براي تخريب «نذر» كرده‌اند!
علي شكوهي
اين روزها حمله به آيت‌الله هاشمي‌رفسنجاني بهانه نمي‌خواهد زيرا هستند كساني كه از هر سخن و اظهارنظري از سوي ايشان يك بهانه درست مي‌كنند و موجي از انتقادها و حملات سياسي و رسانه‌اي را به راه مي‌اندازند. اخيرا هم سخنان ايشان درباره بسترهاي رشد اقتصادي در كشورهايي مانند آلمان و ژاپن، بهانه طرح انتقادهاي تند از سوي همين افراد و جريان‌ها شده است. آيت‌الله هاشمي در «اجلاس مديران و روساي آموزش و پرورش» سخناني را درباره ضرورت توجه به دانش و بنا كردن اقتصاد دانش‌بنيان به تجربه آلمان و ژاپن اشاره كرد و گفت: «اگر مي‌بينيد آلمان و ژاپن اين روزها محكم‌ترين اقتصاد دنيا را دارند، اينها بعد از جنگ جهاني دوم از اينكه نيروي نظامي داشته باشند، محروم شدند. نيروهاي نظامي بيشترين خرج كشورهاي در حال جنگ را مي‌بردند و از اين رو با اين اقدام پول‌هاي‌شان آزاد شد و به دنبال كارهاي علمي و توليدي رفته و اقتصاد دانش‌بنيان براي خود درست كردند لذا ديگر آسيب‌پذير هم نيستند. اين راه در ايران باز شده است و مديران و دلسوزان و معلمان بايد وارد اين فضا شوند؛ مطمئنم دوره دوم دولت روحاني مي‌تواند ما را به آنجا برساند.» اين سخنان واكنش‌هايي را به همراه داشت كه از نظر ما هيچ تناسبي با اصل گفته آيت‌الله هاشمي‌رفسنجاني ندارد. به برخي از اين واكنش‌ها توجه كنيد: حسين شريعتمداري در واكنش به اين سخنان نوشته است: «اظهارات آقاي هاشمي‌رفسنجاني چه بداند و بخواهد و چه نداند و نخواهد دعوت از امريكا و ساير دشمنان تابلودار ايران براي حمله به كشورمان است.» روزنامه جوان در گزارشي با عنوان «بنيه دفاعي كشور بي‌دفاع در مقابل حملات آيت‌الله هاشمي!» نوشت: «سخنان آقاي هاشمي فرصتي را فراهم كرده كه وابستگان به يك طيف سياسي، بار ديگر اصل ارتقاي توان دفاعي- نظامي كشور را زير سوال برده و از ضرورت‌هاي مذاكره كشورمان با كشورهايي نظير ايالات متحده سخن به ميان بياورند.»برخي از خبرگزاري‌هاي وابسته به نهادهايي خاص اساسا اين متن را به صورتي خلاصه كردند كه هيچ تناسبي با اصل گفته ندارد: هاشمي‌رفسنجاني: كشورهاي جنگ جهاني دوم نيروهاي نظامي‌شان تعطيل شد و پيشرفت كردند! اين راه در ايران هم باز شده و...». وحيد يامين‌پور هم در كانال تلگرامي خود سخنان آقاي هاشمي‌رفسنجاني را به اين شكل تحريف شده مطرح كرد: «جناب هاشمي معتقدند ما بايد ارتش و سپاه و كل بنيه دفاعي و تجهيزات پيشگيرانه را كنار بگذاريم تا رشد كنيم». مهدي محمدي هم با همان تفسير غلط از سخنان آيت‌الله هاشمي نوشت: «پيشنهادم اين است كه (آيت‌الله هاشمي) مشاوران را بفرستند و از ژاپني‌ها بپرسند چرا پس از بيش از ٦٠ سال زيستن تحت حمايت امريكا تصميم گرفته‌اند ارتش‌شان را احيا كنند؟ كينه‌ورزي عليه سپاه و انقلابيون نبايد آدمي را به مرحله انكار بديهيات سوق بدهد». از اين دست برداشت‌هاي ناسازگار با اصل سخن و با انگيزه و سابقه و اعتقادات گوينده در اين روزها، به‌وفور در رسانه‌ها و شبكه‌هاي اجتماعي مطرح شدند اما برداشت درست در اين باره چه بايد باشد؟ اين سخنان اشاره به يك ماجراي تاريخي دارد. آلمان و ژاپن در جنگ جهاني دوم شكست خوردند و پيروزمندان جنگ براي اين كشورها تنبيهاتي را در نظر گرفتند تا مطمئن شوند كه اين كشورها دوباره به تهديدي براي ديگران تبديل نمي‌شوند. در اين وضعيت رهبران و مردم اين دو كشور براي جبران تحقير تحميل شده و در حالي كه دغدغه امنيت ملي نداشتند، به سراغ دانش و علم رفتند و سعي كردند منابع قدرت ديگري را جايگزين قدرت نظامي كنند. آنان در وضعيت جديد از هزينه كردن امكانات كشور و بودجه محدود خودشان براي دفاع از كشور يا جنگ با ديگران هم نجات يافته بودند و اين فرصت ايجاد شد كه تقريبا تمام امكانات خود را به رشد و توسعه همه‌جانبه اقتصادي اختصاص بدهند. تركيب اين عوامل موجب شد كه آلمان و ژاپن به عنوان دو دولت شكست خورده در جنگ جهاني دوم، بتوانند با تكيه بر روحيه مردم خودشان و با استفاده از شرايط تحميل شده نظامي و با ايجاد اقتصاد دانش‌بنيان، به قدرت‌هاي بزرگي در دنيا تبديل شوند و خود را در موقعيتي قرار دهند كه الان حتي امكان سرمايه‌گذاري مجدد در حوزه نظامي هم براي آنان ايجاد شود و اقتصاد آنان در رده اول اقتصاد جهان قرار گيرد. توصيف عواملي كه در اين دو كشور موجبات رشد اقتصادي را فراهم كرده، چه اشكالي دارد؟ از كجاي اين سخنان چنين برداشت مي‌شود كه اين «توصيف» نيست بلكه «تجويز» است؟ اگر تجويز باشد درباره ضرورت توجه به اقتصاد دانش‌بنيان است و نه تضعيف قدرت نظامي كشور زيرا در اين سخنان به‌صراحت آمده است كه راه «كارهاي علمي و توليدي و اقتصاد دانش‌بنيان» در ايران هم باز شده و بايد ما هم دنبال اين مقوله باشيم. يعني مي‌شود تصور كرد كه توصيه رييس مجمع تشخيص مصلحت نظام به مديران و دلسوزان و معلمان اين بوده كه وارد فضاي محدود كردن توان نظامي كشور بشوند؟ آيا باور كردني است كه كسي از اين عبارت آقاي هاشمي كه «مطمئنم دوره دوم دولت روحاني مي‌تواند ما را به آنجا برساند» اين نتيجه را بگيرد كه ايشان منظورش «آنجا»يي است كه ما هم از داشتن نيروي نظامي قدرتمند ممنوع و محروم شده باشيم؟ آيا جز اين است كه آيت‌الله هاشمي‌رفسنجاني به «آنجا»يي اشاره دارد كه ما هم به كارهاي علمي و توليدي و اقتصاد دانش‌بنيان بپردازيم و از آسيب‌پذيري كشورمان كم شود؟ شايد به ذهن ما هم نرسد كه از اين سخنان مي‌شود آن همه نتايج نامربوط استخراج كرد اما اگر شما هم «نذر» كرده باشيد كه به هر قيمتي با كساني و حتي دولتي مخالفت كنيد، حتما مي‌توانيد چنين برداشت‌هاي ناروايي از اين سخنان داشته باشيد و چنين اتهامات ناچسبي را به گوينده آن وارد كنيد.