سفارش قرآن بر وحدت ايماني و اجتماعي
محمد علي ايازي
وحدت اسلامي آرماني ديني و عقلاني است كه قرآن و معارف اهل بيت (ع) بر آن تاكيد دارد و هر مسلماني بايد در پي تحقق آن باشد. در قرآن كريم با سفارش بر وحدت ايماني و اجتماعي، مسلمانان را از اختلافهاي گوناگون باز ميدارد. اين هدف داراي مقاصدي ديني و انساني و اخلاقي بر اساس آموزههاي منطقي است و بايستههايي كه بهخوبي از قرآن كريم و روايات پيامبر گرامي و اهل بيت آن حضرت استفاده شده است. اين آرمان بيش از هر زماني مورد توجه انديشمندان مسلمان بوده و در اين سده بر اساس تجربههاي متراكم جوامع ديني، از سوي مصلحان بزرگ طرح و گفتوگو شده و اگر نزاعهاي طولاني فرقهيي و جنگ و كينه و ناامني و ايجاد عقب ماندگي و انحطاط مسلمانان نبود، شايد اينچنين مساله وحدت توجه آنان را جلب نميكرد و راههاي عملي پيشنهاد نميشد. اگر در گذشته فرقههاي مسلمان هويتبخشي و پررنگ كردن جايگاه خود را به اين ميديدند كه صف خود را از ديگران جدا كنند و موارد نزاعهاي مذهبي را به رخ ديگران بكشند و در مقام هجمه بر ميآمدند، اما امروز متفكران مسلمان، اين هويتبخشي را با تقويت بنيه فرهنگي و حضور در مجامع علمي و همدلي با ديگران و حركت به سوي تقويت مشتركات و تقريب ميدانند و ميگويند اين جداييها و صف كشيدنها به ما چه داده كه بر هيزم آتش آن بيفزاييم، آيا به دينداري بيشتر ما كمك كرده است؟ حقيقت آن است كه اين كارها نهتنها چندان فوايدي به بار نياورده كه ناامني و برادركشي را گسترش داده و در ميان امت اسلامي جز اشاعه كينه و آلوده كردن فضاي مذهبي و رواج بدبيني ارمغاني نداشته است. از اين رو، درباره علل عقبماندگي مسلمانان گفته شده، با وجود اختلافات، نميتوان به تمدن و شكوه گذشته رسيد لذا هرگاه كه فرصت گفتوگو بوده و فضاي سالم ارتباط ايجاد شده، هر مذهبي بهتر توانسته خود را به ديگران شناسايي كرده و از عقايد خود دفاع كند و به هويت جمعي خود بپردازد.