بازگشت به آغوش ايران

بعد از دعوت رسمي ايران از حماس براي شركت در مراسم تحليف حسن روحاني، حماس هيات بلندپايه‌اي به تهران اعزام كرده و در بيانيه خود در خصوص پذيرش اين دعوت نوشت كه حضور هيات حماس در تهران براي پاسداشت نقش بزرگ ايران در حمايت از مقاومت مردم فلسطين و ياري آنها در دفاع از حقوق‌شان است. در حالي كه در طول چندسال گذشته به نظر مي‌رسيد كه اين جنبش تا حدودي از ايران دور شده است، حالا بعد از روي كار آمدن اسماعيل هنيه به عنوان رييس دفتر سياسي حماس، اين جنبش بار ديگر راه خود را براي بازگشت به سوي ايران پيدا كرده است به ويژه كه در سطح بين‌المللي چند كشور عربي در حاشيه خليج فارس تلاش مي‌كنند تا حماس را گروهي تروريستي جلوه دهند و از سوي ديگر حماس در داخل فلسطين نيز از شرايط مطلوبي برخوردار نيست و رييس تشكيلات خودگردان فلسطين اقدامات تنبيهي زيادي عليه اين جنبش در پيش گرفته است. بعد از اعلام تغيير و تحولات سياسي در بدنه حماس و مانيفست اين گروه، نزار الحرباوي، مشاور رسانه‌اي و استاد رسانه در دانشگاه سلطان محمد فاتح در استانبول در خصوص سفر هيات عاليرتبه حماس به ايران مي‌گويد كه اين سفر هم مانند سفري كه حماس به مصر داشته نشان مي‌دهد اين گروه مي‌خواهد بار ديگر نقش خود را در عرصه سياسي فلسطين و بين‌المللي تثبيت كند و از طرفي هم اين مساله نشان‌دهنده حجم بحراني است كه حماس بعد از 10 سال محاصره از سوي اسراييل و مقاومت در برابر سه جنگ رژيم صهيونيستي عليه نوار غزه، با آن دست و پنجه نرم مي‌كند. از طرفي زاهر البيك، خبرنگار و تحليلگر فلسطيني معتقد است كه بعد از سال‌ها حمايت حماس از مخالفان بشار اسد، رييس‌جمهور سوريه كه مورد حمايت ايران است، به اين نتيجه رسيده كه نزديكي با عربستان سودي ندارد و افزود: حماس گمان مي‌كرد كه عربستان مي‌تواند از آنها دفاع كند به همين دليل حمايت‌هاي ايران را از دست داد اما حماس نه تنها از نزديكي با عربستان سودي نبرده بلكه با روي كار آمدن محمد بن سلمان، وليعهد اين كشور به نظر مي‌رسد مسائل براي جنبش حماس بدتر هم خواهد شد. ساسه پست نوشته يكي ديگر از دلايل بهبود روابط حماس با ايران انتخاب يحيي السنوار به عنوان رييس دفتر حماس در نوار غزه است. زيرا اين نظامي فلسطيني يكي از حاميان محور ايران به شمار مي‌رود و مي‌توان تاثير حمايت‌هاي او را در بهبود آشكار روابط تهران و جنبش مقاومت فلسطين مشاهده كرد. حضور اسماعيل هنيه در راس جنبش حماس هم يكي از دلايل اصلي اين بهبود اوضاع به شمار مي‌رود زيرا او برخلاف خالد مشعل ترجيح مي‌دهد به ايران نزديك شود. نشريه آتلانتيك نيز در گزارشي تاكيد مي‌كند در زماني كه خالد مشعل در سال 2012 به قطر سفر و تلاش كرده بود تا حماس را به كشورهاي عربي حاشيه خليج فارس نزديك كند و در همين راستا با سلمان بن عبد العزيز، پادشاه عربستان ديدار كرده بود، اما اين مساله چندان براي فرماندهان بخش نظامي حماس خوشايند نبود زيرا آنها ترجيح مي‌دادند كه به آغوش ايران بازگردند. احمد لاشين، استاد مطالعات ايران در دانشگاه عين شمس قاهره معتقد است كه جنبش حماس از همان روزهاي اوليه تاسيس در پايان دهه 80 ميلادي كاملا به ايران وفادار بوده و تفاوت مذهبي ميان اين جنبش و ايران باعث نشد تا اين دو مشكلي باهم داشته باشند. اين استاد مصري معتقد است با وجود تلاش‌هايي كه براي قطع ارتباط حماس با تهران در چند سال گذشته صورت گرفته اما خط ارتباطي ميان ايران و حماس پابرجا مانده و حالا اين حماس است كه با رابطه خود با ايران در برابر فشارهايي كه از سوي مصر و به دستور كشورهاي عربي ايجاد مي‌شود فخرفروشي مي‌كند. حماس حالا با آرامش خيال در راه ايران حركت مي‌كند و حضور هيات بلندپايه اين جنبش در مراسم تحليف روحاني نتيجه مقدماتي است كه در طول چندماه گذشته صورت گرفته و نشان‌دهنده ميل حماس براي بازگرداندن حمايت‌هاي ايران از اين جنبش است. علاوه بر اين، اين صميمت دوباره دست ايران را براي حضور چشمگير در پرونده فلسطين باز مي‌كند زيرا با علني شدن ارتباط‌هاي مسوولان سعودي با مسوولان رژيم صهيونيستي به نظر مي‌رسد عربستان مي‌خواهد هر طور شده و با هر شرايطي پرونده فلسطين را براي هميشه مختومه اعلام كند.
تشديد بحران داخلي فلسطين
در دو روز گذشته تنش داخلي در فلسطين ميان حماس و محمود عباس، رييس تشكيلات خودگردان فلسطين بالا گرفته است. تشكيلات خودگردان فلسطين حماس را به تلاش براي افزايش شكاف در ميان كرانه باختري و نوار غزه متهم كرده است، حماس اما اقدامات محمود عباس عليه كارمندان نوار غزه و تصميم تشكيلات براي پرداخت نكردن سهم برق نوار‌غزه يا هزينه درمان بيماران در خارج از غزه را نقش تكميلي محمود عباس مي‌داند كه در راستاي محاصره نوار غزه به وسيله اسراييل صورت مي‌گيرد. اما ظاهرا در شرايط فعلي لجبازي دو طرف يكي از دلايل اصلي تشديد اختلافات است. به عنوان مثال اخيرا حماس اعلام كرده كه در صورت بازگشت خدمات شهري مانند برق پرداخت حقوق كارمندانش آماده است «كميته اداري» كه براي پيشپرد امور در نوار غزه تشكيل داده را منحل كند. اما در مقابل تشكيلات خودگردان فلسطين در پاسخ به اين پيشنهاد گفت كه پيش از هر اقدامي از سوي تشكيلات، حماس ابتدا بايد كميته اداري خود را منحل كند. به نظر نمي‌رسد با اين روشي كه دو طرف در پيش گرفته‌اند طي روزهاي آينده اين كشمكش به پايان برسد به ويژه بعد از اينكه عباس تهديد كرده كه بودجه نوار غزه كه سالانه نيم ميليارد دلار است را قطع خواهد كرد. محمود عباس پيش‌تر گفته بود: زماني كه اين دولت (كميته اداري) را تشكيل دادند گفتم كه بودجه نوار غزه را به صورت تدريجي قطع خواهم كرد خيلي‌ها هستند كه نمي‌خواهند دولت فلسطيني يكپارچه‌اي وجود داشته باشد به همين دليل اصرار دارند وضعيت بر همين منوال باقي بماند اما ما اجازه نخواهيم داد دولتي فلسطيني بدون غزه يا دولتي فلسطيني در غزه وجود داشته باشد... اجازه نمي‌دهيم اين وضعيت ادامه پيدا كند... به كار خود در قطع بودجه حماس ادامه مي‌دهيم زيرا اين پول حالا بر آنها حرام است... درباره برق هم كه صحبت مي‌كنند ديديد كه چه اتفاقي براي برق مي‌افتد دو ساعت براي شهروندان و بقيه براي مسوولان حماس و تونل‌هاي‌شان مصرف مي‌شود. اما حماس در پاسخ به اين اظهارات محمود عباس گفته بود كه تهديد‌هاي او عليه مردم غزه با تشديد تحريم‌ها در واقع بي‌تاثيركردن تلاش‌ها در راستاي آشتي است و نشان‌دهنده سوء نيت عباس در خصوص ساكنان نوار غزه و دروغين بودن ادعاهايش درباره وحدت و پايان تفرقه است. در حالي كه درگيري‌هاي شهروندان فلسطيني با نظاميان اسراييلي در قدس و مسجد الاقصي ادامه دارد و اوضاع آرام نشده است، عبدالله دوم پادشاه اردن هم راهي رام‌الله شده تا با محمود عباس ديدار و تلاش خواهد كرد تا وضعيت مبهمي كه براي آينده آشتي جريان‌هاي فلسطيني ايجاد شده را ارزيابي كند. او روز يكشنبه گفته بود آينده مساله فلسطين در محك آزمايش قرار دارد و رسيدن به راهكار مسالمت آميزي در خصوص نزاع فلسطيني‌ها با رژيم صهيونيستي روز به روز سخت‌تر مي‌شود.