سارا سالار درباره يك پسر نوجوان مينويسد
تناقضهاي يك پسر نوجوان در رمان تازه سارا سالار
ندا آل طيب
وقتي داستان درباره يك پسر 15 ساله در آستانه بلوغ باشد، حضور راوي زن چندان مناسب به نظر نميآيد و اينچنين بود كه سارا سالار تصميم گرفت راوي رمان جديدش را تغيير بدهد.
سارا سالار، يك سالي است كه نوشتن رمان تازهاش را آغاز كرده اما بعد از اين مدت تصميم گرفت راوي داستان را عوض كند.
او در گفتوگو با «اعتماد» درباره اين تغيير توضيح ميدهد: «در نسخه اولي كه نوشتم، راوي يك پسر 15 ساله بود در آستانه بلوغ. قصدم اين بود كه تناقضهاي زندگي اين پسر را از زبان خودش در خانواده، مدرسه و جامعه تعريف كنم. اما وقتي نسخه اول را به يكي دو تا از دوستاني كه نقدشان برايم كاملا قابل قبول است دادم بخوانند، گفتند راوي واقعي نيست و تصنعي است چون هر چه باشد من يك زن هستم و نميتوانم دقيقا حسهاي يك پسر
15 ساله را در آستانه بلوغ بنويسم حالا اگر يك دختر 15 ساله بود يك چيزي. »
همين موضوع باعث شد تا نويسنده مورد نظر ما راوي داستان را تغيير دهد و دوباره آن را بازنويسي كند: «در نسخه جديدي كه دارم مينويسم، راوي مادر پسر است. البته داستان همان داستان پسر است اما اينبار از زبان مادر ميشنويم. به نظرم اين واقعيتر و صميميتر از آب درخواهد آمد.»
سارا سالار بعد از نوشتن دو رمان كه راويان هر دو زن بودند، دوست داشت راوي رمان بعدياش زن نباشد اما متوجه شد فعلا بهتر است اين تجربه را به آينده موكول كند: «به هر حال تجربه يك راوي مرد هر چند كه يك پسر
15 ساله بود، به من نشان داد كه هنوز وقتش نيست سراغ راوي مذكر بروم. بايد بگذارم وقتش برسد.»اما چرا خانم نويسنده ميخواست راوي مرد داشته باشد؟« شايد دليل انتخاب راوي مرد اين بود كه نگران قضاوتهاي بيرون بودم. اينكه در دو رمان قبلي من راوي زن بوده و در اين يكي ديگر راوي زن نباشد.
اما بعد متوجه شدم كه هيچوقت نبايد نگران قضاوت بيرون باشم و بايد به درون خودم اعتماد كنم و كاري را انجام بدهم كه از ته وجود خودم باشد آن وقت مطمئنا با وجود بقيه هم ارتباط برقرار خواهد كرد.»از او دو رمان «احتمالا گم شدهام» و «هست يا نيست» را خواندهايم كه هر دو تا به حال چند بار تجديد چاپ شدهاند اما چاپ دوباره اين آثار هم با اگر و اماهايي همراه بوده است: « از دو تا رمان قبليام «احتمالا گم شدهام» كه بعد از چاپ چهارم دو سال توقيف بود، آزاد شد و حالا چاپ هفتمش دارد در ميآيد. اما به جايش رمان «هست يا نيست؟» بعد از چاپ چهارم چند ماهي است توقيف شده و چاپ نميشود كه آن هم به احتمال زياد به زودي آزاد خواهد شد و با تمام سختيهاي ارشاد براي گرفتن مجوز و چاپ كتاب، ترجيح ميدهم اميدوار باشم تا نااميد.» سالار هم مانند خيلي از نويسندگان يا مترجماني كه كار توقيفي دارند، دلايل اين موضوع را از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي پرسيده و پاسخ مشابهي گرفته است: «دليل توقيف را هم نميدانم. وقتي هم كه از ارشاد ميپرسم، فقط ميگويند مورد دارد. »جالب است كه رمان اول او «احتمالا گم شدهام» در دولت قبلي توقيف شد و اين دولت آزادش كرد اما به جاي آن كتاب دوم را توقيف كرد تا از دولت قبلي كم نياورد! رمان «احتمالا گم شدهام» را نشر «چشمه» منتشر كرده است. اين كتاب يك سال بعد از انتشارش، چهار بار تجديد چاپ شد و توانست جايزه ادبي بنياد «گلشيري» را از آن خود كند اما بعدتر به مدت دو سال توقيف شد و در دولت جديد دوباره منتشر شد. اين كتاب به زبان آلماني هم ترجمه و منتشر شده است.