دولت باراك اوباما
اعتراف كرد
دولت باراك اوباما، رييسجمهور ايالات متحده ماهيت مخفي ماندن يكي از جنجاليترين گزارشهاي آماري امريكا را از ميان برداشت. استفاده از پهپاد يكي از اصليترين رويكردهاي نظامي امريكا براي از ميان برداشتن تروريستهاست كه البته دولتهاي امريكا همواره تلاش كرده بودند ابعاد منفي اين اتفاق را مخفي نگه دارند. با اينهمه نيويورك تايمز در گزارشي مينويسد كه براساس برآوردهاي دولت امريكا مجموع حملات با پهپادها و حملات هوايي امريكا در منايق غيرجنگي منجر به مرگ رقمي حدود 64 تا 116 نفر از شهروندان غيرنظامي شده است و در اين ميان حداقل 2500 نفر از تروريستها هم جان خود را از دست دادهاند.
آماري كه كاخ سفيد اعلام كرده است بسيار كمتر از ارقامي است كه نهادهاي حقوق بشري اعلام كردهاند و لذا بسياري از نهادهاي حقوق بشري اعتقاد دارند كه امريكا رقم اصلي كشتهشدگان غيرنظامي را اعلام نكرده است. بخش اعظمي از تلفات غيرنظامي نتيجه تنش در مناطق بحراني مانند ليبي، پاكستان، سومالي، يمن بوده است و گفته ميشود كه اكثر آنها در نتيجه حملات با پهپادها صورت گرفته و البته موارد انگشتشماري هم در حملات موشكهاي كروز و جنگندههاي متعارف و معمول كشته شدهاند. همزمان با انتشار اين آمار كه البته مورد انتقاد نهادهاي حقوقبشري است، باراك اوباما هم دستور اجرايي صادر كرده و در آن حفظ جان شهروندان غيرنظامي را اولويت اعلام كرده است. در اين دستور اجرايي، نهادهاي مربوطه مكلف شدهاند كه از اين پس سالانه ميزان مرگ ومير شهروندان غيرنظامي را اعلام كنند.
اين دستور اجرايي در واپسين ماههاي حضور باراك اوباما در كاخ سفيد صادر شده است و رييسجمهور بعدي ميتواند اين دستور را يا تقويت يا ملغي اعلام كند. به نظر ميرسد كه باراك اوباما تلاش كرده است تا با انتشار اين آمار بگويد كه شفافسازياي كه در روزهاي اوليه حضور در كاخ سفيد وعده آن را داده بود، عملي كرده است. براي باراك اوباما مساله پهپادها يك انتخاب و
استراتژي شخصي بود.
وي در همان سالهاي نخست حضور در رياستجمهوري از ابزار پهپادها بسيار بيشتر از جورج بوش استفاده كرد و البته كه شخص وي دستور بسياري از حملهها و عملياتها را داد. با وجود اينكه آمار رسمي از سوي كاخ سفيد اعلام شده است اما برخي از منابع ميگويند كه اين آمار و ارقام چه از سوي دولت امريكا اعلام شود و چه از سوي نهادهاي ديگر نميتواند صد در صد درست و دقيق باشد. اعلام آمار رسمي كشتهشدگان غيرنظامي در حالي صورت ميگيرد كه كمتر از 7 ماه تا پايان حضور باراك اوباما باقي مانده است و اين اعلام ميتواند به معناي رسميت بخشيدن حمله با پهپاد به مكانهاي بحراني باشد. اين پهپادها به عنوان ابزار نظامي رايج در قرن بيست و يكم به رسميت شناخته شدند. در دستور اجرايي جديد باراك اوباما تاكيد شده است كه كشته شدن شهروندان غيرنظامي يك تراژدي است اما در بسياري از موارد اجتنابناپذير هم است چرا كه از اين روش براي حل بخشي از صورت مساله در مناطق بحراني
استفاده ميشود.
در ادامه اين دستور اجرايي، شخص رييسجمهور از مقامهاي مسوول هدايت پهپادها خواسته است كه تمام تلاش خود را براي برداشتن گامهاي بيشتر در راستاي كاهش اين تلفات بردارند. از سال 2009 ميلادي تا 2015، 473 مورد حمله صورت گرفته است كه در جريان اين حملات 2372 تا 2581 شبه نظامي و جنگجو كشته شدند. در گزارش منتشر شده توسط دفتر اطلاعات ملي امريكا از كشورهاي افغانستان، عراق و سوريه به عنوان كشورهاي محل خصومت ياد شده است. در بخشي از دستور اجرايي باراك اوباما به نهاد منتشركننده اين گزارش آمده است كه اين نهاد بايد در خصوص دليل وجود اختلاف ميان ارقام اين نهاد و ارقام نهادهاي ديگر از جمله سازمانهاي حقوق بشري پاسخ دهد. برخي از نهادهاي مستقل كه اطلاعات و دادههاي خود را به شكل ميداني و با توسل به گزارشهاي محلي به دست ميآورند، ادعا ميكنند كه از سال 2009 تا 2015، 200 تا 800 غيرنظامي در حمله پهپادها كشته شدهاند. پس از انتشار اين گزارش توسط دولت اوباما، تحليلگران مستقل از اين شفافسازي استقبال كردند اما در خصوص عدم صحت آمار اعلام شده ابراز نگراني كردند. يكي از اعضاي اتحاديه آزاديهاي مدني در اين خصوص ميگويد: دولت بايد اطلاعات ريز در خصوص تمام حملات هدايت شده با پهپادها را منتشر كند. بايد تاريخ حمله، محل هدف، تعداد تلفات، ميزان تلفات غيرنظاميان و شبه نظاميان در آن را كاملا دقيق
منتشر كند.
برخي مقامهاي دولت اوباما ميگويند كه دليل آمار بالاي تلفات غيرنظامي در گزارشهاي نهادهاي حقوق بشري اين است كه منابع محلي از مكانهاي غيرقابل دسترس خبر ميدهند و بسياري از اين منابع با گروههاي تروريستي متحد هستند و براي تبليغات منفي عليه امريكا ارقام را بالا اعلام ميكنند. در چندسال گذشته دولت اوباما همواره از قبول مسووليت در خصوص كشته شدن غيرنظاميان سرباز زده است و تنها در موارد بسيار محدود اين مسووليت را
پذيرفته است.