از انتقاد به محل برگزاري بخش نمايشگاهي تا آماري از استقبال هنرمندان

گروه فرهنگ و هنر

 اين‌بار نوبت جشنواره تجسمي فجر بود تا همزمان با نزديكي به روزهاي برگزاري ديگر جشنواره‌هاي فجر برنامه‌هاي نهمين دوره خود را اعلام كند؛ جشنواره‌اي كه امسال از روز سوم بهمن كار خود را شروع مي‌كند، در هفته سومش مفاخر اين دوره را معرفي كرده و در روز سي‌ام بهمن‌ماه با برگزاري مراسم اختتاميه در تالار وحدت به كار خود پايان مي‌دهد. جشنواره امسال در سه بخش همايش، بخش بين‌الملل و مفاخر و همچنين بخش نمايشگاهي به ترتيب در موزه هنرهاي معاصر تهران، فرهنگسراي نياوران و موسسه صبا برگزار مي‌شود. مجتبي آقايي، دبيركل نهمين جشنواره بين‌المللي هنرهاي تجسمي فجر در نشست خبري اين جشنواره كه روز گذشته برگزار شد آماري هم در مورد شركت‌كنندگان در نهمين دوره جشنواره تجسمي فجر ارايه داد: «در اين دوره ۱۳ هزار تقاضاي شركت داشتيم كه شوراي هنري مركب از نمايندگان رشته‌هاي تجسمي، نهايتا10 اثر را انتخاب مي‌كنند: «يكي از برنامه‌هاي امسال اين است كه روز اول جشنواره، فعالان هنرهاي تجسمي معرفي مي‌شوند و همزمان با افتتاحيه، برگزيدگان اصلي و مفاخر را معرفي مي‌كنند كه نشان تجسمي فجر و طوباي زرين به آن اعطا خواهد شد.» به گفته او همايش سه‌روزه در موزه هنرهاي معاصر تحت عنوان خوانش هنر از ديگر برنامه‌هاي جشنواره فجر است كه از حوزه‌هاي مختلف و حتي هنرهاي جديد در اين همايش مورد بررسي قرار مي‌گيرد.
و اما در بخش بين‌الملل جشنواره تجسمي هم هنرمندان 47 كشور از جمله برزيل، بلژيك، تركيه، كره شمالي، لهستان و هند درخواست شركت در آن را داشته‌اند. اما انتقاد از محل برگزاري نمايشگاه آثار حاضر در جشنواره تجسمي فجر مهم‌ترين موضوعي بود كه در اين نشست به آن پرداخته شد و تا آنجا پيش رفت كه علاوه بر آقايي، جمشيد حقيقت‌شناس، دبير هنري نهمين جشنواره بين‌المللي هنرهاي تجسمي فجر هم در موردش صحبت كرد. آقايي ضمن انتقاد از محل برگزاري نمايشگاه آثار تجسمي فجر، گفت: «يكي از مشكلاتي كه داريم اين است كه به جز موزه هنرهاي معاصر، جايي براي ارايه آثار وجود ندارد كه شأن آثار را حفظ كند و حتي يك گالري فاخر براي اين موضوع نداريم. در واقع، موسسه صبا نيز يك فضاي تغيير مكان‌يافته بود كه نمي‌توانستيم ايده‌هاي جشنواره را در آن به نمايش بگذاريم. » آقايي همين موضوع را دليلي براي ريزش تعداد آثار انتخابي براي نمايش در اين جشنواره دانست: «پس از داوري آثار، حدود 124 اثر به مرحله اول راه پيدا كرده است كه شايد براي ارايه در نمايشگاه ريزش داشته باشند. از بين اين آثار 45 هنرمند تهراني، 65 هنرمند شهرستاني و 10 هنرمند از ساير كشورها انتخاب شدند. » اما حقيقت‌شناس در كنار اين انتقادش به محل برگزاري بخش نمايشگاهي، ترجيح داد توضيحاتي هم در مورد جوايز اين جشنواره و افزايش آنها ارايه كند. به گفته او يكي از مشكلات ارايه آثار در جشنواره فجر، نبود مكان مناسب است و كساني كه به عرصه جشنواره فجر وارد مي‌شوند اصرار دارند كه اين فضا بيشتر شود. حقيقت‌شناس درباره اهداي جوايز به برگزيدگان نمايشگاهي و برگزيدگان اصلي هم توضيح داد: «سال گذشته به هر يك از كساني كه آثارشان به نمايشگاه راه يافت، 500 هزار تومان براي ارايه آثار كمك كرديم كه امسال اين رقم دو برابر شده يعني هر كسي كه اثرش به نمايشگاه راه پيدا كند، يك ميليون تومان به او اهدا مي‌شود، ضمن اينكه جوايز برگزيدگان اصلي سال گذشته 5 ميليون تومان بود كه امسال به دو برابر افزايش يافته است. » او رويكرد پيش‌بيني‌شده براي انتخاب آثار را تاثيرگذاري آنها عنوان كرد: «شوراي هنري با حساسيت بيشتري به آثار نگاه كرده است كه تقريبا از 24 تا 29 آذر داوري آثار در دست بود كه از بين اين 13 هزار اثر، 1700 اثر انتخاب شد؛ از 4 تا 7 دي‌ماه به اعتراضات مكتوب هنرمندان رسيدگي كرديم و 8 دي‌ماه اين آثار بازبيني شد. 16 دي‌ماه نيز تحليل آثار را داريم و شورا اصل آثار را بازبيني مي‌كند و فكر مي‌كنم آثار محدودي وارد فضاي نمايشگاه شود. » به گفته او جشنواره تجسمي فجر يك جشنواره سياسي نيست و بيشتر نگاه ملي را دنبال مي‌كند: «ما خبر نداريم كه هنرمندان تجسمي چه كار مي‌كنند، بنابراين اين جشنواره كمك مي‌كند تا پتانسيل موجود در هنرمندان را انعكاس بدهيم، چرا كه خيلي از مردم به نمايشگاه نمي‌روند و اين عدم اطلاعات‌شان باعث مي‌شود كه از هنر دم‌دستي استفاده كنند. »