باب ديلن بالاخره سخنراني نوبلش را تحويل داد
بهار سرلك
هشت ماه پس از اينكه باب ديلن نخستين موزيسين برنده جايزه نوبل ادبيات معرفي شد، بالاخره مقدمات لازم براي به دست آوردن جايزه نقدي 900 هزار دلاري را تقديم آكادمي سوئد كرد. معمولا برگزيده نوبل در مراسم اهداي جايزه، سخنراني‌اش را ادا مي‌كند اما ديلن هميشه ناسازگار از حضور در اين مراسم امتناع كرد. در عوض ماه‌ها بعد و شش روز پيش از اينكه اهداي جايزه نقدي به او لغو شود، متن سخنراني‌اش را نوشت و صداي خود را ضبط و آن را براي آكادمي سوئد ارسال كرد. سارا دانيوس، دبير دايمي آكادمي سوئد در پست وبلاگش درباره ويديوي برگزيده نوبل ادبي سال 2016 نوشته است: «سخنراني ديلن خارق‌العاده و همانطور كه انتظار مي‌رود شيوا است. حالا كه او سخنراني‌اش را ادا كرده است، پرونده او بسته مي‌شود.»
«مهم‌ترين اتفاق اين است كه ترانه‌اي شما را تحت تاثير قرار دهد.» ظاهرا اين جمله نكته اصلي سخنراني ديلن است كه چهارم ژوئن در لس‌آنجلس ضبط شده است. در اين سخنراني اسطوره موسيقي راك درباره تاثيرات موسيقيايي‌اش مانند Leadbelly و Buddy Holly و همچنين آثار ادبي‌اي مانند «موبي ديك» نوشته هرمان ملويل، «در جبهه غرب خبري نيست» اثر اريش ماريا رمارك و «اديسه» اثر هومر كه ترانه‌سرايي او را شكل داده‌اند، صحبت كرده است. در اين سخنراني ديلن مي‌گويد: «درون‌مايه‌هاي اين كتاب‌ها چه آگاهانه چه ناخواسته، راه خود را به بسياري از ترانه‌هاي من باز كرده‌اند. مي‌خواستم ترانه‌هايي بنويسم كه هرگز شبيه به آن را كسي نشنيده باشد و اين درون‌مايه‌ها ضروري هستند.» پس از آن ديلن خلاصه‌اي از اين داستان‌هاي كلاسيك و اينكه اغلب موسيقي فولكلور به درون‌مايه‌ها و موتيف‌هاي اين داستان‌ها اشاره مي‌كند، صحبت كرده است. اما آكادمي سوئد براي اهداي اين جايزه به ترانه‌سرايي كه نامش در كنار فهرست نويسندگاني مانند ساموئل بكت، پابلو نرودا و توني موريسون قرار مي‌گيرد، مورد سرزنش واقع شد. هر چند همانطور كه ديلن در سخنراني‌اش توضيح مي‌دهد ترانه‌سرا، شاعر، نمايشنامه‌نويس و داستان‌نويس همگي شبيه به يكديگر هستند: «ترانه‌هاي ما در سرزمين زندگان زنده هستند. اما ترانه ها شبيه به ادبيات نيستند. ترانه‌ها براي سرود خواندن خلق مي‌شوند نه قرائت. كلمات نمايشنامه‌هاي شكسپير با هدف اجرا روي صحنه خلق شده‌اند. درست مانند ترانه‌هاي قطعات موسيقي كه براي سرودن هستند نه قرائت از روي كاغذ و اميدوارم برخي از شما فرصت شنيدن اين ترانه‌ها را با همان هدفي كه سروده شدند، داشته باشيد؛ در كنسرت يا ضبط‌شده يا هر طور كه اين روزها به ترانه‌ها گوش مي‌دهند.»