربان شده‌اند. دلم مي‌خواهد وقتي از كنارشان عبور مي‌كنم زير لب زمزمه كنم: «باهم مهربان شويم» و اين اتفاقي است كه هرروز رخ مي‌دهد. هر روزي كه از خانه براي كارهاي روزمره بيرون مي‌آييم، جروبحث مردم را به چشم مي‌بينيم؛ بحث براي پارك اتومبيل در خيابان محل كار تا دعواهايي كه درصف نانوايي محله هرروز تكرارمي‌شود. ما بارها و بارها اين صحنه‌هاي زننده را مي‌بينيم و از تكرار آن دلزده مي‌شويم. با تمام اينها، همه اين صحنه‌ها از درگيري مردم در خيابان با يكديگر، هرگز تبديل به عادت نمي‌شود و از ديدن آن عبوس و غمگين مي‌شويم. براي تمام اين اتفاق‌ها هزار و يك دليل وجود دارد و مي‌شود راه‌حل‌هايي هم پيدا كرد. مثلا مي‌شود حدس زد كه وقتي جامعه با مشكلات اقتصادي درگير مي‌شود، اعتراض خود را با اين رفتارها نشان مي‌دهد. افرادي كه از سطح درآمد خود رضايت ندارند و براي بقاي زندگي خود بايد سخت تلاش كنند، بدون شك آرام نيستند و با ديگران هم با آرامش رفتار نمي‌كنند. با مرور زمان مردمي كه در يك شهر كنار هم زندگي مي‌كنند فراموش مي‌كنند كه مي‌توانند با هم با دوستي و محبت رفتار كنند و از كنار هم بودن لذت ببرند. شايد براي يادآوري چنين ارزش‌هايي بايد از فرهنگ و رسانه كمك گرفت. فرهنگ و رسانه‌هاي جمعي در كاهش بحث‌هاي خياباني تاثير زيادي دارند، آموزش و پرورش هم در ريشه‌كن كردن پرخاشگري اجتماعي تاثيرگذار است. كودكان و نوجوانان در الگوپذيري از افراد جامعه استعداد بالايي دارند، بنابراين اگر معلمان در مدارس ازالگو‌برداري نوجوانان در زمينه‌هاي مناسب استفاده كنند، مي‌توانيم از همين حالا جامعه آينده را جامعه‌اي آرام و به دور از پرخاشگري پيش‌بيني كنيم. هرچند عرصه فرهنگ بيش از آموزش و پرورش در اين زمينه اثرگذار است، اما اهالي فرهنگ نمي‌توانند در اين راه به‌تنهايي كاري از پيش ببرند. اين مشكلات نياز به ريشه‌يابي و بررسي جدي دارد، نبايد در جامعه به سادگي از كنار آن عبور كرد. مثلا اگر سريالي در دست ساخت است و در بهترين ساعت پخش قرار دارد كه بيشترين بيننده را پاي تلويزيون بكشاند، بهتر است در كنار قصه و فيلمنامه جذاب، مسائلي در آن مطرح شود كه در اخلاق اجتماعي افراد تاثير مستقيم دارد.
در اين زمينه كارشناسان اجتماعي هم بايد به هنرمندان كمك كنند و گروه سازنده سريال را به سمتي هدايت كنند كه براي جامعه مفيد است. تخلفات ساده رانندگي هم نشانه‌هايي از وجود ناهنجاري و پرخاشگري اجتماعي است كه مسوولان براي مقابله با آن مدام دستورات راهنمايي رانندگي را قوي‌تر مي‌كنند درحالي كه اين مشكل نياز به بررسي و راهكار جامعه‌شناختي دارد. شخصي كه بي‌توجه به اصول راهنمايي و رانندگي از چراغ قرمزعبور مي‌كند شايد نوعي عصيان و اعتراض را با اين رفتار نشان مي‌دهد؛ رفتارهايي كه در سطح شهر زياد شده و بايد با دقت بيشتري بررسي شود و براي مقابله با آن از بسترهاي فرهنگي كمك گرفت.