بايد‌ها و نبايدهاي انتخابات شوراي شهر
حسن رسولي فعال سياسي اصلاح‌طلب
سال آينده دو انتخابات رياست‌جمهوري و شوراهاي اسلامي شهر و روستا در پيش است كه هر دو انتخابات براي اصلاح‌طلبان جدي و مهم تلقي مي‌شود. جريان اصلاحات براي هر دو انتخابات برنامه‌اي جدي و متقن را از طريق شوراي عالي سياستگذاري اصلاح‌طلبان پيگيري و تلاش مي‌كند با وحدت و انسجام حداكثري در هر دو انتخابات كنش سياسي اثرگذار باشد. يكي از دستاوردهاي مهم دولت اصلاحات اجراي فصل هفتم قانون اساسي، احيا و پايه‌گذاري نهاد شوراهاي شهر و روستا بوده است. اهتمام در جهت تقويت جايگاه اين نهاد كه برخاسته از تفكر اصلاح‌طلبي است يك هدف راهبردي و بسيار تعيين‌كننده براي اصلاح‌طلبان است. همين است كه اصلاح‌طلبان انتخابات شوراي شهر را جدي قلمداد مي‌كنند. در اين راستا وحدت تشكيلاتي و اجماع نظري و عملياتي اصلاح‌طلبان در آستانه ورود به اين انتخابات مهم مي‌تواند يكي از اهداف استراتژيك باشد. علاوه بر اجماع و همگرايي حضور در همه جغرافياي كشور در اين انتخابات بر اساس يك نظريه و نقشه راه عملياتي واحد مي‌تواند راهبرد مهمي باشد. اصلاح‌طلبان براي همه شهرها و روستاها برنامه دارند. نه تنها در جريان انتخابات شوراي شهر بلكه پس از برگزاري انتخابات نيز سياستگذاري براي انتخابات شوراي شهر بايد ادامه پيدا كند. پس از حضور اصلاح‌طلبان در اين انتخابات و نيز پس از برگزاري انتخابات و قرار گرفتن نامزدهاي مورد قبول و منتخب مردم در جايگاه شوراهاي شهر و روستا، نظارت دقيق بر عملكرد اعضاي شوراي شهر و روستا اهميت بسيار دارد. برخوردار بودن از برنامه مشخص و معين در جهت اعمال نظارت و زمينه‌سازي مديريت كارآمد و مطلوب در امور محلي در سطح شهرها و روستاهاي كشور از جمله مواردي است كه بايد مورد توجه اصلاح‌طلبان و شوراي عالي سياستگذاري اصلاح‌طلبان قرار بگيرد. نمايندگان مردم در شوراهاي شهر و روستا پس از قرار‌گيري در جايگاه خود بايد همچنان به مردم و سازوكار اصلاح‌طلبي كه در قالب شوراي عالي سياستگذاري تجسم يافته، پاسخگو باشند. همچنين اصلاح‌طلبان بايد از اشتباهات گذشته خود در انتخابات شوراهاي شهر و روستا و همچنين ديگر ادوار انتخابات درس بگيرند. نبايد فراموش كرد كه مهم‌ترين دليل شكست اصلاح‌طلبان در سال 84 تفرقه و از بين رفتن انسجام و وحدت بود. تفرقه سال 84 اصلاح‌طلبان و ارايه تصوير مخدوش توسط جريان رقيب از سيما و عملكرد شوراي اول پايتخت از مهم‌ترين نقاط ضعف جريان اصلاحات در جريان انتخابات شوراهاي اسلامي شهر و روستا بوده است. در كنار تجربيات تلخ، اصلاح‌طلبان تجربيات موفقي هم داشتند كه مي‌توانند نقاط مثبت آن را براي اين دوره از انتخابات استخراج كنند. تجربه موفقيت‌آميز انتخابات رياست‌جمهوري سال 92 و انتخابات مجلس شوراي اسلامي در دو مرحله طي سال‌هاي 94 و 95 و جلوگيري از افتراق و چنددستگي بين ظرفيت‌هاي مختلف اصلاح‌طلبي يكي از مهم‌ترين نقاط قوت اصلاح‌طلبان بوده است. تشكيل شوراي عالي سياستگذاري اصلاح‌طلبان به عنوان تشكيلاتي كه وحدت حداكثري اصلاح‌طلبان را در انتخابات پيشين تضمين كرد، از مهم‌ترين دستاوردها و نقاط مثبت جريان اصلاحات بوده است و نشان از بلوغ فكري اين جريان سياسي دارد. از دستاوردهاي مثبت 92 و 94 در قالب تداوم همگرايي مطلق و انسجام تشكيلاتي و روشي بايد مجددا نهايت بهره را ببريم. همچنين ديگر اصلاح‌طلبان و خودمان را پرهيز دهيم از اينكه با در نظر گرفتن منافع فردي و تشكيلاتي زمينه بازتوليد تجربه تلخ 84 را فراهم كنيم. از سوي ديگر توجه به نقايص قانون انتخابات پس از چهار دوره تمرين و ممارست اجراي قانون انتخابات شوراي شهرها و روستاها، هدف استراتژيك ديگري است كه مي‌تواند مدنظر قرار بگيرد. نهاد شوراها در شهرها و روستاها بر اساس وظايف و ماموريت‌هاي قانوني پيش‌بيني شده، نهادي اجتماعي، خدماتي، فرهنگي و عمراني است كه بايد اصلاح‌طلبان براي كارآمدي بيشتر آن بكوشند. جريان‌هاي سياسي اعم از اصلاح‌طلب و اصولگرا در مرحله شناسايي و كانديدا گزيني بايد تلاش كنند كه به جاي تكيه صرف بر معيارهاي حزبي و سياسي متناسب با مهارت‌هاي مورد نياز ايفاي نقش اعضاي شوراهاي شهر و روستا، افراد متخصص حرفه‌اي و صاحب‌نظر از بخش‌هاي مختلف قشرهاي اجتماعي را به مردم معرفي كنند؛ به گونه‌اي كه تركيب شوراها از حيث برخورداري از مهارت‌ها و تشتت‌هاي مورد نياز يك تركيب فراگير و كارآمد باشد و كليت شوراي شهر در مناطق مختلف بتواند نيازهاي فرهنگي، اجتماعي، خدماتي و عمراني آن منطقه را به خوبي رفع كند. بنابراين تعيين شاخصه‌هاي متعدد پس از بررسي‌هاي لازم در وظايف شوراهاي شهر و روستا اهميت بسيار دارد. اين مساله وظيفه‌اي است كه شوراي عالي سياستگذاري با توجه به اينكه متولي امر انتخابات است بايد به آن توجه كند. همچنين فعالان هر شهر بايد به ويژگي‌هاي بومي و منطقه‌اي خود در انتخاب نامزدها دقت كافي داشته باشند. به هر حال نبايد فراموش كرد كه گزينش نامزدهاي كارآمد در درجه اول نياز به وحدت و انسجام بخش‌هاي مختلف جريان اصلاحات دارد. در صورت وجود تفرقه و اختلاف در هر يك از جريان‌هاي سياسي، نمي‌توان به پيروزي اميد داشت اما با وجود انسجام اصلاح‌طلبان نشان داده‌اند كه در محدود‌ترين و سخت‌ترين شرايط نيز مي‌توانند گردونه انتخابات را به نفع خود بچرخانند و بر فضاي سياسي و اجتماعي كشور اثرگذار باشند.