به‌روزرساني فرمان مهاجرتي ترامپ با حذف عراق
ايران در ليست ممنوعه ماند
ميثم سليماني
رسانه‌هاي جهان روز گذشته در حالي خبر امضاي فرمان اجرايي جديد دونالد ترامپ در خصوص منع ورود اتباع كشورهاي عمدتا مسلمان را پوشش دادند كه رويترز به نقل از يك منبع آگاه در كاخ سفيد پيش از امضاي اين فرمان اعلام كرد كه رييس‌جمهور ايالات متحده موافقت كرده است كه عراق از اين ليست خارج شود. دونالد ترامپ روز گذشته در سكوت و برخلاف ديگر فرمان‌هاي اجرايي در خلوت اتاق بيضي شكل فرمان جديد مهاجرتي را امضا كرد تا تنها از آن يك عكس هنگام امضا منتشر شود و ديگر هياهوهاي قبلي هنگام امضاي فرمان هاي اجرايي نباشد. اين فرمان جديد در حالي صادر مي‌شود كه پيش‌تر فرمان بحث‌برانگيز مهاجرتي اوليه دونالد ترامپ توسط دادگاه فدرال به حالت تعليق درآمد. اين مقام ارشد كاخ سفيد مي‌گويد فرمان اجرايي جديد ممنوعيت 90 روزه سفر به ايالات متحده را براي شش كشور با اكثريت مسلمان اعمال مي‌كند كه شامل ايران، ليبي، سوريه، سومالي، سودان و يمن مي‌شود. اين اقدام در حالي انجام مي‌شود كه در فرمان اجرايي 27 ژانويه شامل هفت كشور بود كه عراق را نيز شامل مي‌شد. اما به گفته مقامات امريكايي دولت عراق روش‌هاي بررسي و غربال‌گري‌هاي جديد را براي اعطاي ويزا اعمال كرده و از آنجايي كه اين كشور از جمله متحدان امريكا در مقابله با تروريسم و داعش به شمار مي‌آيد از اين ليست خارج شده است. گفتني است هزاران نفر از عراقي‌ها در كنار نيروهاي نظامي ايالات متحده براي سال‌ها جنگيده‌اند. همچنين مترجمان عراقي از زمان حمله ايالات متحده به عراق در سال 2003 كنار آنها بودند. بسياري از آنها به دليل اينكه با نيروهاي امريكايي همكاري كردند در معرض تهديد قرار گرفتند و پس از اتمام ماموريت خود براي حفظ جان‌شان بايد به امريكا منتقل شوند. گفتني است جيمز متيس، وزير دفاع ايالات متحده امريكا در زمان سفر خود به بغداد وعده داده بود كه بتواند در فرمان اجرايي جديد رييس‌جمهور ايالات متحده تغييراتي در خصوص عراق انجام دهد تا اين كشور يا حداقل افرادي كه با ارتش امريكا همكاري مي‌كنند شامل اين فرمان نشوند كه اكنون به نظر مي‌رسد اين اقدام به ثمر نشسته است. همچنين برخي خبرها حاكي از آن بود كه سفير ايالات متحده در عراق از زمان اعلام فرمان اجرايي پيشين دونالد ترامپ، رايزني‌هايي را براي حل اين مساله با نخست وزير عراق و ساير مقامات عاليرتبه اين كشور آغاز كرد تا بتواند با ارتباطات خود اين مساله را براي عراقي‌ها حل كند. از سويي ديگر اين مقام كاخ سفيد به رويترز گفته است كه فرمان اجرايي جديد كه رييس‌جمهور امضا مي‌كند همچنين زندگي ده‌ها هزار نفر از ساكنان دايم و قانوني در ايالات متحده را تضمين مي‌كند و همچنين افرادي كه داراي كارت سبز سكونت در امريكا هستند تحت تاثير اين قانون قرار نخواهند گرفت. گفتني است پس از فرمان اجرايي اوليه ممنوعيت مهاجرت در امريكا بيش از 10 پرونده حقوقي در دادگاه‌هاي ايالات متحده مطرح شد كه در نهايت اين فرمان توسط يك دادگاه ايالتي تعليق شد و با وجود تلاش‌هاي دولت براي تجديد نظر، دادگاه تجديد نظر نيز راي دادگاه فدرال را تاييد كرد و آن فرمان را ناقض قانون اساسي امريكا دانست كه از تبعيض و آزادي‌هاي مذهبي دفاع مي‌كند.
با اين وجود هرچند در ابتدا دونالد ترامپ به‌شدت از اين حكم ناراحت شد و قول داد مبارزه را تا ديوان عالي كشور ادامه دهد، اما پس از مدتي كوتاه تصميم گرفت به جاي مبارزه با اندكي تغيير فرمان مهاجرتي جديدي را صادر كند كه بتواند راحت‌تر از آن در دادگاه‌ها دفاع كند. اين مقام آگاه مي‌افزايد، در حالي كه در مرتبه اول محدوديت‌هايي بلافاصله پس از اعلام فرمان اجرايي اعمال شده به نظر مي‌رسد طي بخشنامه‌اي براي جلوگيري از اختلالات و مشكلات احتمالي اين فرمان اجرايي به مرور انجام مي‌شود تا براي مسافران مشكلي ايجاد نشود. در اين بخشنامه اضافه شده است كه پناهندگان و مسافراني كه در مسير و داراي مجوز سفر به ايالات متحده هستند قادر به سفر به اين كشور باشند و با مشكلي مانند گذشته مواجه نخواهند شد. طبق دستور اوليه مسافران هفت كشور به مدت 90 روز و همه پناهندگان به مدت 120 و پناهندگان سوري به‌طور نامحدود از ورود به كشور منع مي‌شدند اما بر اساس اين دستور جديد ديگر آنها از يكديگر جدا نمي‌شوند. همچنين در فرمان اجرايي جديد تقسيم‌بندي كشورها و تعليق نامحدود وجود نخواهد داشت و همه كشورهاي ذكر شده در اين فرمان اجرايي به مدت 120روز روند پذيرش پناهندگي آنها تعليق خواهد شد. گفتني است، دونالد ترامپ در طول مبارزات انتخاباتي خود وعده داده بود تا جلوي ورود مسلمانان به امريكا را بگيرد. اما فرمان اجرايي اوليه او تنها يك هفته دوام آورد. با اين حال مقامات كاخ سفيد مي‌گويند كه اين ملاحظات در راستاي امنيت ملي بوده و هيچ ربطي به دين و مذهب ندارد.
با اين حال مقامات كاخ سفيد معتقدند كه اين فرمان اجرايي جديد مي‌تواند امنيت كشور را تامين كند و ايرادات فرمان اجرايي پيشين را نيز مرتفع كند. با اين حال رويترز عنوان كرده است كه سازمان‌هاي دولتي ايالات متحده در اين مدت محدوديت بررسي مي‌كنند كه كشورهايي همچون سوريه از نظر امنيت بهبود يافته است يا خير و تماس‌ها را براي پذيرش پناهندگان آغاز مي‌كنند. در اين مدت نود روزه وزارت امنيت داخلي امريكا نيز يكسري الزامات جديد و مورد نياز را براي كشورها تهيه مي‌كند تا اطلاعات شهروندان را در راستاي پذيرش آنها به‌طور كامل براي ورود به ايالات متحده به اشتراك بگذارند. با اين وجود اين سناريو شامل همه يا هيچ چيز نمي‌شود. اين نظم جديد دسته‌بندي دقيقي از افراد واجد شرايط براي ورود به ايالات متحده ايجاد مي‌كند. افرادي كه مي‌خواهند براي كسب و كار يا سفرهاي پزشكي يا افرادي با ارتباطات خانوادگي يا اينكه پناهندگي به كشور ورود پيدا مي‌كنند را ارايه مي‌دهد. اين مقام آگاه در مصاحبه خود با رويترز مي‌گويد در حال حاضر، اين بررسي‌هاي مورد به مورد در بسياري از موارد چشم پوشي و گاهي ناديده گرفته مي‌شود. لازم به ذكر است هرچند حاميان ترامپ از اين نوع اقدامات وي حمايت مي‌كنند اما منتقدان او مي‌گويند اين نوع فرمان‌ها غير قابل توجيه و تبعيض آميز است. در اين بين بسياري از شركت‌هاي فناوري اطلاعاتي كه داراي كاركناني با تابعيتي در چارچوب كشورهاي شامل فرمان اجرايي مي‌شوند نيز از اقدام اوليه ترامپ ناراضي بودند. از همين رو در اين چارچوب افراد داراي كارت سبز و عراقي‌ها از اين ليست كنار گذاشته شدند تا كارمندان اين شركت‌ها با مشكل مواجه نشوند. گفتني است اين شركت‌ها به كارمنداني كه تابعيتي داشتند كه در چارچوب فرمان اجرايي ترامپ قرار مي‌گرفت، خواسته بودند كه از امريكا خارج نشوند. گفتني است از جمله اتباع كشورهايي كه براي ورود به امريكا به مشكل برخوردند، ايراني‌ها بودند. برخي از ايراني‌ها براي درمان به اين كشور رفتند كه در هنگام ورود به امريكا به مشكل برخوردند. تعداد زيادي از كارمندان ايراني شركت‌هاي معتبر امريكايي نيز با مشكل مواجه شدند. برخي ديگر كه ويزاي سفر به امريكا را داشتند در فرودگاه‌ها سرگردان شدند. حالا فرمان جديد هرچند شامل افرادي كه داراي كارت سبز هستند با مشكل مواجه نمي‌شوند اما با اين حال بسياري از خانواده‌هايي كه قصد داشتند براي ديدار با فرزندان و حتي براي درمان و مهاجرت به امريكا بروند پس از اجرايي شدن اين فرمان كماكان با مشكل روبه‌رو هستند و حداقل بايد سه ماه صبر كنند تا ببينند چه اتفاقي رخ خواهد داد. از طرفي با توجه به اينكه طرح جديد نيز نيازمند تبادل اطلاعاتي ميان كشورهاي اين فرمان اجرايي و امريكا وجود دارد، ايران به دليل اينكه هيچگونه رابطه و تبادل اطلاعاتي با امريكا ندارد، قطعا مي‌تواند محدوديت‌ها در اين زمينه در خصوص مسافرت ايراني‌ها در آينده نيز افزايش پيدا كند. زيرا ايران نيز معتقد است كه هيچ همكاري اطلاعاتي با امريكا در اين طرح نخواهد داشت و اين موضوع نيز مي‌تواند به يك چالش جديد در روابط ايران و امريكا منجر شود. با اين وجود در حال حاضر كاخ سفيد به‌طور گسترده‌اي بايد با وزارت خارجه، وزارت دادگستري و وزارت امنيت داخلي و متحدان خود در كنگره همكاري كند، تا بتوانند جلوي انتقادات و مشكلاتي كه در فرمان اوليه به وجود آمد گرفته شود.
سه كشور در ليست، حامي تروريست دولتي هستند
وزراي خارجه، دادگستري و امنيت داخلي امريكا با برگزاري كنفرانس خبري درباره فرمان مهاجرتي جديد دونالد ترامپ توضيحاتي ارايه دادند. وزير خارجه امريكا در ابتداي اين كنفرانس خبري از مسووليت رييس‌جمهور امريكا و حق او براي تضمين امنيت مردم امريكا سخن گفت. تيلرسون تصريح كرد كه كشورهاي متحد ما بايد بدانند كه اين فرمان، بخشي از تلاش ادامه‌دار ما براي از بين بردن آسيب‌پذيري‌هايي است كه تروريست‌هاي راديكال اسلامي مي‌توانند از آن براي انجام عمليات مخرب استفاده كنند. او افزود وزارت خارجه امريكا مفادي از اين فرمان كه اجازه پذيرش پناه‌جويان مي‌دهد را بعد از تعيين اينكه آنها خطري براي امنيت يا رفاه امريكا ايجاد نمي‌كنند، اجرا خواهد كرد. وزير خارجه امريكا با تاكيد بر اينكه عراق يكي از شريكان مهم ما در مبارزه با داعش است، در دفاع از خروج اين كشور از ليست كشورهاي ممنوعه سخن گفت. پس از او وزير دادگستري در دفاع از اين فرمان جديد مهاجرتي ترامپ گفت: سه كشور از 6 كشور هدف در فرمان مهاجرتي جديد، حاميان تروريسم دولتي هستند؛ سه كشور ديگر به عنوان مأمني براي تروريسم بوده‌اند و كنترل سرزمين خود در برابر تروريست‌هايي مانند داعش و القاعده را از دست داده‌اند.