بازار موبايل تهران چقدر مشتري و گردش اقتصادي دارد؟
حقايق اقتصادي علاءالدين
شاهين ياسمي / حاج رضا بالاخره آفتابي شد و به اهالي پاساژ وعده داد كه تا دو ماه آينده خسارت آنها را با پول يا مغازه جبران مي‌كند. بيش از 110 مغازه‌دار طبقه هفتم اين روزها شرايطي غيرعادي را پشت سر مي‌گذارند وديروز مي‌توانستيد ازدحام آنها را مقابل اتاق مديريت پاساژ ببينيد . اما ظاهرا قلب بازار موبايل آرام است. مشترياني كه مي‌آيند و مي‌روند و درباره گوشي و لوازم جانبي و نيازهاي‌شان سوال مي‌كنند لابه‌لاي جواب‌هاي‌شان مي‌شنوند كه تخريب طبقه هفتم محور بحث‌هاي دو نفره و چند نفره مغازه‌داران است. چيزي كه همه روي آن متفق‌القول بودند اين بود كه چرا حاج رضا علاءالدين روي حرفش نايستاد و چگونه قرار است خسارات وارده را جبران كند!؟
ارزش ذاتي و گردش مالي پاساژ علاءالدين
همين خط سير سبب شده است پاساژ علاءالدين به يكي از بزرگ‌ترين مراكز عمده فروشي موبايل، تبلت، لپ‌تاپ و لوازم جانبي ايران تبديل شود. عرضه لوازم جانبي، سيستم صوتي، قاب، كاور و... در كنار موارد پيش گفته سبب شده است اين بازار قلب تپنده موبايل كشور باشد. شايد ويژگي‌اي كه اين بازار را منحصر به فرد و متمايز از ديگر بازارهاي موبايل تهران كرده قدمت و عمده فروشي محصولات است. اغلب موبايل‌ها، تبلت‌ها و لپ‌تاپ‌ها و لوازم جانبي مرتبط با آنها، از مغازه‌هاي پاساژعلاءالدين نبش جمهوري زير پل حافظ به همه پاساژها، مغازه‌ها و بازارهاي موبايل ايران توزيع مي‌شود. اين در حالي است كه بر اساس زمزمه‌هايي كه شنيده مي‌شود، اكثر قريب به اتفاق اين لوازم از طريق قاچاق به كشور وارد مي‌شوند.
ارزش اقتصادي، بيش از1800 ميليارد تومان است
برآوردهاي تقريبي نشان مي‌دهد ارزش اقتصادي بازار علاءالدين بيش از 1800 ميليارد تومان است. اين رقم حداقل ارزش اقتصادي 1100 واحد تجاري اين پاساژ است. پاساژ علاءالدين 10 طبقه بود. با تخريب طبقه‌يي كه به طبقه هفتم معروف بود، 9 طبقه شد. دو طبقه ديگر اين پاساژ يعني طبقات منفي يك و منفي دو نيز غيرقانوني احداث شده است. اين طبقات قرار بود پاركينگ باشد.
هر طبقه پاساژ حدود 110 واحد تجاري را در خود جاي داده است. يكي از فروشندگان و فعالان بازار موبايل در اين پاساژ به خبرنگار ما گفت: جز طبقه تخريب شده هفتم، اين پاساژ 110 واحد تجاري فعال را در خود جاي داده است.
قيمت سر قفلي هر واحد تجاري (حداقل 12 متر مربع) بين يك تا 5/1 ميليارد تومان است. به اين ترتيب قيمت سرقفلي هر طبقه بين 110 تا 165 ميليارد تومان برآورد مي‌شود. با احتساب طبقه تخريب شده هفتم- وجود 1210 واحد تجاري- قيمت سرقفلي كل پاساژ چيزي حدود 1800 ميليارد تومان مي‌شود.
لازم به توضيح است كه هيچ‌كدام از صاحبان مغازه‌هاي اين پاساژ ملكيت آنها را در اختيار ندارند و فقط سرقفلي واحدها به آنها فروخته شده است.
بيش از 89 هزار نفر در روز به پاساژ علاءالدين مراجعه مي‌كنند
بررسي ميداني خبرنگار «اعتماد» بر اساس اعلام كسبه فعال نشان مي‌دهد روزانه بيش از 10 هزار نفر به پاساژ علاءالدين مراجعه مي‌كنند. اين در حالي است كه به گفته رييس مركز ارتباطات شهرداري تهران ، «شهرام گيل‌آبادي» تردد مراجعه‌كنندگان در پاساژ علاءالدين حداقل ساعتي 6400 نفر است كه اين آمار نشان مي‌دهدكه اطلاعات واقعي با اطلاعات كسبه تفاوت فاحشي دارد. بر اين اساس در 14 ساعت كاري پاساژ علاءالدين با احتساب ساعتي 6400 نفر ،تعداد مراجعه‌كنندگان به اين پاساژ در يك روز بيش از 89 هزار و 600 نفر است كه اگر حتي تعداد مراجعه كنندگان از ساعت 12 تا 14 را در نظر نگيريم به عدد 72000 بازديد‌كننده در روز مي‌رسيم بيشتر خريداران از اين پاساژ خريداران عمده هستند كه معمولا با مراجعه حضوري كالاهاي موردنياز خود را تامين نمي‌كنند چرا كه يا خودشان مغازه دارند، يا در پاساژ موبايل‌هاي ديگر فعاليت مي‌كنند يا از شهرستان براي تامين كالاها اقدام مي‌كنند. اما اگر هركس حتي يك بار هم از جلوي اين پاساژ رد شده باشد، خيل عظيمي از جمعيت و هياهو را به راحتي در ورودي‌ها و داخل راهروها مشاهده مي‌كند. فروشندگان درباره تعداد مشتريان‌شان مي‌گويند: روزانه بين 200 تا 330 نفر به هر مغازه مراجعه مي‌كنند. بديهي است كسي كه وارد پاساژ مي‌شود به يك مغازه نمي‌رود و چرخي در پاساژ مي‌زند از اين رو مغازه‌ها با مشتريان تكراري روبه‌رو مي‌شوند.
گردش مالي برخي مغازه‌هاي پاساژ به دو ميليارد تومان در روز مي‌رسد
بررسي ميداني «اعتماد» نشان مي‌دهد كه فروش مغازه‌هاي اين پاساژ روزانه بين هفت ميليون تومان تا دو ميليارد تومان است ! دو ميليارد تومان عدد بزرگي براي فروش روزانه يك مغازه. 5/21 مترمربعي است ولي با توجه به اينكه قيمت محصولات اين فروشگاه بين 200 هزار تومان تا 10 ميليون تومان است، طبيعي است كه فروش عمده اين كالاها به شهرستان‌ها روزانه به بيش از دو ميليارد تومان در روز هم برسد. اما در اين ميان فروشندگان لوازم جانبي ميزان فروش روزانه خود را بين هفت تا 10 ميليون تومان در روز عنوان مي‌كنند.
گردش مالي متوسط هر طبقه علاءالدين 1.1.00.000.000 تومان است
از طرفي تعداد مغازه‌هاي هر طبقه پاساژ بين 110 واحد است. بدين‌ترتيب اگر نخواهيم اعداد بزرگ را در محاسبه خودمان وارد كنيم و به فروش متوسط مغازه‌ها يعني روزانه 10 ميليون تومان بسنده كنيم، ميزان فروش متوسط هر طبقه در پاساژ علاءالدين ما را به يك عدد قابل تامل ديگر مي‌رساند و آن گردش مالي متوسط يك ميليارد و 100 ميليون توماني هر طبقه در روز است. حال اگر اين گردش مالي متوسط را به شش طبقه بالاي سطح زمين، يك طبقه همكف، دو طبقه زير زمين و يك طبقه تخريب شده تعميم دهيم گردش مالي روزانه كل مغازه‌هاي پاساژعلاءالدين به طور متوسط حداقل 11 ميليارد تومان در روز است.
اگر گردش مالي مغازه‌هايي كه روزانه بيش از دو ميليارد تومان فروش دارند را به گردش مالي متوسط بيفزاييم، مي‌توانيم به اعداد جالب‌تري هم برسيم؛ يعني اگر فقط پنج تا مغازه با گردش مالي روزانه دو ميليارد توماني را به 11 ميليارد تومان گردش مالي متوسط روزانه اضافه كنيم، اين عدد تقريبا دو برابر مي‌شود و گردش مالي روزانه به 21 ميليارد تومان در روز مي‌رسد.
حالا مالكان طبقات غيرقانوني منفي يك و منفي دو در هراس از تكرار تراژدي طبقه هفتم هستند. مي‌گويند اين روزها بيشتر مراجعان حاج رضا را مالكان اين طبقات تشكيل مي‌دهند.
پديده‌يي به نام علاءالدين
بسياري مي‌پرسند حاج رضا علاءالدين كيست؟ نام خانوادگي وي به نظر بسياري عجيب مي‌‌نمايد و خيلي از كساني كه براي خريد راهي بازار علا الدين مي‌شوند نمي‌دانند اين نام از نام خانوادگي صاحب پاساژ گرفته شده است. علاءالدين تن به مصاحبه نمي‌دهد. اين روزها نيز هم تلفن همراه خودش و هم تلفن همراه وكيلش پاسخگو نيست. از او تا به‌حال دو گفت‌وگو در روزنامه ايران و مجله همشهري جوان منتشر شده كه بيشتر جنبه تبليغاتي داشته است. او در يكي از گفت‌وگوهايش توضيح مي‌دهد از ابتداي دهه۵۰ در تقاطع خيابان جمهوري و حافظ كاسب بوده و كارگاه و فروشگاه پلاستيك‌فروشي داشته كه آرام‌آرام بر وسعت آن افزوده، به طوري كه در سال۵۳ حدود هزارمتر از فضاي كنوني پاساژ را خريداري كرده است. اين وضعيت تا پايان جنگ ادامه داشته و سال‌هاي ۶۸ تا ۷۰ كه بخش ديگري از زمين‌هاي اطراف توسط وي خريداري شده است. به گفته وي پس از تهيه نقشه و طي مراحل قانوني از ابتداي سال ۷۴ تخريب و ساخت مجموعه شروع شده است. اين ساخت‌وساز چهارسال به طول انجاميده و از سال ۷۸ تا ۷۹ آرام‌آرام و فازبه‌فاز واگذاري‌ها آغاز شده و در نهايت ۱۱طبقه با حدود هزارو۱۰۰ مغازه در سه فاز به خريداران واگذار شده است.