بني‌اعتماد و ميرتهماسب زندگي كارآفرينان ايراني را به تصوير مي‌كشند
دوربين مستندسازان به تماشاي حاشيه‌نشينان با «كارستان»
رضا صديق / چرخيدن دوربين به حاشيه جامعه و كلانشهر همان اتفاقي است كه شايد كاربردي‌ترين كاركرد مستند است. اتفاقي كه در سير اين گونه سينمايي نمونه‌هاي بسيار در دنياي سينما دارد و در ايران نيز مسبوق به سابقه است كه مستندساز به سراغ حاشيه نشينان كلانشهر برود و زندگي و حتي رنج را از زاويه ديگر روايت كند. البته مستندسازي در ايران گاهي با برچسب سياه‌نمايي روبه‌رو شده است و در ساليان اخير و دو دوره دولت پيشين حتي راه ساخت اين نوع از مستندها تقريبا مسدود شده بود. با روي كار آمدن دولت تازه و همچنين گشايش‌هايي كه در سياست خارجه رخ داد، به نظر مي‌رسد كه نگاه به مستندسازي و روايت مستند نيز در حال تغيير است. نمونه اين تغيير را مي‌توان در تازه‌ترين خبري كه در اين زمينه منتشر شده است، جست؛ «قرار است كه رخشان بني‌اعتماد و مجتبي ميرتهماسب مجموعه فيلم‌هاي مستند «كارستان» را با هدف روايت تصويري زندگي كارآفرينان ايراني بسازند». چرخيدن دوربين به سمت كارآفرينان و روايت اشخاصي كه در كمبود كار و بيكار بودن قشر وسيعي از جوانان بستري را مهيا مي‌كنند تا آفرينش كار باشد اتفاق مهمي است. اتفاقي كه روايتش مي‌تواند فتح بابي باشد در آشنايي با طريقه عملكرد اين اشخاص و روايت اين بستر. بر اساس اخباري كه از اين پروژه در اختيار «اعتماد» قرار گرفته است فيلم‌هاي مستند«كارستان» پروژه‌اي سينمايي- مستند است با ابعاد ملي كه با مشاركت بنياد توسعه كارآفريني زنان و جوانان و حضور مستندسازان شاخص در قالب 17 فيلم مستقل از زندگي كارآفرينان موفق ايراني كه در بخش خصوصي فعاليت مي‌كنند، با جذب حمايت‌هاي مردمي تهيه و توليد مي‌شود. مجتبي ميرتهماسب كه چهره‌اي بين‌المللي نيز دارد در كنار رخشان بني‌اعتماد كه سير فيلمسازي‌اش نشان داده است كه هميشه در تلاش تماشاي حاشيه‌نشينان است دو سال گذشته را معطوف به اين مجموعه كرده‌اند. بني اعتماد اهميت پروژه «كارستان» را آشنايي مردم به ويژه جوانان با زندگي كارآفرينان مي‌داند و مي‌گويد: «روشن نبودن چشم‌اندازي براي آينده كاري در بين جوانان، نوميدي و ميل به رفتن از كشور به اميد دستيابي به موقعيت‌هاي بهتر، مساله جدي جوانان ما است. به تصوير كشيدن ديدگاه و تفكر و تجربه‌هاي با ارزش كارآفرينان مي‌تواند، منظري تازه از نگاه به زندگي و آينده و نقش افراد در توسعه ملي و پيشرفت كشور را ترسيم كند.» بني‌اعتماد با تاكيد بر جايگاه و تاثير سينما و جايگاه ويژه آن در شناسايي سرمايه‌هاي اجتماعي از جمله كارآفرينان و معرفي آنان به مخاطب گفت: «باور دارم زندگي تك‌تك كارآفرينان الگويي موثر در
به وجود آوردن اميد در جامعه است.» به اعتقاد اين دو فيلمساز مخاطبان اصلي اين مجموعه جواناني هستند كه تلاش مي‌كنند از ميان الگوهاي موجود در جامعه راهي را براي آينده خود پيدا كنند. اين مجموعه و تلاش اين افراد مي‌تواند اين الگوها را به آنها ارايه دهد.
كارستان براساس برنامه‌ريزي انجام شده ميان گروه اجرايي متشكل از رخشان بني‌اعتماد و مجتبي ميرتهماسب با بنياد توسعه كارآفريني زنان و جوانان در دو فاز قرار است تهيه شود. فاز نخست كه به گفته ميرتهماسب شامل پنج فيلم از زندگي پنج كارآفرين است كه در نيمه راه خود قرار گرفته است: «از ميان پنج فيلم فاز اول، يك فيلم در مرحله تدوين است و يكي ديگر در مرحله فيلمبرداري قراردارد. سه فيلم هم در مراحل آخر پژوهش و فيلمنامه قرار دارند و ظرف چند ماه آينده به مرحله توليد مي‌رسند. اميدواريم تا يكي دو ماه آينده بتوانيم سرمايه ساخت 12 فيلم ديگر را هم جذب كنيم تا بتوانيم آنها را هم به مرحله اجرايي برسانيم.»
ميرتهماسب همچنين به اين نكته اشاره مي‌كند كه او و بني‌اعتماد قرار است فقط طراحي و سرپرستي گروه كارگرداني اين پروژه را برعهده داشته باشند و مستندسازان شناخته شده فيلم‌ها را بسازند. فيلم‌هايي كه هر چند قرار است در قالب اين پروژه ساخته شوند، اما ادامه سليقه و نگاه فيلمسازي هر كدام از مستندسازان خواهد بود.
هزينه‌هاي توليد پنج فيلم اول را بنياد توسعه كارآفريني زنان و جوانان تامين كرده است و آن طور كه فيروزه صابر، مديرعامل اين بنياد مي‌گويد در مرحله بعدي نيز در بخش پژوهشي و ايجاد زمينه مناسب براي ساخت 12 فيلم نيز همراه گروه توليدي كارستان خواهند بود. صابر همراهي با اين مجموعه را يكي از مهم‌ترين برنامه‌هاي بنياد مي‌داند و مي‌گويد: «با وجود محيط پرچالش كسب‌و كار، الگوهاي موفق اعم از زن و مرد داريم كه عموم جوانان ما از وجود آنها بي‌خبر هستند و ساخت چنين مجموعه‌هايي به خصوص براي جوانان خلاق مي‌تواند مفيد باشد. همچنين اين مستندها الگوهاي مفيد كارآفريني و تجربه منحصر به فرد زندگي كارآفرينان برتر را مي‌تواند با جوانان و مخاطبان به اشتراك بگذارد. »
كارستان قرار است علاوه بر به تصوير كشيدن زندگي كارآفرينان موفق ايراني تعريف تازه‌اي از كارآفريني و كسب و كار در ايران ارايه دهد كه اين نكته و اين نوع از روايت با اين نوع گروه‌بندي و تعريف پروژه، شايد براي نخستين بار است كه شكل اجرايي به خود مي‌گيرد. پروژه‌اي كه هم ماندگار مي‌تواند باشد و هم تاثيرگذار. بايد به انتظار خروجي اين پروژه نيك نشست و به تماشايش.