تلاش ايران براي جلوگيري از افراطي‌گري در بحرين
محمد شريعتي دهاقان٭
موضوع دستگيري آيت‌الله شيخ علي سلمان، رهبر و دبيركل جمعيت سياسي الوفاق يكي از اشتباهات بزرگ دولت بحرين در سال‌هاي اخير محسوب مي‌شود. شيخ علي سلمان از نفوذ بسياري در ميان شيعيان بحرين برخودار بوده و جمعيت سياسي الوفاق را نيز مي‌توان يك حزب معتدل و در درون چارچوب در نظام پادشاهي بحرين قلمداد كرد. اعضاي جمعيت سياسي الوفاق را افراد معتدل و فرهيخته تشكيل مي‌دهند كه درصددند تا در درون نظام كنوني پادشاهي بحرين با محوريت پارلمان و قانون اساسي فعاليت داشته باشند. اين در حالي است كه در درون بحرين، گروه‌هايي هستند كه به نظام آن كشور اعتقادي ندارند و به دنبال تغيير حكومت هستند اما جمعيت سياسي الوفاق، اين نگرش را دنبال نمي‌كند و در واقع، درصدد ايجاد اصلاح در درون حاكميت كنوني بحرين است. دولت بحرين در طول ماه‌هاي اخير وعده‌هايي مبتني بر سامان دادن وضعيت سياسي اين كشور و فعاليت افراد براساس آزادي‌هاي مدني و سياسي شهروندان داده بود كه متاسفانه دستگيري شيخ علي سلمان نشان داد اين وعده‌ها عملي نخواهد شد. نخست‌وزير كنوني بحرين 34 سال است كه زمامداري مي‌كند و در اين مدت، نشان داده كه تمايلي براي توجه به خواست و اراده ملت و نظر پارلمان ندارد و كاري را مي‌كند كه خود به آن متمايل است يا آنكه كشورهاي ديگر از وي خواسته‌اند. قدرت‌هاي بزرگ و كشورهاي ديگر به غير از جمهوري اسلامي ايران نيز در اين باره واكنشي درخور از خود نشان نداده‌اند و تحرك لازم را در اين باره نداشته‌اند و كمافي‌السابق براساس استاندارهاي دوگانه عمل مي‌كنند. حتي در اين مدت، خبرهايي از انعقاد قرارداد ايجاد پايگاه نظامي از سوي انگلستان به گوش رسيد و قبل از انگلستان نيز ايالات متحده امريكا در اين كشور پايگاه داير كرده بود. در خصوص وضعيت و شرايط بحرين، نگاهي كه جمهوري اسلامي ايران به اين كشور داشته و دارد، مبتني بر اين نگاه است كه وضعيت كنوني اين كشور به سمت تندروي و ايجاد اختلافات بيشتر نرود. در دولت گذشته، متاسفانه برخي از روزنامه‌ها و افراد تندروي‌هايي داشتند و صحبت‌هايي مانند اينكه بحرين جزوي از ايران است، بيان مي‌شد كه نتيجه‌يي جز فاصله بيشتر ميان ايران و بحرين نداشت. معتقد هستم كه جمهوري اسلامي ايران بايد مساله بحرين را در شرايط كنوني‌اش، بيش از پيش با دقت مورد بررسي قرار داده و دنبال كند. كشورهاي عربي نسبت به مسائل بحرين حساسيت زيادي دارند و هرگونه اظهارنظري را با تندي جواب مي‌دهند در حالي كه جمهوري اسلامي ايران در خصوص رعايت حقوق بشر در بحرين هشدار داده و حقوق بشر نيز امروزه ديگر جزو مسائل داخلي محسوب نمي‌شود. به هر حال دستگيري شيخ علي سلمان موجب تشديد حساسيت‌ها در ميان شيعيان شده و گروهي نيز از اين تندروي خوشحال شده و درصددند كه با استفاده از اين مساله، آب را گل‌آلود كرده و اختلافات ميان شيعيان و اهل سنت را تشديد كنند. من فكر مي‌كنم كه هشدار ايران به همين دليل بوده است تا مانع از تشديد وخامت اوضاع و استفاده افراطيون از اين فضا شود اما به نظر مي‌رسد گوش دولت بحرين به اين نصحيت‌ها بدهكار نيست و قبلا نيز اين نوع رفتار در دستگيري شيخ عيسي قاسم مشاهده شده بود. اكنون بيم آن مي‌رود كه فضا روزبه‌روز بيشتر به سمت گل‌آلود شدن حركت كند. من از وزارت امور خارجه كشورمان خواهشمندم تمامي تلاش خويش را مصروف اين سازد كه مانع از شكل‌گيري اين فضا شود چراكه اين مساله به نفع هيچ كس نيست و مسلمانان ضرر خواهند كرد. از سويي، اين مساله مي‌تواند مانع از بهبود روابط ايران با كشورهاي عربي شود در حالي كه با روي كار آمدن دولت تدبير و اميد مشاهده كرده‌ايم كه وزارت خارجه بر اساس دكترين تعامل سازنده در جهت بهبود و گسترش روابط با كشورهاي منطقه و عربي تلاش‌هاي بسياري كرده است.
٭سفير و نماينده سابق ايران
نزد سازمان همكاري‌هاي اسلامي