حضور پرقدرت آثار تجسمي ايراني در حراجي‌هاي لندن
بهار سرلك| هفته گذشته فصل حراج آثار هنري اسلامي لندن در حراجي بونامز شروعي بي‌نظير را براي هنرمندان اسلامي رقم زد. به گزارش تلگراف، فروش نقاشي فيگوراتيو مادر و فرزندش سوار بر الاغ كه محمود سعيد، هنرمند مصري سال 1927 به تصوير كشيده است، يك ميليون و دويست هزار پوند، يعني 10 برابر قيمت تخمين زده فروش رفت. مدير بونامز اين اثر سعيد را بالاترين فروش آثار هنري خاورميانه مي‌داند كه خارج از اين منطقه به فروش مي‌رسد. اما اين فروش مي‌تواند پيش‌درآمد تحولي در بازار آثار هنري خاورميانه باشد كه از زمان ركود اقتصادي سپتامبر 2008 در حال تقلاست؟ در اين حراج حسين زنده‌رودي، هنرمند ايراني و خليل جبران، هنرمند لبناني كه با پرتره‌زني كه در سال 1912 روي بوم آورده دو برابر قيمت تخمين‌زده شده به موزه‌اي در قطر به قيمت 68 هزار و 500 پوند فروخته شد. نيما ساغرچي، مدير بخش هنرهاي مدرن و معاصر خاورميانه حراجي بونامز مي‌گويد: «بازار خريد و فروش آثار هنري به دليل وجود بي‌ثباتي منطقه دچار مشكلاتي است. اما در اين بازار هنر ايراني و هنر مدرن در مقايسه با هنرهاي معاصر پرقدرت ظاهر شده‌اند.» چارلز پيكاك، يكي از مديران گالري ميم دوبي مي‌گويد: «با ركود اقتصادي و افت قيمت نفت، خريداران آثار هنري معاصر كنار رفتند. در اين ميان مشكلات وام و بدهي نيز وجود دارد كه همه اينها به قيمت نفت مربوط مي‌شود. اتفاقي كه افتاد اين بود كه موزه‌ها و موسسات هنري به خريداران اصلي تبديل شدند و به آثار قديمي‌تر و هنرمندان مدرن از ياد رفته متعلق به دهه 1920 تا 1980 توجه نشان دادند.» در نهايت مجموع اين تاثيرات بر بازار به پايين آمدن تقاضا در فروش آثار هنري معاصر منجر شد و فروش پيشگامان بازار مانند كريستيز در دوبي كه ميانگين فروش 15 ميليون دلاري داشت، دو تا سه ميليون پوند سقوط كرد. اين روزها انتظار مي‌رود فروش اين حراجي مبلغي بين 4 تا 6/5 ميليون دلار فروش كند.
براي جبران خسارات وارده اين بازار بايد از راهنمايي‌هاي عليرضا سميع‌آذر كه اداره حراج تهران را بر عهده دارد، ياري جست. جانت رادي، مشاور هنري مي‌گويد: «قيمت‌هاي حراج تهران براي هنرمندان ايراني خيلي بالاتر از قيمت‌هايي است كه در دوبي يا لندن خريداري مي‌شود و به نظر مي‌رسد امسال حراجي كريستيز تاكيد بيشتري بر هنر ايراني دارد.» سميع‌آذر بهار گذشته در مصاحبه با«آرت تاكتيك»، نشريه تحليلي بازار هنري گفته است از زمان برداشتن تحريم‌ها بازار ايراني توجه خريداران خارجي را به خود جلب كرده است. در حراجي كريستيز آثاري از گروه هنرمندان پيشروي جريان سقاخانه در ايران دهه 1960 كه قصد آشتي دادن هنر سنتي ايراني با پيشرفت‌هاي دنياي معاصر غرب داشتند، به فروش گذاشته شد. مجسمه دو و نيم متري «هيچ» پرويز تناولي جزو ده اثر هنرمندان ايراني است كه بالاترين قيمت تخمين‌زده شده را به خود اختصاص داده‌اند. نقاشي فلامينگوها از فرهاد مشيري، هنرمند معاصر ايراني از تابلوهاي برتر اين حراج است. در ميان آثار مدرن اخير نيز بايد به نقاشي‌هاي محمود سعيد و نقاشي نيمه‌آبستره رنگي اثر هنرمند عراقي ساكن لندن، دايا الزاوي اشاره كرد.