محمدرضا خاتمي:
انسجام اصلاح‌طلبي وابسته به افراد نيست
گروه احزاب
با فوت آيت‌الله هاشمي رفسنجاني كم‌كم براي صندلي‌هاي خالي او در مجلس خبرگان رهبري و مجمع تشخيص مصلحت نظام پيش‌بيني‌ها و اميدواري‌ها نيز بيشتر مي‌شود. آيت‌الله هاشمي جايگاه بي‌جايگزيني در عرصه سياست داشت و اصلاح‌طلبان نيز كه همواره از پشتيباني و حمايت او برخوردار بودند، مي‌كوشند تا سياست‌ورزي بدون هاشمي را به خوبي پيش ببرند. با اين حال فقدان هاشمي نه فقط در عرصه دسته‌بندي‌هاي سياست داخلي بلكه در عرصه رسمي سياست نيز خلأهايي را ايجاد مي‌كند كه مهم‌ترين آن دو كرسي نمايندگي خبرگان رهبري و رياست مجمع تشخيص مصلحت نظام است. اگرچه هنوز روشن نيست آيا براي كرسي خالي آيت‌الله در مجلس خبرگان انتخابات ميان‌دوره‌اي برگزار خواهد شد يا نه اما در اين روزها اصلاح‌طلبان خود را آماده مي‌كنند تا اگر نظر مجلس خبرگان بر انتخابات ميان‌دوره‌اي تهران قرار گرفت گزينه‌هاي قابل قبولي را بررسي كنند.
مهم‌ترين گمانه زني درباره جانشين آيت‌الله هاشمي در مجلس خبرگان سيد حسن خميني است كه اجماع تمامي اصلاح‌طلبان را به دنبال دارد اما خود هنوز هيچ تمايلي براي پذيرفتن اين مسووليت نشان نداده است. روز گذشته محمدرضا خاتمي، نايب‌رييس مجلس ششم به ايلنا گفت: آيت‌الله هاشمي واسطه مهم و حلقه وصلي بودند بين حاكميت، جامعه و مردم كه در اين راه فداكاري‌هاي بسياري هم كردند و قطعا نبود چنين فردي در آينده براي ما مشكل ايجاد خواهد كرد. خاتمي با بيان اينكه اين روزها برخي مطرح مي‌كنند با فقدان آيت‌الله هاشمي در ائتلاف اصلاح‌طلبان شكاف ايجاد خواهد شد، گفت: اصلاح‌طلبي يك گفتمان بر خردجمعي است و انسجام آن هيچگاه وابسته به فرد نبوده است و از اين به بعد هم نخواهد بود. او در ادامه خاطرنشان كرد: قطعا نبود آيت‌الله هاشمي حس خواهد شد زيرا ايشان در عرصه سياست كشور جايگاهي داشتند كه گمان نمي‌كنم شخص ديگري بتواند آن را به دست بياورد. خاتمي تاكيد كرد: آيت‌الله هاشمي واسطه مهم و حلقه وصلي بودند بين حاكميت، جامعه و مردم كه در اين راه فداكاري‌هاي بسياري هم كردند و قطعا نبود چنين فردي درآينده براي ما مشكل ايجاد خواهد كرد. اين فعال سياسي اصلاح‌طلب با اشاره به اينكه اصلاحات به خاطر نوع نگاهي كه دارد در ميان مردم اهميت ويژه‌اي پيدا كرده است، عنوان كرد: اصلاح‌طلبان و جايگاه آنان در جامعه ايران به خاطر وجود چهره‌هاي سياسي كه در آن حضور دارند نيست بلكه به دليل نوع بينش و گفتمان آن است. او افزود: در برنامه‌هاي جريان اصلاحات با وجود كمبود و فقدان آيت‌الله هاشمي خللي ايجاد نخواهد شد، آنها با انسجام و تكيه بر عقلانيت و خردجمعي اهداف خود را پيش خواهند برد.
خاتمي در پاسخ به اين سوال كه چقدر احتمال مي‌دهيد سيدحسن خميني براي انتخابات خبرگان ورود پيدا كند و آيا جريان اصلاحات از او حمايت خواهد كرد؟ گفت: ورود آيت‌الله سيد حسن خميني به انتخابات يك تصميم جدي است اما اگر ايشان بخواهد وارد صحنه شود نه فقط اصلاح‌طلبان بلكه بخش بزرگي از اصولگريان معتدل نيز از او حمايت خواهند كرد. سيدحسن خميني مورد حمايت آن بخش از اصولگراياني خواهد بود كه به دنبال بهبود اوضاع كشور هستند. اما ديگر كرسي خالي رياست مجمع تشخيص مصلحت نظام است كه انتخاب رييس آن بر عهده رهبر معظم انقلاب است. اصلاح‌طلبان اميدوارند رييس بعدي مجمع نيز شخصي باشد كه مانند هاشمي اولا تجربه اداره رياست حداقل يكي از قواي سه‌گانه را در كارنامه داشته و ثانيا برخوردار از مديريت فراجناحي باشد. مرتضي حاجي، عضو شوراي سياستگذاري اصلاح‌طلبان در اين خصوص گفت: رييس‌جمهور طبق قانون بايد رييس مجمع باشد اما اگر انتخاب ديگري داشته باشيم ناطق نوري گزينه مناسبي است. حاجي در گفت‌وگو با ايلنا، درباره گزينه‌هايي كه اين روزها بعد از رحلت آيت‌الله هاشمي‌رفسنجاني براي رياست مجمع تشخيص مصلحت نظام مطرح مي‌شود با بيان اينكه رهبري بايد براي اين امر تصميم‌گيري كنند، گفت: از نظر من اين شخص رييس‌جمهور است كه طبق قانون بايد رياست مجمع را بر عهده بگيرد. او خاطرنشان كرد: فعاليت در مجمع تشخيص مصلحت نظام به گونه‌اي است كه بايد فراقوه‌اي عمل كند، مصوبات و طرح‌هايي در مجمع مطرح مي‌شود كه مربوط به همه قوا است و شخصي جز رييس‌جمهور كه دومين شخص كشور است نمي‌تواند آن را بر عهده بگيرد. او در ادامه يادآور شد: مرحوم آيت‌الله هاشمي به گونه‌اي رفتار كردند كه فراجناحي بودن از آن استنباط مي‌شد، نزديكي ايشان با رهبري هم بر كسي پوشيده نيست؛ ايشان اعلام كردند كه آيت‌الله هاشمي براي هميشه رياست مجمع را بر عهده خواهد داشت همين نكته بيانگر اين است كه شخص هاشمي انتظارات رهبري را از اين طريق برآورده كرده بودند.
حاجي در ادامه با بيان اينكه از دو منظر مي‌توان به اين انتخاب نگاه كرد، اظهار داشت: اگر بخواهيم از بين روساي قوا شخصي را به عنوان رييس مجمع انتخاب كنيم، رييس قوه مجريه بر ديگران ارجحيت دارد زيرا مسائل عام جامعه بر عهده اين قوه است، اما اگر انتخابي خارج از قوا خواهيم داشت به نظر من آقاي ناطق‌نوري گزينه مناسبي است. ناطق‌نوري بارها نشان داده است كه فراجناحي مي‌انديشد و به رهبري نيز نزديك هستند. اين عضو شوراي عالي سياستگذاري در پاسخ به اين سوال كه آيا اين احتمال وجود دارد رهبري تا اسفندماه كه موعد قانوني انتخاب رييس مجمع تشخيص مصلحت نظام است فردي را انتخاب نكند، گفت: رهبري معمولا مساله‌اي را بلاتكليف نمي‌گذارد، من فكر مي‌كنم ايشان براي اين مطلب به زودي تصميم خواهند گرفت. حاجي خاطرنشان كرد: مجمع تشخيص مصلحت نظام جايي است كه بايد فراجناحي عمل كند و در آن مصالح عام كشور مورد توجه قرار مي‌گيرد و اگر مسائل جناحي هم مطرح مي‌شود بايد به نفع كشور باشد.