آيا واشنگتن چك سفيد امضا داده است؟
بحران انساني در يمن در سايه سكوت ايالات متحده
گروه جهان| پرونده يمن هر روز ابعاد گستردهتري به خود ميگيرد. حملات متعدد و متنوع نيروهاي ائتلاف به رهبري سعودي به صنعا و ديگر مناطق ادامه دارد. در همين راستا روز گذشته نيز نيروي دريايي و گارد ساحلي يمن به كشتيهاي وابسته به ائتلاف عربي- سعودي هشدار داد در صورت انجام هرگونه عملياتي در نزديكي آبهاي يمن يا ورود بدون مجوز به حريم دريايي اين كشور مورد هدف قرار خواهند گرفت. اين بيانيه بعد از هدف قرار گرفتن يك ناو جنگي اماراتي در سواحل شهر المخا در سواحل جنوبي يمن و تصميم امريكا براي ارسال سه كشتي جنگي به سواحل يمن منتشر شده است. بعد از انهدام ناو جنگي سوئيفت اماراتي كه در سواحل شهربندي المخا هدف يگان موشكي ارتش و كميتههاي مردمي يمن قرار گرفت امارات ابتدا در بيانيهاي رسمي اعلام كرد كه يكي از كشتيهاي نيروهاي مسلح اين كشور در بابالمندب و در راه بازگشت از عدن دچار حادثه شده و هيچ تلفاتي به همراه نداشته است. اما بعد از انتشار اطلاعات دقيق اين ناو جنگي و فيلم هدف قرار گرفتن آن به وسيله نيروهاي ارتش يمن، ارتش امارات در بيانيه جديدي مدعي شد اين كشتي غيرنظامي بوده و در حال حمل كمكهاي بشردوستانه براي مردم يمن بوده است. در شرايطي كه پيكان حملات به سمت عربستان سعودي هر روز تيزتر از گذشته ميشود، احمد عسيري، سخنگوي ائتلاف عربستان عليه يمن همچنان تلاش ميكند توهمهاي خود در خصوص پرونده يمن و رابطه ايران با حوثيها را بسط و گسترش دهد. عسيري روز گذشته در بخشهايي از ادعاهاي تكراري خود اعلام كرد كه حملات ائتلاف عربستان، 28 پرواز هفتگي ايران به يمن را متوقف كرد و افزود: ايران براي استقرار نيرو و موشك در يمن برنامهريزي كرده بود كه اين برنامه نه تنها عربستان بلكه تمام كشورهاي منطقه را تهديد ميكند، به دنبال آن 12 كشور براي بازگرداندن زمام امور به حكومت قانوني، به يمن كمك كردند.
در تحولي جداگانه، «علي عبدالله صالح» رييسجمهور پيشين يمن و رييس حزب كنگره مردمي اين كشور نيز از تشكيل دولت نجات ملي يمن استقبال كرد. وي از انتخاب «عبدالعزيز بن حبتور» به عنوان نخست وزير مامور تشكيل كابينه استقبال كرد. حبتور يكي از رهبران حزب كنگره مردمي يمن است كه معاونت وزارت آموزش و پرورش، رياست دانشگاه عدن و رياست دفتر حزب كنگره مردمي در استان عدن را در كارنامه خود دارد. علي عبدالله صالح همچنين تاكيد كرد كه بايد پروندههايي براي مجازات عربستان در زمينه جرايم جنگي كه در يمن مرتكب شده به راه بيافتد و از فعالان حقوقي، سياسي و حقوق بشري خواست در اين زمينه فعاليت كنند تا مدارك جنايتهاي عربستان به دادگاههاي بينالمللي ارايه شود.
امريكا مسوول است ؟
مخالفتها در درون دولت باراك اوباما، رييسجمهور امريكا در مورد دخالت نظامي امريكا در حملات هوايي عربستان سعودي در يمن در حال افزايش است، چرا كه برخي از نمايندگان مجلس و گروههاي حقوق بشر ايالات متحده را مسوول حملات عربستان در يمن ميدانند. تلفات غيرنظاميان در يمن پس از شكست مذاكرات صلح در اگوست افزايش يافته است به گونهاي كه سازمان ملل متحد به تازگي گزارشي منتشر كرده است كه بر اساس آن تعداد كل غير نظاميان كشته شده از ماه مارس سال 2015، زماني كه ائتلاف به رهبري عربستان سعودي عمليات نظامي خود را عليه نيروهاي حوثي آغاز كرد، بيش از چهار هزارنفر بوده است. در حالي كه هر دو طرف به دليل خشونت عليه غيرنظاميان سرزنش ميشوند، دولت اوباما اكنون در برابر فشار فزاينده براي بازبيني در حمايت نظامي از ائتلافي است كهدر ابتدا تصور ميشد عملياتي كوتاهمدت با تمركز بر دفاع از مرزهاي عربستان سعودي است، اما تبديل به يك نزاع و جنگ تهاجمي شده است.
يك مقام ارشد وزارت امور خارجه در اين خصوص به واشنگتن پست ميگويد: اين يك جنگ تهاجمي است كه سوالات بسياري را در ذهن سياستگذاران به وجود ميآورد. آيا يك متحد بايد به شما چك سفيد براي انجام هر كاري در طول يك جنگ بدهد؟ با وجود حملات مكرر ائتلاف به مدارس و بيمارستانها، اما امريكا در حال حاضر به حمايت از عربستان ادامه ميدهد. عربستاني كه با وجود ميل شديد براي تقويت روابط دو جانبه با رياض اما اخيرا با چالشهايي در اين خصوص مواجه شده است؛ از توافق هستهاي پرزيدنت اوباما با ايران و قانون جديد مربوط به حملات 11 سپتامبر سال 2001 كه خشم سعوديها را برانگيخته است.
به گفته منتقدان عمليات نظامي عربستان در يمن گوياي تعارض ناخوشايند ميان منافع امريكا در خاورميانه و نتايج آنها است. در اين مورد اين تعارض گوياي بيتفاوتي آشكار ايالات متحده امريكا به كشتار انسانهاي غيرنظامي و بيگناه است. برخي مقامات نگران اين هستند كه ارتش امريكا خود را در عملياتي گرفتار كرده است كه قدرت مديريت و كنترل چنداني بر آن ندارد. يكي ديگر از مسوولان ايالات متحده گفت: «هنگامي كه ما تلفات غيرانساني را در يمن ميبينيم اين واقعيت ما را در موقعيت بسيارناخوشايندي قرار ميدهد چرا كه عربستان سعودي يكي از متحدان نزديك ما است.»
نزديك به دو سال پس ازآنكه حوثيها پايتخت يمن را در اختيار گرفتند و درگيريهاي متفاوتي آغاز شده است گروههاي امدادي ميگويند شرايط انساني در كشور بسيار نااميدكننده است. حدود 20 ميليون نفر نيازمند مواد غذايي، دارو و سوخت و مواد اوليه هستند. گروههاي امدادي ليست طولاني از حملاتي ارايه كردهاند كه توسط نيروهاي ائتلاف به رهبري عربستان عليه تاسيسات غيرنظامي انجام شده است. پزشكان بدون مرز نيز پس از يكسري حملات عربستان دربخشهايي از شمال يمن كه به كشته شدن حداقل دو نفر از كاركنان وتعداد زيادي از بيماران منجر شد از اين كشور خارج شدند.