شوراي روابط خارجي اروپا:
نبايد اجازه داد امريكا يكجانبه برجام را تضعيف كند
انديشكده شوراي روابط خارجي اروپا در گزارشي به تشريح گام‌هايي پرداخته كه اتحاديه اروپا بايد براي بهره‌برداري هرچه بيشتر از برجام، بردارد. به گزارش فارس، در بخش‌هايي از اين گزارش آمده است: توافق هسته‌اي ايران كه شش ماه پيش محقق شده بود در تاريخ 16 ژانويه وارد مهم‌ترين مرحله خود شد؛ روز اجرا. بي‌شك اين توافق با چالش‌هايي مواجه خواهد بود كه مي‌تواند بقاي آن را تهديد كند. اروپايي‌ها بايد به طور ويژه به چهار حوزه چالشي مربوط به تحريم‌ها توجه داشته باشند:
1- اجراي صحيح سازوكار بازگشت تحريم‌ها
لغو تحريم‌ها مشروط به سازوكار بازگشت خواهد بود؛ ايجاد اين مكانيسم تمريني بي‌سابقه براي سيستم تحريم‌هاي امريكا و اروپا به شمار مي‌آيد. هنگامي كه بخشي از «برجام» مورد «عدم اجراي محسوس» در تعهدات اساسي قرار گيرد يا فرآيند حل و فصل اختلاف در معامله از بين رود، سازوكار بازگشت مي‌تواند اجرايي شود. كميسيون مشترك بايد مشكلات تكنيكي و غيرعمدي را با موارد نقض واقعي به دليل عدم اجرا تمييز دهد.
2- تحريم‌هاي كنگره؛ تهديد يا واقعيت
تا زماني كه ايران به توافق پايبند است اتحاديه اروپا نبايد با اعمال دور جديدي از تحريم‌ها موافقت كند. در همين حال، ايالات متحده نيز بر اساس محدوديت‌هاي قانوني با «خودداري از اعمال سياست‌هايي كه تاثيري منفي بر عادي‌سازي روابط اقتصادي با ايران دارد»، موافقت كرده است. مساله روي كار آمدن رييس‌جمهور بعدي در امريكا كه ممكن است مستقيم يا غيرمستقيم تجارت اروپا را تحت تاثير قرار داده و برجام را نقض مي‌كند، هم‌اكنون در هاله‌اي از ابهام قرار دارد. در روزهاي ابتدايي اعلام «برجام» در جولاي 2015، كنگره امريكا خواستار اعمال تحريم‌هايي عليه ايران در زمينه حقوق بشر، تروريسم و آزمايش‌هاي اخير موشك بالستيك در اين كشور شد. رهبري ايران اين اقدامات را نقض برجام ناميد اما دولت و كنگره با آن مخالفت كردند. اين ديدگاه‌هاي چندقطبي به احتمال فراوان در موارد ديگر نيز روي داده و اروپايي‌ها بايد صدمات چنين مواردي به «برجام» را تا حدممكن كاهش دهند.
3- فاكتور ترس از تحريم
پس از لغو تحريم‌ها، منافع زيادي در گسترش روابط اقتصادي ميان ايران و اروپا وجود دارد. اما خطر ناشي از سازوكار بازگشت تحريم‌ها يا تحريم‌هاي يكجانبه امريكا عليه ايران، ترسي زياد و البته قابل‌درك براي شركت‌هاي اروپايي به وجود آورده است. بخش‌هاي مالي و بانكي در اين خصوص از حساسيت بيشتري برخوردارند. يكي از راه‌هاي فوري و عملي براي جلوگيري از چنين وضعيتي، تاسيس چندين بانك اروپايي براي اصلاح تجارت با ايران است.
4- نقش روحاني در تداوم برجام
براي حسن روحاني، رييس‌جمهور ايران تحقق وعده دستيابي به توافق هسته‌اي و تزريق رفاه به اقتصاد كشور يك پيروزي قابل توجه محسوب مي‌شود. گرچه تحريم‌ها اكنون لغو شده اما تاثير آن بر اقتصاد ايران زمان بر خواهد بود. علاوه بر تحريم، سوء‌مديريت داخلي نيز مدت‌هاست اقتصاد ايران را تحت‌تاثير قرار داده است. راهكار روحاني آزادسازي اقتصاد، افزايش خصوصي‌سازي و ايجاد فرصت‌هاي مناسب براي سرمايه‌گذاري خارجي در بخش‌هاي گوناگون است. اين سياست در راستاي منافع شركت‌هاي اروپايي‌هاي است كه مشتاق همكاري تجاري با ايران هستند. راه مفيد و كم‌هزينه براي كشورهاي عضو اتحاديه اروپا كه از اين اصلاحات اقتصادي حمايت كنند، حمايت از پيشنهاد ايران براي تمديد عضويت در سازمان تجارت جهاني است.