دستاورد ديپلماسي فعال
محمود خاقاني
كارشناس انرژي
قرارداد نفتي ميان ايران و توتال قبل از هر چيز يك پيام به هيات حاكمه امريكا مي‌دهد؛ دوراني كه يكه تازي جهان را مي‌كرديد و اروپا با سياست‌هاي شما هماهنگ بود به چالش كشيده شده است. البته نمي‌توان ادعا كرد دوره قدر‌قدرتي ايالات متحده به پايان رسيده يا شكاف فوق ناشي از تصميمات مقامات ايراني نيست، اما مي‌توان ادعا كرد فضايي براي ايران فراهم شده كه مي‌تواند موجبات رشد و ترقي را فراهم آورد.
روز پنجشنبه در جلسه شوراي امنيت سازمان ملل متحد، نماينده ايالات متحده در شوراي امنيت تلاش كرد اعضاي شورا را متقاعد كند تا نشان دهد ايران به قطعنامه‌ها وفادار نيست و بايد تصميمات جديدي در اين رابطه اتخاذ كرد. نمايندگان امريكا همسو با سياست‌هاي كاخ سفيد تمام تلاش خود را انجام دادند ولي در اين جلسه سفير امريكا در سازمان ملل با صحنه‌اي غير قابل انتظار مواجه شد، چهار عضو داراي حق وتو در شوراي امنيت متفق‌القول با او مخالفت كردند و به دفاع از برجام برخاستند. مهم‌تر از همه نماينده انگليس بود؛ اين كشور كه بسيار به امريكا نزديك است نيز با صحبت‌هاي سفير امريكا مخالفت كرد و خواهان تداوم توافق برجام شد و صحبت‌هاي همتاي امريكايي خويش را يكسره مردود دانست. اين امر بيانگر آن است كه ايالات متحده با اروپايي مواجه شده كه سياست خارجي مستقل اتخاذ كرده و ديگر براساس استراتژي امريكا سياستگذاري نمي‌كند. اين مهم در كنار هماهنگي انگليس با اروپايي‌ها اهميت دوچنداني دارد؛ به بيان ديگر كشورهاي جهان بيش از رفاقت‌ها به منافع ملي خود مي‌انديشند و بنابراين با سفر موفقي كه آقاي ظريف به اروپا داشته بخش مهمي از بار اين دوره از دوش كشور برداشته شد. سفر موفق وزير خارجه به اروپا در شرايطي انجام مي‌شود كه تكاپو در كاخ سفيد و عليه جمهوري اسلامي افزايش يافته است. در كنار وزارت خارجه، ديپلماسي انرژي آقاي زنگنه در دولت يازدهم نيز بسيار كارساز عمل كرد. در چارچوب ديپلماسي انرژي يا همان اقتصاد انرژي كه به معناي همكاري‌هاي انرژي نيز به كار مي‌رود، زمينه‌اي فراهم شده كه توتال فرانسه با حمايت دولت امانوئل ماكرون به ايران آمده و مي‌گويد اين ريسك سرمايه‌گذاري در ايران را خواهم كرد و آن را ريسكي دانست كه بايد انجام داد. نكته مهم‌تر در قرارداد ميان شركت نفت و توتال اين است كه تعريف جديدي از انرژي مطرح شده كه به معناي فراهم آورنده خدمات است، درنتيجه ايران و توتال همكاري مي‌كنند و به ازاي خدمات و تكنولوژي كه به ايران مي‌آورد، پول نمي‌گيرد بلكه از خود پروژه ميعانات گازي مي‌گيرد كه يك روش بسيار هوشمندانه و نوعي از قرارداد جديد مي‌تواند در منطقه محسوب شود. در اينجا نقش دلار به كلي تضعيف شده است، بنابراين تدبير و اميد در دولت يازدهم اندك اندك غنچه‌هايش مي‌شكفد و بايد اميدوار بود در دولت بعدي اين درخت همچنان خوب آبياري شود. دوستان داخل كه بر شاخه نشستند و بن مي‌برند نيز بايد دست از اين موضع خود بردارند. دوستاني كه چنين مي‌كنند و تيشه به ريشه مي‌زنند، مطمئنا منافع خودشان را هم در خطر قرار مي‌دهند. اميدواريم در دولت بعدي اين غنچه‌ها در حال شكفتن تبديل به ميوه شوند كه ميوه آن هم چيزي نيست جز شكوفايي اقتصاد كشور .