وقتي اوراق بدهي متاثر از نرخ سود بين‌بانكي است
بازار غيرمتشكل پول ؛60 برابر اسناد خزانه در فرابورس
گروه اقتصادي
۶۰ برابر رقمي كه در حوزه اسناد خزانه جابه‌جا مي‌شود، هم‌اكنون در حال معامله در موسسات مالي و اعتباري غيرمجاز است كه معاملاتي غيررسمي را رقم مي‌زند. بازارهاي غيرمتشكل پولي هنوز سهم قابل توجهي از بازار پولي را در اختيار دارند و با وجود تمام تلاش‌هايي كه در راستاي برخورد با اين موسسات انجام شده و تجربياتي كه سپرده‌گذاران موسساتي چون ثامن‌الحجج، ميزان و كاسپين داشته‌اند باز هم بازار فعاليت آنها داغ است. به دليل وجود اين موسسات فعاليت بازارهايي كه از شفافيت بالايي هم برخوردارند، متاثر شده. حتي بازار معاملات اسناد خزانه با شفافيت بالا نيز تحت تاثير اين موسسات است.
امير هاموني، مديرعامل فرابورس با تاكيد بر اينكه اسناد خزانه، انعكاس شفاف و واقعي بازار پول در كشور است، گفت: اگر اتفاقي در بازار اسناد خزانه رخ مي‌دهد، ريشه آن به بخش واقعي بازار پول برمي‌گردد. مديرعامل فرابورس متذكر شد: فرق اسناد خزانه با ساير بازارها، شفافيت است و اين در شرايطي است كه ۶۰ برابر رقمي كه در حوزه اسناد خزانه جابه‌جا مي‌شود، هم‌اكنون در حال معامله در موسسات مالي و اعتباري غيرمجاز است كه معاملاتي غيررسمي را رقم مي‌زند. او تصريح كرد: زيرساخت بازار بدهي، بازار بين‌بانكي است، همان‌طور كه در شهريور سال جاري كه نرخ اسناد خزانه به ۱۸ تا ۱۹ درصد رسيد، بازار بين‌بانكي به دليل نظارت‌هاي بانك مركزي بسيار آرام و مديريت شده بود؛ پس وقتي بازار بين‌بانكي مديريت نشود، اسناد خزانه نيز از آن تاثير پذيرفته و نرخ بالا را نشان مي‌دهد. به گفته هاموني، اسناد خزانه كمتر از 5/2 درصد معاملات فرابورس را به خود اختصاص مي‌دهد كه البته در اين راستا فرابورس پيشنهادات خاصي را در حوزه زيرساخت بازار بدهي صورت داده كه بايد با هماهنگي دولت و بانك مركزي، در حوزه ميزان، حجم و زمان انتشار خزانه، تصميم همه‌جانبه‌اي اتخاذ شود. مديرعامل فرابورس خاطرنشان كرد: اين پيشنهادات آماده شده و وزارت اقتصاد نيز در حال جمع‌بندي است تا بتوان زيرساخت‌هاي بازار بدهي را صورت داد و هماهنگي‌هاي لازم در اين رابطه را شاهد بود. وي ادامه داد: اسناد خزانه پذيره‌نويسي ندارد و دولت نمي‌تواند آن را پذيره‌نويسي كند؛ بنابراين تنها اين اسناد را به طلبكاران ارايه مي‌دهد و آن طلبكاران هستند كه معاملات ثانويه در اين بازار را رقم مي‌زنند.
هشدار به شركت‌هاي غيرشفاف
مديرعامل شركت فرابورس ايران همچنين به شركت‌هاي غيرشفاف هشدار داد. او با هشدار نسبت به عملكرد شركت‌هاي غيرشفاف، گفت: ناشران غيرشفاف در تابلوي بازار ج نوسان نخواهند داشت. مديرعامل فرابورس ايران با اشاره به پذيرش نماد فرابورس ايران در تابلوي بازار پايه الف فرابورس ايران، گفت: رايزني شده تا صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري هم براي سرمايه‌گذاري در سهام بورس‌ها ورود كنند. هاموني در نشست خبري كه امروز به مناسبت پذيرش نماد فرابورس در بازار پايه الف فرابورس تشكيل شد، گفت: يكي از مهم‌ترين مزيت‌هايي كه بازار پايه الف فرابورس دارد، اين است كه سهامداران مي‌توانند به صورت آنلاين سهام خود بورس‌ها را هم داد و ستد كنند. در صورتي كه قبلا اين امكان براي سهامداران وجود نداشت. وي با بيان اينكه در روزهاي پايان سال ۱۳۹۵ شاهد بازگشايي نماد فرابورس خواهيم بود، ادامه داد: رايزني‌هايي شده كه صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري نيز براي سرمايه‌گذاري در سهام بورس‌ها ورود كنند. هاموني در بخش ديگري از صحبت‌هاي خود با اشاره به اقدام فرابورس در راستاي انتشار به موقع اطلاعات گفت: يكي از اركان فرابورس، ارايه به موقع اطلاعات است كه از طريق كدال منتشر مي‌شود و قابليت اتكايي دارد؛ بنابراين اين ركن به صورت مرتب مورد پايش قرار مي‌گيرد، ضمن اينكه شفافيت روابط سرمايه‌گذاران و ارتباط دوطرفه آنها با مديران شركت‌ها نيز از جمله ديگر اركان است كه بر اين اساس، تمام دقت در اين حوزه صورت مي‌پذيرد. مديرعامل فرابورس با تشريح جزييات اميدنامه فرابورس خاطرنشان كرد: تمام اركان فرابورس در تهيه اين اميدنامه همكاري كردند، چرا كه قصد داشتيم يك اميدنامه متفاوت از ساير شركت‌ها صورت داده و اين روند را بهبود بخشيم تا اميدنامه فرابورس بتواند نمونه‌اي براي ساير شركت‌ها باشد.
سرمايه فرابورس هفت برابر شد
او سرمايه فعلي فرابورس را ۷۰ ميليارد تومان ذكر و تصريح كرد: فرابورس در سال ۸۷ با سرمايه ۱۰ ميليارد توماني آغاز به كار كرد و پس از آن سهامداران هيچ آورده ديگري نداشتند و تمام اين هفت برابر شدن فرابورس از محل سود احتياطي و سهام جايزه بوده است كه شركت را رشد داده است و هم‌اكنون سرمايه آن هفت برابر شده است؛ بنابراين سهام فرابورس بازدهي بسيار بالايي داشته و البته سهامداران وفاداراني هم دارند، چرا كه حتي بعد از دست به دست شدن سهام بين يك تا دو نسل، هنوز هم دارندگان سهام قادر به معامله و خريد و فروش آن نيستند و معتقدند كه بايد اين سهام را نگه دارند. وي ايجاد زيرساخت‌هاي فني و قانوني، انجام مميزي و نظارت بر فعاليت اعضا و ناشران را از ديگر فعاليت اين مجموعه عنوان و خاطرنشان كرد: رسالت فرابورس، ايجاد بستر تامين مالي و ايفاي نقش شايسته در اقتصاد ملي است كه در اين راستا مجموعه اقداماتي صورت گرفته است؛ ضمن اينكه استراتژي فرابورس نيز اصلاح شده و در جلسات آينده هيات‌مديره به تصويب خواهد رسيد. هاموني در تشريح ريسك‌هاي فرابورس گفت: ريسك فرابورس ناشي از محيط فعاليت و ريسك‌هاي سيستماتيك است، چرا كه بازارهاي مالي منعكس‌كننده اطلاعات بخش واقعي اقتصاد هستند و همزمان شاخص‌هايي پيش‌رو دارند، اگرچه بخش واقعي تاثير اساسي را بر روند فرابورس مي‌گذارد، ولي برآيند انتظارات فعالان اقتصادي را هم نبايد ناديده گرفت. وي تصريح كرد: نرخ ارز، تورم، سود بانكي، بازار بين‌بانكي، نفت، طلا، مسكن و قيمت‌هاي دستوري براي مواد اوليه و محصولات شركت‌ها به عنوان ريسك سيستماتيكي است كه ارزيابي شده و از محيط بيروني به فرابورس القا شده است. اين كارشناس ارشد بازار سرمايه خاطرنشان كرد: البته ريسك دعاوي حقوقي را هم نبايد ناديده گرفت، ضمن اينكه ريسك ناشي از تغيير قوانين نيز مي‌تواند سرمايه‌گذار را در بازار سرمايه و فرابورس تحت تاثير قرار دهد؛ البته نوآوري‌هاي مالي را هم نبايد ناديده انگاشت و توجه داشت در بحث نوآوري همواره موضوع اختلال فرآيند كسب و كار از طريق تكنولوژي مطرح مي‌شود كه بورس‌ها نيز از آن مستثني نيستند؛ البته تلاش فرابورس آن است كه بتواند از تكنولوژي در اين حوزه استفاده كند. هاموني ادامه داد: در سال ۲۰۱۶ با نوسانات ارزي كه در اقتصاد ايران رخ داد، اگر يك سرمايه‌گذار خارجي در فرابورس و همچنين بورس اوراق بهادار سرمايه‌گذاري مي‌كرد، حداقل بالغ بر ۲۰ درصد بازدهي را مي‌توانست از اين بازار شاهد باشد در حالي كه هيچ يك از بورس‌هاي شرق آسيا و غرب اروپا چنين بازدهي را تجربه نكردند.
انتظار تجهيز منابع 600 ميلياردي براي صندوق‌هاي جسورانه
وي ادامه داد: در مورد صندوق‌هاي جسورانه انتظار مي‌رود ۶۰۰ ميليارد تومان تجهيز منابع صورت گيرد كه پذيره‌نويسي هفت فقره اوراق، ۱۴ مورد اوراق دولتي، سه مورد اوراق بانكي و يك مورد اوراق ديگر بانكي در سال جاري صورت گرفته است؛ ضمن اينكه ارزش پذيره‌نويسي و پذيرش اوراق نيز ۲۱ هزار ميليارد تومان بوده و در مجموع ارزش معاملات نيز بالاتر از ۴۵ هزار ميليارد تومان در سال ۹۵ به ثبت رسيده كه نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد ۱۵ درصدي را نشان مي‌دهد. مديرعامل فرابورس با بيان اينكه شركت‌ها درخواست‌هاي متفاوتي براي ورود به بازار دارند، گفت: در حال حاضر ۱۵۵ شركت متقاضي ورود به بازار سرمايه هستند كه از اين تعداد ۳۰ شركت پذيرفته شده و آماده عرضه اوليه هستند كه بنا به شرايط بازار، عرضه آنها را به زمان مناسبي موكول كرديم، اما بايد توجه داشت كه با روند معمول و كاغذي، نمي‌توان تقاضاي شركت‌ها را بررسي كرد، چرا كه آنها از فرابورس انتظار دريافت كد رهگيري دارند تا نوبت آنها در عرضه‌ها رعايت شود و سرعت گيرد، اما بايد توجه داشت توان هيات پذيره محدود بوده و تنها هفته‌اي يك بار در سازمان بورس و اوراق بهادار تشكيل جلسه داده و اعضاي متفاوتي هم دارد.