به توپ بستن مجلس در مسعوديه
قرارداد مرمت و بازسازي عمارت مسعوديه يك طرفه فسخ شد
فرزانه قبادي
«يك گروه مستندساز بدون هماهنگي با صندوق مشغول فيلمبرداري از لوكيشن تاريخي هستند. كل مجموعه را به هم ريختند. نفت آتش زدند. خون ريختند. اسب آوردند تا صحنه به توپ بستن مجلس را بازسازي كنند. اكنون ۲۰۰ الي ۳۰۰ نفر به مجموعه سفره‌خانه و ديوانخانه آمده‌اند. اين بنا به لحاظ استحكام‌بخشي خيلي تضمين شده نيست.» اينها اظهارات عبداللهي مسوول بخش فني صندوق احيا است كه در گفت‌وگو با سايت هنرنيوز مطرح كرده است. روز گذشته تصاويري منتشر شد كه نگاهي گذرا به آنها مي‌توانست هر كسي را نگران كند.
با وجود اين اكبر تقي‌زاده رييس پروژه مرمت و احياي عمارت مسعوديه به «اعتماد» مي‌گويد: «تمام دكوري كه در تصاوير منتشر شده، مي‌بينيد روي نايلون‌هايي كه در سنگفرش محوطه كالسكه‌رو تعبيه شده‌اند قرار دارند، ضمن اينكه اين پروژه تا پايان روز شنبه به پايان مي‌رسد و تمام اين دكور ظرف دو ساعت جمع‌آوري خواهد شد و جاي هيچ نگراني نيست.» مهمانان ناخوانده مسعوديه قرار است در قالب يك پروژه عكاسي و فيلمبرداري، صحنه به توپ بستن مجلس را بازآفريني كنند. بناي فاخر مسعوديه كه به زعم كارشناسان جزو بناهاي نفيس است، چند روزي است ميزبان گروهي هنرور و سياهي‌لشكر شده كه با تمام ادوات و ابزارشان مي‌خواهند يك صحنه تاريخي را در اين بنا دوباره خلق كنند. مدير اين پروژه آزاده اخلاقي است كه خالق مجموعه «به روايت يك شاهد عيني»
است.
هفته پيش بود كه نمايندگان شركت عظام (شركت سرمايه‌گذاري كه پروژه احيا و بهره‌برداري از مسعوديه را به عهده دارد) به دنبال بالا گرفتن بحث‌هايي پيرامون تخلفات اين شركت در رسانه‌ها، نشستي با اهالي رسانه داشتند، و در مورد چالش‌هاي بين اين شركت و سازمان ميراث اقدام به ارايه توضيحاتي كردند اما روز گذشته و پس از انتشار تصاوير پشت صحنه پروژه تصوير‌برداري در مسعوديه باز هم نگراني‌هايي در مورد اين بناي نفيس ايجاد شد. مهدي تجريشي، مدير عمارت مسعوديه هم در مورد اجراي اين پروژه در مسعوديه به خبرگزاري ميراث فرهنگي گفت: آزاده اخلاقي با هماهنگي‌هايي كه از قبل صورت گرفته است مي‌خواهد صحنه به توپ بستن مجلس را بازآفريني كند. اين كار داخل حياط انجام مي‌شود و همه تمهيدات فني و حفاظتي آن ديده شده است. اين اجرا تحت نظارت و كنترل شده انجام مي‌شود و داخل عمارت نيستند و فقط داخل محوطه هستند اما تصاويري از استقرار تيم فيلمبرداري با تجهيزات و ابزار مورد نيازشان در داخل بنا هم منتشر شده است كه خلاف اين گفته را نشان مي‌دهد. تقي‌زاده در مورد استقرار تيم هنروران در داخل بناي سفره خانه مي‌گويد: «اين گروه حدود 60 – 70 نفر هستند و يكي از اتاق‌هاي داخل بناي سفره‌خانه را به عنوان اتاق گريم در نظر گرفته‌اند و رفت و آمد گروه به داخل بنا هم به همين دليل است، ضمن اينكه بنا پايه‌هاي بسيار خوبي دارد و استحكام لازم براي استقرار تعداد زيادي از افراد را دارد و در مقابل نيروهاي ثقلي استحكام كافي را دارد اما در مقابل نيروهاي افقي مانند زلزله يا انفجار را نمي‌تواند تحمل كند. در اين پروژه هم قرار نيست از توپي كه در تصاوير هست شليكي صورت بگيرد، و فيلمبرداري قرار نيست انجام شود صحنه براي عكاسي قرار است آماده شود، به همين دليل نگراني هم در مورد آسيب به بنا وجود
نخواهد داشت.»
عمارت مسعوديه به لحاظ اهميت تاريخي و معماري دومين بناي تاريخي باقي مانده از دوره قاجار در تهران است اما در طول ساليان همواره با بي‌مهري با اين بنا برخورد شده است. پنج سال پيش و درست در زماني تير سوءمديريت‌ها آثار تاريخي ايران را نشانه رفته بود، بناي فاخر مسعوديه جهت احيا و بازسازي به شركت عظام واگذار شد. در قراردادي كه بين اين شركت و صندوق احياي بناهاي تاريخي امضا شده است، شركت عظام موظف است كاربري مسعوديه را پس از انجام عمليات مرمت و بازسازي به هتل تغيير دهد. هرچند كه كارشناسان امور معتقدند اين كاربري براي بنايي با مختصات مسعوديه غيرقابل اجراست و به همين دليل هم اينطور تشخيص داده‌اند كه اين بنا به يك مركز فرهنگي تبديل شود. چالش‌ها سر كاربري بنا همچنان ادامه دارد، اما چالش ديگري كه شركت عظام و سازمان ميراث فرهنگي در مسعوديه دارند، اين است كه چرا اين شركت قبل از موعد مقرر و پيش از به پايان رسيدن عمليات مرمت اين مجموعه، اقدام به بهره‌برداري از آن كرده است. مسوولان شركت عظام مي‌گويند فعاليت‌هايي كه در اين مجموعه انجام مي‌شود، بهره‌برداري محسوب نمي‌شود و صرفا در جهت معرفي بنا است.
عبداللهي مسوول بخش فني صندوق احيا در مورد ارسال نامه‌اي جهت توقف بهره‌برداري از اين بنا توسط شركت عظام در اين عمارت مي‌گويد: «ما تاكنون سه - چهار بار نامه توقف عمليات به شركت عظام از فروردين ۹۴ ارسال كرديم تا كليه عمليات بهره‌برداري را متوقف كنند و طرح‌هاي‌شان را صرفا جهت مجموعه اقامتي ۵ ستاره ارايه دهند، در غير اين صورت هرگونه اقدام ديگر آنها در مجموعه غيرقانوني است. مجريان پروژه عكاسي ارسي‌هاي تاريخي را در حالي بالا زده‌اند كه اين ارسي‌ها نزديك به ۳۰ سال است كه باز و بسته نشده‌اند و بايد حتما قبل از اقدام بررسي مي‌شد. در حال حاضر هيات نظارت در مجموعه مستقر است و ناظر بر انجام امور است.» تقي‌زاده در مورد اينكه چرا صندوق احيا را در جريان انجام اين پروژه قرار نداده‌اند مي‌گويد: «صندوق در مسعوديه ناظر مقيم دارد. ناظر موظف است هميشه در مجموعه حاضر باشد، اگر مسوولان صندوق در جريان نيستند به اين معنا است كه ناظرشان در محل حضور نداشته، و خودشان بايد پاسخ بدهند كه چرا ناظر در مجموعه حضور نداشته. وقتي ناظر مقيم به ما معرفي مي‌شود ما موظف به اطلاع‌رساني فعاليت‌ها به صندوق
نيستيم.»
همه اين ها درحالي است كه عصر گذشته خبري مبني بر فسخ قرارداد عمارت مسعوديه از جانب احيا به صورت يك طرفه منتشر شد .
اكبر تقي زاده در اين باره به « اعتماد» گفت نمي‌شود اين قراداد را يكدفعه فسخ كرد. فسخ قراداد در صورتي امكان‌پذير است كه ما به تعهدات‌مان عمل نكرده باشيم در صورتي كه در اين بين اين احياست كه غيرقانوني عمل كرده و نه
شركت عظام.