دفاع تمام‌قد محمد شريعتمداري از برنامه پيشنهادي : تمركز بر توليد استراتژيك
گروه اقتصادي| همه نقدهايي كه به وزير پيشنهادي صنعت، معدن و تجارت مي‌شد از جلسه او در اتاق بازرگاني ايران شروع شد. محمد شريعتمداري كه پيش‌تر هم تجربه وزارت در بخش بازرگاني را داشت با دستي پر از برنامه‌هاي تجاري به اتاق آمده بود. خالي بودن جاي توليد و صنعت و معدن در لابه لاي محورهايي كه او براي چهار سال آينده برمي‌شمرد، سبب شد تحليلگران او را وزيري وارداتي بنامند. اما جلسه روز گذشته در مجلس حال و هواي ديگري داشت. انتقادات يك هفته گذشته سبب شد او اين‌بار بر بخش صنعت و معدن تمركز بيشتري كند و برنامه‌هايش را با اولويت اين بخش‌ها ببندد. محمد شريعتمداري، وزير پيشنهادي صنعت، معدن و تجارت در جلسه راي اعتماد در صحن علني مجلس گفت: برنامه‌ام مبتني بر انديشه توليدمحوري رقابتي در كشور و حل مشكلات از سر راه توليد رقابتي در ايران است. شريعتمداري روي مباحثي همچون اشتغال دست گذاشت و با تاكيد بر اينكه امروز 36 درصد اشتغال كشور را بخش صنعت، معدن و تجارت در اختيار دارد، گفت: متاسفانه رشد صنعتي كشور طي سال‌هاي 91 و 92 منفي بوده كه آثار آن براي كشور همچنان باقي است؛ البته در سال‌هاي 93، 94 و 95 شاهد رشد صنعت به 5/6 درصد بوده‌ايم. وزير پيشنهادي صنعت، معدن و تجارت با تاكيد بر اينكه در بخش صنعت، معدن و تجارت با 49 هزار طرح نيمه‌تمام صنعتي مواجهيم، اظهارداشت: اولويت برنامه‌هاي ما اتمام اين پروژه‌هاي مهم است. شريعتمداري ادامه داد: ما در حوزه معادن داراي ظرفيت‌هاي فوق‌العاده شناخته شده و ناشناخته هستيم كه بايد توجه بيشتري به آن شود. وزير پيشنهادي صنعت، معدن و تجارت تاكيد كرد: سهم ما از تجارت كالا در جهان 3/0 درصد است و اين سهم به هيچ‌وجه شايسته نيست. كشور ما ظرفيت‌هاي صنعتي و معدني مختلفي دارد كه آن را گسترش خواهيم داد مانند صنايع پايه، فولاد، مس، آلومينيوم، خودروهاي سنگين و... شريعتمداري گفت: ما بايد توسعه صنايع بزرگ را با رعايت موضوعات زيست‌محيطي مدنظر قرار دهيم. وي افزود: شهرك‌ها و نواحي صنعتي از مهم‌ترين مجموعه‌هاي توسعه‌اي در كشور هستند كه يك سازمان در وزارت صنعت و معدن در اختيار كشور قرار مي‌دهد اما متاسفانه از ۹۵۹ شهرك و ناحيه صنعتي كه براي ۸۶۰ واحد از آنها زمين و آب و برق هم تعبيه شده تنها براي ۱۵۰ شهرك صنعتي تقاضاي موثر ايجاد واحدهاي صنعتي جديد شده است كه بايد نسبت به حل آن اقدام شود. وزير پيشنهادي صنعت، معدن و تجارت ادامه داد: توجه به شهرك‌هاي صنعتي در مناطق محروم با اتخاذ شيوه‌هاي مشوق و حمايتي از برنامه‌هاي بنده است همچنين اختصاص 5/1 ميليارد دلار منابع از محل صندوق توسعه ملي با تصويب نمايندگان زمينه‌اي خواهد شد براي توسعه فعاليت‌هاي صنعتي در بخش روستايي. شريعتمداري در ادامه وارد آسيب‌هاي جدي در بحث كلان و قدرت معيشت نيز شد.
يكي از آسيب‌هاي جدي اين بود كه با كاهش سطح درآمد خانوار شهري و روستايي به ترتيب با ۲۲ و ۳۸ درصد مواجهيم و معني آن است كه سطح تقاضا در سال ۹۲ بازگشت شديد تقاضا در سال‌هاي ۸۰ و ۸۱ داشته يعني صنعت ما رشد كرده و تقاضا براي توليد صنعت ما به سال‌هاي ۸۰ و ۸۱ برگشته است. وزير پيشنهادي صنعت، معدن و تجارت تصريح كرد: اگر ما براي تقاضا در بازار داخلي و ايجاد تقاضا در بازار خارجي و تبديل صنايع ايجاد شده بر پايه نگاه تامين نيازهاي داخلي به برون‌گرايي اقدام نكنيم كشور ما در معرض خطر قرار خواهد گرفت. وي افزود: تقاضا براي صنعت داخلي كاهش پيدا كرده است و در نتيجه اكثر واحدهاي داخلي از مازاد توليد صحبت مي‌كنند و مشكل غالب‌شان عدم وجود تقاضاي كافي براي توليدات داخلي است. شريعتمداري گفت: در سال ۷۶ وقتي به وزارت بازرگاني رفتم از نخستين ملاقات‌هاي من ديدار در زندان قصر با كساني بود كه سند پيمان ارزي خودشان را تهيه نكرده بودند يعني به دليل نوسانات بازار خارجي به عنوان قاچاقچي ارز در زندان بوده‌اند و امروز اگر من به اين وزارتخانه بروم با مديونين موجود در زندان‌ها كه به دليل عدم تقاضا براي توليد محصول‌شان به خاطر چك‌هاي برگشتي در زندان هستند، مواجهم. وي با بيان اينكه بايد براي حل مشكل تقاضا يك اهتمام جدي داشته باشيم، گفت: نيازمند حل مشكل تقاضا در بازار داخلي هستيم و حتما براي كالاهاي با دوام و با كيفيت داخلي تقاضاي جدي ايجاد مي‌كنيم. وزير پيشنهادي صنعت، معدن و تجارت با بيان اينكه در جهت رقابتي كردن بنگاه‌ها تلاش خواهيم كرد، گفت: ايدرو بايد پيشتاز رقابتي كردن بنگاه‌هاي كوچك و متوسط در سراسر كشور شود و همچنين مساله برون‌نگر كردن و رقابتي كردن بنگاه‌هاي داخلي در دستور كار است. وي ادامه داد: در صورت كسب راي اعتماد، شوراي عالي معادن را همسو با شوراي معادن استاني فعال خواهم كرد.
موافقان
علي ابراهيمي، نماينده شازند: شريعتمداري ارتباط خوبي با مقامات نظام دارد. از جمله دلايل موافقت من با آقاي شريعتمداري خصوصيات اخلاقي و عملكردي ايشان است. همچنين ايشان مي‌تواند در راستاي اقتصاد مقاومتي موفق باشد. آقاي شريعتمداري در رقابت‌پذيري و كيفي‌سازي به حوزه‌هاي صنعت و بازرگاني باور دارد. ايشان به واسطه ارتباط مستقيم با ايرانيان خارج از كشور زمينه‌ساز ورود سرمايه‌هاي خارجي به كشور شده است. 70 درصد از برنامه‌هاي وزير پيشنهادي صنعت، معدن و تجارت با برنامه‌هاي بالادستي منطبق و 30 درصد ديگر همسو هستند. رسول خضري، نماينده پيرانشهر و سردشت: «شريعتمداري» داراي توانمندي خاصي در اين حوزه است و اين حوزه را به خوبي مي‌شناسد. عدم سياست شفاف بانكي و حمايت‌هاي بانكي از توليدات يكي از مشكلات امروز كشور ما است كه آقاي شريعتمداري داراي توانمندي خاصي در اين حوزه است و اين حوزه را به خوبي مي‌شناسد. همه اعضاي كميسيون صنايع و معادن مجلس حامي آقاي شريعتمداري هستند، يكي از محورهاي برنامه وزير پيشنهادي صنعت تبيين وضع موجود است. طبق برنامه آقاي شريعتمداري، رشد ما در حوزه صنعت 5/6، در حوزه تجارت 5/4 و در معدن منفي 6/2 بوده است، در حال حاضر 84 هزار شركت صنعتي در سطح كشور داريم و عمده اشتغال ما در صنايع متوسط است كه با 10 درصد ظرفيت كار مي‌كنند. برنامه‌ريزي‌هاي آقاي شريعتمداري در راستاي برنامه ششم توسعه و اجراي اصل 44 قانون اساسي است كه البته اجراي اين برنامه‌ها نيز نيازمند اقدامات خاصي است. نخستين الزامات حمايت قاطع از توليدكنندگان كشور است.
مخالفان
شهباز حسن‌پور، نماينده مردم سيرجان: صداي پاي گراني به گوش مي‌رسد. امروز در بحث معدن هيچ كاري نشده، محيط زيست پايدار قابل احترام است اما بحث اصلي ما در بحث معدن، محيط زيست است. مخالفت بنده از نوع سياسي-جناحي و حزبي نيست بلكه در راستاي مجلس پرسشگر، دولت پاسخگو و اينكه نماينده بايد فرياد رساي مردم باشد، است. انتظار داشتيم كه يك تيم اقتصادي به مجلس معرفي شود كه از تيم فعلي هماهنگ‌تر باشد، اين تيم را هماهنگ نمي‌دانم و به همين دليل اخطار مي‌دهم كه مراقب باشيد. قرار بود در سال 1404 ايران به اوج ترقي و قدرت برسد و جايگاهش در منطقه اول باشد ولي آيا با اين برنامه‌اي كه ارايه شده اين مساله محقق خواهد شد؟ متاسفانه در اين برنامه به بحث اقتصاد مقاومتي توجه نشده است. اقتصاد مقاومتي تنها نسخه شفابخش ايران است كه بايد به آن توجه شود. ايجاد يك ميليون شغل در كشور عزم ملي مي‌خواهد و هيچ‌كس نبايد استثنا باشد و وزارت صنعت، معدن و تجارت نخستين وزارتخانه‌اي است كه بايد به ميدان بيايد. وضعيت بازار اسفناك است، ده‌ها هزار مغازه در چند سال اخير در كشور تعطيل شده است. برنامه وزارت صنعت براي اين مشكل چيست؟ امروز مشكل ما مشكل صادرات است نه واردات. برنامه وزارت صنعت براي صادرات چيست؟ براي نقدينگي چه فكري شده است؟ هيچ تسهيلاتي براي اصناف در نظر گرفته نشده، جايزه صادراتي و يارانه توليد يك ريال هم پرداخت نشده است. چه كسي بايد به فكر توليدكنندگان مظلوم باشد؟ آنچنان ماليات سختگيرانه به كسبه فشار مي‌آورد كه بدترين شرايط را در وضعيت اصناف كشور داريم. بايد به صورت شفاف برنامه‌هايي كه در اين خصوص داريد را ارايه دهيد.