فراز و فرودهاي بازار كار در تازه‌ترين گزارش كشوري
گروه اقتصادي| تازه‌ترين گزارش مركز آمار از بازار كار كشور در فاصله زماني 1384 تا 1395 نشان مي‌دهد كه از كل مجموع 25 ميليون و 791 هزار و 450 نفر افراد فعال در كشور 22 ميليون و 588 هزار و 2 نفر فعال هستند و 3 ميليون و 203 هزار و 398 نفر بيكار محسوب مي‌شوند.
اين گزارش نشان مي‌دهد كه از كل جمعيت بالاي 10 سال كشور كه 65 ميليون و 385 هزار و 413 نفر را شامل مي‌شود 39 ميليون و 593 هزار و 962 نفر غير فعال محسوب مي‌شوند.
بر اساس گزارش مركز آمار در نمودار جمعيت 10 ساله و بيشتر به تفكيك گروه‌هاي سني منتخب در سال‌هاي 84 تا 95 هنگامي كه خطوط گروه‌هاي سني همديگر را قطع مي‌كند يعني ساختار سني كشور در حال تغيير است. براي مثال گروه سني 25 تا 29 ساله تا سال 1392 در حال افزايش بوده و پس از آن روند كاهشي پيدا كرده است. تغييرات ساختار سني باعث نوسان در شاخص‌هاي بازار كار مي‌شود.
همين آمار نشان مي‌دهد كه نرخ مشاركت اقتصادي تا سال 1391 روند كاهشي داشته و پس از آن روند افزايشي پيدا كرده است. ميزان رشد نرخ مشاركت اقتصادي از سال 1393 به بعد بالاتر از مردان است.
همچنين اين گزارش مركز آمار در شاخص كاهش نرخ مشاركت اقتصادي نيز نشان مي‌دهد كه در گروه سني 19 ساله و كمتر نشانه توجه بيشتري به تحصيل شده است در هيمن حال اين آمار تاكيد مي‌كند كه كاهش نرخ مشاركت اقتصادي 65 ساله و بيشتر علامت افزايش رفاه اجتماعي است. درهمين حال پايين‌تر بودن نرخ مشاركت در گروه‌هاي سني 20 تا 24 سال و 25 تا 29 سال به دليل افزايش ظرفيت دانشگاه‌ها است. در ذيل همين گزارش البته تاكيد مي‌كند كه نرخ مشاركت مردان تا سن 30 سالگي از مرز 90 درصد عبور مي‌كند اما نرخ مشاركت زنان در گروه سني 25 تا 29 ساله افزايش قابل ملاحظه‌اي است. اين شاخص‌ها در عين حال تاكيد مي‌كند كه هماهنگ بودن الگوي نرخ مشاركت اقتصادي طي 11 سال حاكي از دقت آمارگيري از نيروي كار است.
مركز آمار تاكيد مي‌كند كه مردان از سن 50 سالگي شروع به خروج از بازار كار مي‌كنند كه اين روند در حال نزديك شدن به مرز 55 سالگي است. و همچنين زنان از سن 35 تا 40 سالگي شروع به خروج از بازار كار مي‌كنند كه دليل اصلي آن اولويت دادن به مسووليت‌هاي خانوادگي است.
در ادامه گزارش مركز آمار مشخص مي‌شود كه اهميت نسبت اشتغال كمتر از نرخ بيكاري نيست. تجزيه آمار اشتغال واقعيت‌هاي بسيار خوبي را براي برنامه‌ريزان فراهم مي‌كند. به گونه‌اي كه كاهش شاغلين در سنين 19 ساله و كمتر را نبايد نامطلوب دانست و همچنين كاهش شاغلين در سنين بالاي 65 سال را نيز نبايد نامطلوب فرض كرد. افزايش شاغلين در گروه سني 30 تا 34 سالگي نشان مي‌دهد اكثر جوانان بعد از 30 سالگي شاغل مي‌شوند.
در همين حال گزارش مركز آمار در خصوص جمعيت شاغل بر حسب بخش‌هاي عمده فعاليت‌هاي اقتصادي در سال‌هاي 84 تا 95نشان مي‌دهد كه فعاليت در بخش كشاورزي از 5 ميليون و 99 هزار و 966 نفر در سال 84 به 4 ميليون و 60 هزار و 505 نفر در سال 95 تقليل يافته است.
البته برعكس بخش كشاورزي در بخش صنعت فعالان صنعتي از 6 ميليون و 257 هزار و 89 نفر در سال 84 به 7 ميليون و 200 هزرا و 386 نفر در سال 95 رسيده‌اند كه نشان از افزايش 53 هزار و 375 نفري در اين بخش دارد.
اين گزارش در بخش تفكيكي فعالان صنعتي بدون ساختمان آمارش را به فعاليت 4 ميليون و 114 هزار و 99 نفر در سال 84 ثبت مي‌كند كه اين ميزان فعاليت در سال 95 به 4 ميليون و 231 هزار و 684 نفر رسيده كه باز هم 132 هزار و 85 نفر افزايش را نشان مي‌دهد.
اين گزارش در بخش ساختمان آمار فعالان اين بخش در سال 84 را 2 ميليون و 142 هزار و 990 نفر اعلام مي‌كند كه اين رقم در سال 95 به 2 ميليون و 968 هزار و 702 نفر رسيده كه هر چند افزايش داشته است اما همين آمار تاكيد مي‌كند كه فعالان بخش ساختمان در سال 92 به 3 ميليون و 300هزار و 930 نفر رسيده بودند كه اين آمار همزمان با افزايش رونق ساخت و ساز در اين سال مربوط مي‌شود و اما در سال 93 اين عدد كمي كاهش يافته و به 3 ميليون و 202 هزار و 288 نفر رسيده و در سال 94 با همان روال كاهشي به 3 ميليون و 47 هزار و 412 نفر مي‌رسد. در حقيقت در فاصله سال‌هاي 92 تا 95 روال فعالان بخش ساختمان روال كاهشي در پيش داشتند اما در نماي كلي از 84 تا 95 روال افزايشي را طي كرده است.
اين گزارش در مورد فعالان بخش خدمات نيز اعلام مي‌كند كه فعالان بخش خدمات در سال 84 به 9 ميليون و 257 هزار و 612 نفر رسيده بودند كه در سال 95 اين عدد به يازده ميليون و 323 هزار و 214 نفر رسيده كه باز هم همان روال افزايشي را طي كرده است.
بخش خدمات نيز همچون بخش ساختمان داراي فراز و فرود است به گونه‌اي كه بخش خدمات در سال 1389 تعداد فعالان اين بخش به 10 ميليون و 34 هزار و 517 نفر رسيد اما در سال 90 با كاهش 181 هزار و 350 نفري فعالان اين بخش به 9 ميليون و 853 هزار و 167 نفر رسيدند. اين روال كاهشي در سال بعد هم تكرار شد تا تعداد فعالان بخش خدمات به 9 ميليون و 731 هزار و 764 نفر برسد يعني 121 هزار و 403 نفر كاهش پيدا كند. با تغيير دولت و روي كار آمدن دولت يازدهم فعالان بخش خدمات نيز با افزايش رو به رو شده و مجدد در سال 92 تعداد فعالان به بالاي 10 ميليون نفر رسيد تا عدد 10 ميليون و 110 هزار و 397 نفري ثبت شود.