تدابير شديد آنكارا عليه مخالفان اردوغان

در حالي كه بناست در سال جديد ميلادي انتخابات سرنوشت‌ساز مجلس تركيه برگزار شود، شرايط نشان مي‌دهد دولت آنكارا در تلاش است تا تمامي شرايط را به نفع خود تغيير دهد. دولت تنها در دو هفته اخير دست به دستگيري‌هاي متعدد مخالفان از جمله خبرنگاران و روزنامه‌نگاران زده است.
در آخرين اقدام، پليس تركيه نوجوان 16 ساله‌يي را به جرم توهين به رييس‌جمهوري دستگير كرده است. اين دانش‌آموز به حكم دادگاهي در قونيه با حضور پليس در مدرسه وي دستگير شده است. از اين دانش‌آموز نوجوان كه مشخصاتش به طور كامل اعلام نشده، تنها با عنوان اختصاري MEA ياد  و گفته مي‌شود اين سه حرف اول نام او است. در مراسم يادبود يك افسر ترك كه 84 سال پيش توسط افراطيان كشته شده بود، اين دانش‌آموز در ميان جوانان و نوجوانان سخنراني داشت و در سخنان خود رجب طيب اردوغان را به دزدي، فساد و رشوه‌خواري متهم كرده بود اما اين دانش‌آموز نوجوان معتقد است كه به رييس‌جمهور توهين نكرده است.
به گزارش رسانه‌هاي تركيه در صورتي كه جرم MEA در دادگاه ثابت شود و قاضي آن را تاييد كند به حداقل چهار سال زندان محكوم خواهد شد. گفتني است در تركيه طبق ماده 299 كيفري اين كشور، توهين به رييس‌جمهور جرم محسوب مي‌شود و حداقل محكوميت آن چهار سال زندان است. باريس اسپير، وكيل مدافع اين نوجوان 16 ساله نيز تاكيد دارد اين تصميم قوه قضاييه به وجدان عمومي در تركيه آسيب مي‌رساند.

واكنش عمومي

واكنش‌ها نسبت به بازداشت MEAنوجوان 16 ساله در قونيه، موج جديدي از اعتراض‌ها در شبكه‌هاي اجتماعي را در پي داشته است. بازداشت MEA در حالي رخ مي‌دهد كه بسياري در تركيه معتقدند صدور حكم بازداشت بيشتر براي ارعاب مخالفان اردوغان و حزب حاكم عدالت و توسعه پيش از شروع رقابت‌هاي انتخاباتي در سال 2015 است. بر اين اساس مخالفان اردوغان از اين موضوع به عنوان يك رسوايي براي دادستاني و دولت تركيه ياد مي‌كنند. كمال آتاك، يك وكيل تركيه‌يي با بيان اينكه دستگيري يك نوجوان 16 ساله نه اخلاقي است و نه قضايي مي‌گويد كه فردي در بالا مي‌خواهد پيامي به مردم برساند و آن پيام اين است كه ما با يك نوجوان 16 ساله اين گونه برخورد مي‌كنيم ببينيد با شما چگونه برخورد خواهيم كرد.
همچنين بسياري از رهبران مخالفان دولت نيز عليه اين اقدام قوه قضاييه تركيه به‌شدت موضع‌گيري كرده‌اند. از جمله مي‌توان به واكنش كمال قليچدار اوغلو، رهبر حزب جمهوريخواه خلق اشاره كرد كه وي در توييتر شخصي خود اعلام كرد يك نوجوان 16 ساله دستگير شده است تنها به جرم اينكه گفته رييس‌جمهور دزد است در صورتي كه بسياري كه رشوه مي‌گيرند و دزدي مي‌كنند آزاد هستند. اين عدالت از نوع جديد است!
بولنت تزكان، عضو ارشد حزب جمهوريخواه خلق نيز گفت اردوغان نمي‌تواند با دستگيري و ارعاب روي فساد گسترده در دولت تركيه سرپوش بگذارد. سزگين تانريگولو، يكي ديگر از مقام‌هاي ارشد حزب جمهوريخواه خلق كه براي حمايت از نوجوان 16 ساله به قونيه سفر كرده اعلام كرد كه وضعيت در قوه قضاييه به‌شدت افتضاح است. اردوغان حتي از كلمات يك نوجوان نيز مي‌هراسد.
از سوي ديگر آتيلا كارت، يكي از مقام‌هاي احزاب مخالف دولت تركيه در قونيه تاكيد كرد كه اين تصميم نشان مي‌دهد ترس، ظلم، ستم، تهديد در بالاترين سطح خود در كشور قرار دارد. او همچنين مدعي شد كه اين دستگيري يك پيام به جامعه است.

در مقابل احمد داوود اوغلو، نخست وزير تركيه در دفاع از حكم دادگاه اعلام كرد كه همه بايد به مقام رياست‌جمهوري احترام بگذارند و اين مهم نيست كه چه فردي اين كار را انجام مي‌دهد.

دستگيري 167 دانشجو

همزمان با انتشار خبر غافلگيركننده دستگيري نوجوان 16 ساله تركيه‌يي، منابع خبري گزارش دادند پليس تركيه در اقدامي ديگر 167 دانشجوي دانشگاه امام سوتكو در استان آدناي تركيه را دستگير و بازداشت كرده است. اين دستگيري‌ها پس از درگيري ميان دانشجويان معترض و پليس انجام شده است. در‌گيري در دانشگاه امام سوتكو طي روزهاي چهارشنبه و پنجشنبه رخ داد. گفتني است درگيري‌هاي اين دانشگاه زماني شدت يافت كه دو گروه ديگر از دانشجويان نيز براي حضور در اين درگيري به دپارتمان علوم اقتصادي اين دانشگاه وارد شده و اقدام به شكستن پنجره‌هاي ساختمان و آسيب رساندن به املاك اين محوطه دانشگاهي كردند. پليس با بررسي دوربين‌هاي مدار بسته به تعيين هويت دانشجويان خاطي پرداخته و آنها را دستگير كرده است. دانشجويان پيش از بازجويي توسط پليس تحت بررسي‌هاي پزشكي قرار گرفته‌اند. اقدامات امنيتي نيز در محوطه اين دانشگاه شدت يافته است. در يك درگيري ديگر گروه‌هايي از دانشجويان در دانشگاه قاضي آنكارا با يكديگر درگير شده‌اند و پليس ضد شورش براي متفرق كردن آنها از گاز اشك‌آور استفاده كرد. در استان آدانا نيز 400 دانشجو در دانشگاه «چوكوروا» در محوطه دانشگاه براي بزرگداشت مراسم سالگرد حملات هوايي «اولودره» كه در جريان آن 38 تن در جنوب شرق تركيه كشته شدند به راهپيمايي پرداختند. در اين زمان يك گروه ديگر از دانشجويان به اين راهپيمايان با سنگ و چوب حمله‌ور شدند. دانشجويان چپگرا به كتابخانه دانشگاه حمله كرده و برخي دانشجويان اين دانشگاه را در آن محبوس كردند.

تلاش براي محدوديت اينترنت

همزمان با افزايش موج دستگيري‌ها، از سوي ديگر دولت آنكارا اعلام كرد كه محدوديت و نظارت‌هايي روي اينترنت اعمال مي‌كند. در راستاي اين تلاش كه از سال گذشته آغاز شده، دولت در تلاش است تا لايحه‌يي را به مجلس اين كشور ببرد كه طي آن دولت بتواند هر صفحه‌يي را در اينترنت بدون مجوز دادگاه مسدود كند. به گفته مقام‌هاي دولتي تركيه اين اقدام در صورت تشخيص تهديد بودن اين صفحات صورت خواهد پذيرفت. گفتني است كه دولت تركيه طي يك سال اخير تلاش كرده است تا سايت‌هاي توييتر و يوتيوب را در تركيه مسدود كند اما با حكم دادگاه دولت نتوانسته اين اقدام را صورت دهد.

ارزيابي‌ها

به باور بسياري از تحليلگران رجب طيب اردوغان از حمايت حداقل 50 درصدي در تركيه برخوردار است. با اين حال جامعه تركيه دچار يك شكاف عميق در ديدگاه خود نسبت به عملكرد دولت آنكاراست. به همين نسبت نيز مخالفان اردوغان از پايگاه اجتماعي قوي برخوردار هستند. در نتيجه تدابير دولت تركيه براي رسيدن به اهداف تعيين شده حزب حاكم بيشتر شده است. مجموعه اقدام‌هاي چند وقت اخير دولت تركيه به همراه قوه قضاييه اين كشور نشان از يك عمليات هدفمند براي محدود كردن مخالفان دارد. دولت تركيه با دستگيري‌هاي چند وقت اخير خود در تلاش است تا مخالفان خود را هرچه بيشتر در اين كشور محدود كند و حكومت را به قبضه خود درآورد و رجب طيب اردوغان نيز به اهداف برنامه‌ريزي شده خود در انتخابات مجلس آينده اين كشور دست يابد. اردوغان تاكنون نشان داده است كه به هر نحو ممكن اين كار را صورت خواهد داد. محدوديت اينترنت، دستگيري مخالفان حتي اگر نوجواني 16 ساله باشد نيز در اين كشور از جمله نشانه‌هاي آن است كه دولت تركيه قصد تسلط هرچه بيشتر روي مخالفان دارد.