دوباره ديپلماسي هوشمندانه، دوباره ظريف
محمدجواد ظريف، شخصيت كاريزماتيك دولت يازدهم در زمره وزرايي بود كه روز گذشته با 236 راي موافق، 26 راي مخالف و 26 راي ممتنع كارت سبز مجلس شوراي اسلامي براي حضور در دولت دوازدهم را دريافت كرد. محمدجواد ظريف با برعهده گرفتن مسووليت پرونده مذاكرات هسته‌اي ايران در دولت يازدهم به سرعت به يكي از نام آشناترين چهره‌هاي دولت نخست حسن روحاني بدل شد. تصاوير خنده‌هاي مداوم، خشم‌هاي گاه به گاه، زمزمه‌هاي وي با علي اكبر صالحي رييس سازمان انرژي اتمي، دست تكان دادن‌هاي او براي خبرنگاران از بالكن هتل معروف كوبرگ در وين كه محل برگزاري مذاكرات هسته‌اي بود، قدم زدن‌هاي وي با جان كري وزير خارجه پيشين امريكا، فريادهايش در مجلس شوراي اسلامي و نمايش توانمندي‌اش در رويارويي با خبرنگاران بين‌المللي به سرعت وي را به چهره‌اي محبوب براي هموطنانش بدل كرد. در جريان جلسات بررسي صلاحيت وزراي پيشنهادي براي كابينه دولت دوازدهم به مجلس شوراي اسلامي نيز سخنان محمدجواد ظريف و برنامه‌هايش براي دستگاه ديپلماسي در چهارسال آتي با واكنش‌هاي بسيار روبه‌رو شد. ظريف به انتقادهايي كه وي را به آمارسازي متهم مي‌كرد يا مخالفاني كه وي را به قدم برداشتن در مسير اشتباه در عرصه سياست خارجي متهم مي‌كردند صبورانه پاسخ داد و در برابر فحاشي‌ها لبخند زد. ظريف در حالي براي بار دوم عنوان وزير امور خارجه را به خود اختصاص مي‌دهد كه در سر سوداي خانه تكاني در وزارت امور خارجه را دارد. خانه تكاني ساختاري كه پاشنه آشيل آن تقويت فعاليت‌هاي اقتصادي وزارت خارجه است. به گفته برخي منابع آگاه در وزارت امور خارجه، ظريف براي نزديك‌تر شدن به مسير تحقق اين هدف، پست جديد معاونت اقتصادي را تعريف خواهد كرد. علاوه بر آن به نظر مي‌رسد كه معاونت‌هاي متعدد منطقه‌اي شامل معاونت اروپا و امريكا، معاونت آسيا و اقيانوسيه و معاونت عربي و آفريقايي جاي خود را به يك معاونت سياسي خواهد داد. در اين چارچوب به نظر مي‌رسد كه معاونت‌هاي كنسولي، اداري و مالي، حقوقي و بين‌الملل در كنار معاونت‌هاي جديد سياسي و اقتصادي به كار خود ادامه خواهند داد. يكي ديگر از برنامه‌هاي وزير امور خارجه براي دستگاه ديپلماسي در دولت دوازدهم نيز پرداختن بيشتر به مسائل منطقه‌اي و تلاش براي كاهش تنش در روابط با همسايگان است كه احتمالا مديريت بحران در رابطه با عربستان سعودي يكي از اصلي‌ترين دستوركارهاي آن خواهد بود. يكي از مهم‌ترين بخش‌هاي سخنان محمدجواد ظريف در مجلس شوراي اسلامي كه در برنامه وي نيز به چشم مي‌خورد ضرورت هماهنگي بخش‌هاي مختلف در حوزه‌هاي سياسي و اقتصادي و امنيتي است. در حالي كه وزارت امور خارجه و تيم مذاكره‌كننده هسته‌اي در چهار سال گذشته بيشترين ميزان شفافيت را در حوزه‌هاي تحت مديريت خود داشته‌اند و برخلاف 8 سال دولت‌هاي نهم و دهم كه جزييات رايزني‌هاي هسته‌اي به هيچ‌وجه در اختيار رسانه‌ها قرار نمي‌گرفت در دولت يازدهم چند و چون مذاكرات با بيان تمام جزييات در اختيار افكار عمومي قرار مي‌گرفت اما هنوز هم منتقداني هستند كه وزير خارجه را به تلاش براي ترويج تك صدايي در سياست خارجي متهم مي‌كنند. اتهامي كه محمدجواد ظريف پاسخ آن را اينگونه داده است: بنده حتما آخرين نفري خواهم بود كه تك صدايي را در اين كشور به صلاح مي‌دانم، بنده چند صدايي را مناسب مي‌دانم. البته اقدامات موازي و هماهنگ در حوزه‌هاي سياسي و اقتصادي از چالش‌هاي ديپلماسي است كه بايد در دوره جديد با هم‌افزايي و اقناع حل شود.