استمرار ركود و كسري منابع

گروه اقتصادي

افزايش سهم نفت، بي‌توجهي به اشتغال، محتمل بودن كسري بودجه و بي‌توجهي دولت به بدهي‌هايش به صندوق فرهنگيان، مهم‌ترين انتقاداتي بود كه نمايندگان مجلس به لايحه بودجه سال آينده وارد دانستند. نخستين روز بررسي لايحه بودجه سال آينده، روز گذشته در مجلس آغاز شد. اين بررسي به صف‌بندي مهمي ميان موافقان و مخالفان اين لايحه تبديل شد. صف‌بندي كه البته نمي‌توان آن را به يك رويارويي جناجي مرتبط دانست، زيرا نمايندگاني كه در ليست حاميان دولت بودند نيز در صف مخالفان و منتقدان لايحه بودجه سال 1396 جا گرفتند. بي‌توجهي به اشتغال، افزايش سهم نفت در بودجه، محتمل بودن كسري بودجه و بي‌توجهي به بدهي دولت به فرهنگيان، مهم‌ترين انتقاداتي بود كه مخالفان را پاي تريبون كشاند. اين ميان برخي از نمايندگان، مانند نادر قاضي پور، نماينده جنجالي اروميه هم از احتمال استفاده دولت از منابع بودجه‌اي در تبليغات انتخابات رياست‌جمهوري سخن گفت تا سياسي‌ترين نطق انتقادي مجلس در روز گذشته را از آن خود كند.
در همين رابطه مسعود گودرزي، نماينده ممسني در مجلس گفت: آنچه كه در لايحه بودجه سال ۹۶ كل كشور ذكر شده تكرار همان تراژدي است كه از قبل در مورد فرهنگيان شاهد هستيم. نبايد با بحث فرهنگيان به صورت شعاري شكلي و سطحي برخورد كرد و بايد نگاه توسعه‌اي به اين بخش داشت. كشورها و نهادهايي كه توسعه پيدا كرده‌اند، تماما به دليل پيشرفت آنها در بحث آموزش بوده كه بايد به بحث آموزش و پرورش در بودجه سال 96 توجه ويژه‌اي كرد. آنچه كه در لايحه بودجه سال 96 كل كشور ذكر شده، تكرار همان تراژدي است كه از قبل در مورد فرهنگيان شاهد هستيم. وي با بيان اينكه آموزش و پرورش هم‌اكنون 5 هزار ميليارد تومان بدهي دارد، گفت: حدود 20 هزار ميليارد تومان درباره زيرساخت‌ها بايد به آموزش و پرورش اختصاص يابد. اگر بودجه‌اي كه به بخش‌هاي مختلف براي مبارزه با قاچاق كالا اختصاص داده شود، به بودجه آموزش و پرورش اضافه شود، قطعا مي‌توانيم با اين پديده به راحتي مقابله كنيم.
افزايش 10 درصدي سهم نفت
حسينعلي حاجي‌دليگاني، نماينده مردم شاهين‌شهر در صحن علني مجلس گفت: سهم نفت در بودجه سال جاري 25 درصد بود، اما در سال 96 اين سهم به 35 درصد افزايش يافته كه مغاير سياست‌هاي كلان اقتصاد مقاومتي است. رشد دريافت ماليات‌ها در بودجه سال آينده 9 درصد ذكر شده، اما رشد اقتصادي كشور نيمي از آن است كه با اين وضعيت شاهد استمرار ركود خواهيم بود. نماينده مردم شاهين‌شهر در مجلس با بيان اينكه اراده قالبي براي گرفتن ماليات از كساني كه فرار مالياتي دارند، وجود ندارد، تصريح كرد: قطعا فشار بر كساني خواهد آمد كه ماليات‌شان را به موقع پرداخت مي‌كنند. تكاليفي كه در برنامه ششم مصوب شده در بودجه سال آينده ذكر نشده كه اين يكي از اشكالات اين لايحه است. با وجود اينكه در برنامه ششم توسعه ذكر شده 30 درصد اعتبارات استاني شود، اما در بودجه سال 96 اين ميزان به 3/5 درصد ذكر شده كه اين رقم درسال جاري 4 درصد بود كه مغاير با برنامه ششم است.
حاجي‌دليگاني خاطرنشان كرد: در لايحه بودجه سال 96 افزايش 34 درصدي اعتبارات رياست‌جمهوري را شاهد هستيم و در بحث آسيب‌هاي اجتماعي بودجه خاصي ديده نشده است.
هزينه‌ بدون منابع مشخص
سيدجواد ابطحي، نماينده خميني‌شهر با بيان اينكه در بودجه سال آينده 2800 ميليارد تومان براي جهاد سازندگي اختصاص يافته، در صورتي كه منابع آن مشخص نيست، اظهار داشت: در حال حاضر در بودجه سال جاري 30 هزار ميليارد تومان كسري بودجه داريم، چطور مي‌خواهيم منابع سال آينده را تامين كنيم؟ 70 ميليارد تومان براي تجهيز ساختمان مصلي اختصاص يافته، اما براي جلوگيري از فرسايش آب و خاك رقمي تخصيص داده نمي‌شود كه بايد مورد توجه قرار گيرد.
وي يكي از مشكلات بودجه‌نويسي را عدم شفافيت دانست و تاكيد كرد: وقتي شفافيت در بودجه‌نويسي نباشد، ما نمي‌توانيم به عنوان نماينده مجلس نظارت كنيم. در بودجه سال 96 مشخص نيست كه چگونه از فرار مالياتي جلوگيري شده و در خوشبينانه‌ترين حالت نيز حدود 70 تا 80 هزار ميليارد تومان كسري بودجه خواهيم داشت.
بي‌توجهي به اشتغال
مصطفي كواكبيان، نماينده تهران در مخالفت با كليات لايحه بودجه سال 96 گفت: به طور قطع بودجه سال 96 امتيازات فراواني دارد و در زمينه تقويت بنيه دفاعي و اقداماتي كه براي شركت‌هاي دانش‌بنيان صورت گرفته و نيز توسعه سياسي در بخش يارانه احزاب و اينكه مقرر شده درآمد حساب‌هاي قوه قضاييه به خزانه واريز شود، حركت‌هاي خوبي است. كميسيون تلفيق و دولت بگويند آيا بعد از اجراي بودجه 96 چيزي به توسعه اشتغال كمك كرده‌ايم؟ مهم‌ترين دغدغه و اولويت امروز كشور اشتغال است و بويي از اشتغال در بودجه سال 96 به مشام نمي‌رسد، البته شايد شامه بنده ضعيف است. كواكبيان با بيان اينكه 85 درصد مكاتبات و مراجعات مردم به وي براي ايجاد اشتغال است، گفت: بنده جوابي جز شرمندگي و خجالت براي مردم ندارم، بارها گفته‌ام كه دولت غير از بودجه‌هاي سالانه و برنامه، يك لايحه ضربتي براي ايجاد اشتغال ارايه كند. 40 درصد از درآمدهاي بودجه سال 96 از محل فروش نفت حاصل مي‌شود كه اين ميزان در بودجه پيشنهادي دولت 36 درصد بوده و كميسيون تلفيق آن را افزايش داده است.
روند مثبت ادامه يافته
در بخش ديگر جلسه روز گذشته مجلس براي لايحه بودجه سال 1396، موافقان پاي تريبون رفتند. رحيم زارع، نماينده آباده در موافقت با كليات لايحه بودجه سال 96 كل كشور، گفت: از 294 هزار ميليارد تومان رقم بودجه سال جاري 237 هزار ميليارد تومان محقق شده كه از اين رقم 170 هزار ميليارد تومان حقوق پرداخت شده و 40 هزار ميليارد تومان نيز در بحث بودجه عمراني پرداخت شده است. در بودجه سال 96 بودجه عمراني كشور از 63 هزار ميليارد تومان به 72 هزار ميليارد تومان افزايش پيدا كرده و سهم بودجه استاني از 7 هزار ميليارد تومان به 17 هزار ميليارد تومان ارتقا يافته است. زارع با بيان اينكه «بودجه‌ريزي عملياتي آرزوي ما است»، گفت: در دولت يازدهم به‌صورت آهسته اين موضوع كليد خورده و اميدواريم در سال‌هاي آينده نيز اين روند ادامه پيدا كند. روند مثبتي كه از سال 93 در جهت كاهش سهم نفت در بودجه كشور شروع شده، همچنان ادامه دارد. با توجه به رشد قيمت نفت در مقطعي، بسياري از پروژه‌ها بدون كار كارشناسي در كشور كليد خورد كه امروز حدود 500 هزار ميليارد تومان پروژه نيمه‌كاره داريم كه در حال تعيين تكليف آنها هستيم.
انضباط مالي تامين شده است
غلامعلي جعفرزاده‌ايمن‌آبادي، نماينده رشت گفت: بودجه كشور از 3 منبع فروش نفت، دريافت ماليات و فروش اوراق تامين مي‌شود. در بودجه سال آينده پيش‌بيني شده روزانه 5/2 ميليون بشكه نفت به قيمت هر دلار 3 هزار و 300 تومان فروخته شود. در بودجه سال آينده پيش‌بيني شده 27 درصد افزايش ماليات را داشته باشيم.
وي با بيان اينكه با توجه به درآمدها نمي‌توانستيم هزينه‌ها را افزايش دهيم، اظهار داشت: بطور مثال نمي‌توانستيم بيش از 10 درصد حقوق كارمندان را افزايش بدهيم، چون منابع درآمدي بالاتر از آنچه كه پيش‌بيني شده، محقق نمي‌شد.
عضو كميسيون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس تصريح كرد: در بودجه 96 انضباط مالي فراهم شده است. در بودجه سال 96 به بخش‌هايي همچون كشاورزي، دفاعي و آموزش و پرورش نگاه ويژه‌اي شده و مستمري افراد تحت پوشش بهزيستي و كميته امداد نيز افزايش يافته است. افرادي كه زير 2 ميليون تومان حقوق مي‌گيرند از سال آينده مشمول معافيت مالياتي خواهند شد.
عزيز اكبريان، نماينده كرج با تاكيد بر اينكه صندوق‌هاي بازنشستگي لشكري و كشوري با بار مالي كه بر آنها تحميل شده در آينده ورشكسته مي‌شوند، اظهار داشت: در بودجه سال 96 اجازه استفاده از تسهيلات فاينانس را ايجاد كرده‌ايم زيرا با اعتبارات موجود نمي‌توان نسبت به توسعه زيرساخت‌ها اميدوار بود. نماينده مردم كرج يكي ديگر از مزيت‌هاي بودجه سال 96 را اجازه انتشار اوراق مشاركت تا 95 ميليون دلار به بانك‌ها دانست و افزود: در بودجه سال 96 براي گمرك نيز تصميمات خوبي اتخاذ شده است. اكبريان با بيان اينكه در بودجه سال آينده بانك‌ها ملزم شده‌اند به كشاورزاني كه دچار سرمازدگي شده‌اند، تسهيلات بدهند، تصريح كرد: يكي از اقدامات خوبي كه در بودجه سال آينده صورت گرفته اقدام بانك‌ها به پرداخت وام 10 ميليون توماني به زوج‌هاي جوان است. سامانه حقوق و تجميع پرداخت‌ها براي شفاف‌سازي و نيز پيگيري مصوبات سفرهاي رهبر معظم انقلاب و رييس‌جمهور و تعيين تكليف آنها از ديگر اقدامات انجام شده در بودجه سال 96 است.