ايران، سوژه رايزني در سواحل درياي سياه

گروه ديپلماسي| بنيامين نتانياهو، نخست‌وزير رژيم صهيونيستي با ولاديمير پوتين، رييس‌جمهور روسيه ديدار مي‌كند. اين ديدار در واقع ششمين ديدار دوجانبه نتانياهو با پوتين در دو سال گذشته است. سزار روس‌ها به مرد شماره يك براي رايزني‌ها در مورد سوريه بدل شده است و اين‌بار بي‌بي از تل‌آويو خود را به سوچي در روسيه مي‌رساند تا با پوتين در مورد ايران و نقشي كه اين كشور در آينده سوريه ايفا مي‌كند، گفت‌وگو كند. مسكو در شش سال گذشته از عمر بحران در سوريه همواره به نوعي گوش شنوا براي نگراني‌هاي اسراييل به دليل هم مرزي سرزمين‌هاي در اختيار اين رژيم با سوريه بوده است. با اين وجود به نظر مي‌رسد كه با توجه به تعميق همكاري‌هاي ايران، روسيه و تركيه در سوريه و افزايش تدريجي شمار منطقه‌هاي كاهش تنش در اين كشور و حضور ايران به عنوان يكي از تضمين‌كننده‌هاي آتش بس در برخي مناطق، مساله ايران به اصلي‌ترين سوژه براي ديدار و گفت‌وگوي پوتين و نتانياهو بدل شده است. اسراييل در سري جديد بهانه‌گيري‌هاي خود ادعا مي‌كند كه ايران به دنبال حضور نظامي دايمي در سوريه است. نتانياهو هفته گذشته در سخناني براي چندمين بار تاكيد كرد كه تل آويو تمام تحولات در خاك سوريه را تحت نظر دارد و به هر احساس تهديدي پاسخ خواهد داد. گلف‌نيوز در تحليلي درباره اين سفر و ديدار مي‌نويسد: ايران و اسراييل در دو سوي ميدان در سوريه ايستاده‌اند. در حالي كه تل آويو دشمن شماره يك تهران در منطقه است، ايراني‌ها از شش سال پيش در سوريه هم حضور نظامي و هم سياسي داشته‌اند. روسيه نيز كه در شطرنج سوريه جانب بشار اسد را گرفته است تلاش مي‌كند در آينده سوريه مهره‌هاي غيرسوري را به گونه‌اي مديريت كند كه توازن قدرت حفظ شود. اسراييلي‌ها به‌شدت نگران تقويت نفوذ ايران در سوريه و به طور كلي در منطقه هستند. حزب‌الله لبنان نيز در چندسال گذشته به شكل فعالي هم راستا و هم قدم با ايران در سوريه گام برداشته است. تل آويو تاكنون چندين بار به سوريه حمله هوايي انجام داده و ادعا كرده است كه اين حملات براي ممانعت از انتقال سلاح به حزب‌الله لبنان بوده است. يك سوي اين اتهام‌هاي اسراييل، ايران قرار دارد كه تل آويو مي‌گويد مبدا تسليحات از اين كشور بوده است. تهران همواره چنين ادعاهايي را تكذيب كرده است. نتانياهو در حالي راهي روسيه مي‌شود كه دو سال پيش تل‌آويو و مسكو توافقنامه همكاري‌هاي نظامي براي پرهيز از اقدام‌هاي تصادفي همزمان در سوريه را امضا كردند. به گفته برخي منابع در ماه جولاي سال جاري نيز اسراييل، روسيه و امريكا گفت‌وگوهاي محرمانه‌اي را با هم در مورد تحولات در سوريه پيش بردند كه اصلي‌ترين سوژه آن مساله ايران بود. پس از اين ديدار محرمانه بود كه امريكا و روسيه اعلام كردند در مورد مناطق كاهش تنش در سوريه با هم به توافق دست پيدا كرده‌اند. اين توافق با اعتراض اسراييل روبه رو شد چرا كه برخي از منابع اسراييلي تاكيد داشتند كه در نتيجه توافق روسيه و امريكا، حضور ايران در بيخ گوش اسراييل رسميت پيدا مي‌كند. احتمالا اين توافق يكي از سوژه‌هايي است كه در رايزني‌هاي پوتين و نتانياهو به آن پرداخته خواهد شد. درحالي كه روز گذشته بنيامين نتانياهو شخصا اعلام كرد كه هفته آينده با رييس‌جمهور روسيه ديدار خواهد كرد اما تا لحظه تنظيم اين خبر كرملين در مورد اين ديدار يا جزييات آن توضيحي نداده است. از سال 2015 كه روسيه عملا نيروهاي نظامي خود را به داخل خاك سوريه فرستاد و پرواز جنگنده‌هاي اين كشور در حريم هوايي سوريه به يك امر عادي بدل شد تاكنون نخست وزير رژيم صهيونيستي تلاش كرده با سفرهاي گاه به گاه به روسيه و ديدار با ولاديمير پوتين فاصله خود با بحران در سوريه را تنظيم كند و در جريان جزييات سياسي و امنيتي از طريق مسكو قرار بگيرد. اسراييل در شش سال گذشته از عمر بحران در سوريه، فعاليت‌هاي خود در اين زمينه را در پشت صحنه حفظ كرده و اين در حالي است كه برخي از تحليلگران مي‌گويند كه ديدار جديد ميان بي‌بي و سزار روس‌ها در سوچي مي‌تواند به ايجاد مكانيسمي جديد براي همكاري يا هماهنگي بيشتر مسكو و تل‌آويو در سوريه منتهي شود. از زمان انعقاد توافقنامه همكاري‌هاي اطلاعاتي و نظامي ميان اسراييل و روسيه، تاكنون چندبار وزارت خارجه روسيه با سفير اسراييل در مسكو در مورد تحولات پيش رو و برنامه‌هاي نظامي جديد روسيه در سوريه گفت‌وگو و رايزني كرده است. سرگئي لاوروف، وزير خارجه روسيه اخيرا اعلام كرده بود كه مسكو براي تامين منافع و امنيت اسراييل در سوريه هركاري كه در توانش باشد را انجام خواهد داد. نتانياهو از زمان توافق ميان پوتين و ترامپ در شانگهاي چندين بار با رييس‌جمهور روسيه و وزير خارجه امريكا درباره جزييات آن گفت‌وگو كرده است.
روزنامه اسراييلي هاآرتص درباره اين سفر و ديدار احتمالي پوتين با نتانياهو مي‌نويسد: پوتين و نتانياهو به زودي در سواحل درياي سياه با هم ديدار خواهد كرد. تحولات اخير منطقه‌اي اصلي‌ترين سوژه اين ديدار اعلام شده و به نظر مي‌رسد كه توافق اخيري كه ميان روسيه و امريكا به دست آمده اصلي‌ترين پرونده روي ميز هنگام ديدار دو مقام اسراييلي و روسي باشد. تل‌آويو ادعا مي‌كند كه در سايه اين توافق، حضور ايران در جنوب سوريه دايمي شده است. در حالي كه هنوز تاريخ مشخصي براي ديدار پوتين و نتانياهو اعلام نشده و برخي منابع اسراييلي روزهاي 23 يا 24 آگوست را براي چنين ديداري پيش‌بيني مي‌كنند اواخر هفته گذشته هياتي از مقام‌هاي دفاعي اسراييل براي گفت‌وگو با مقام‌هاي امنيتي و اطلاعاتي حاضر در كاخ سفيد راهي امريكا شدند. رياست اين هيات را رييس سازمان موساد برعهده داشت و چند مقام ارشد امنيتي و اطلاعاتي نيز او را همراهي كردند. به گفته برخي منابع آگاه در كاخ سفيد، هيات اسراييلي با مشاور امنيت ملي امريكا، ژنرال مك‌مستر ديدار كردند و همچنين گفت‌وگو با نماينده ويژه ترامپ در امور خاورميانه نيز در راس برنامه‌هاي اين هيات اسراييلي بود. يك مقام كاخ سفيد در اين باره به هاآرتص مي‌گويد: گفت‌وگوها بر وضعيت امنيت اسراييل در مواجهه با پرونده‌هاي سوريه و لبنان متمركز بود. همچنين مساله صلح خاورميانه نيز در راس رايزني‌ها است.
هاآرتص در ادامه گزارش خود مي‌نويسد: حضور هياتي چنين عالي‌رتبه در سطح امنيتي و اطلاعاتي از اسراييل در واشنگتن و ديدار با مك‌مستر گوياي اعتماد فزاينده‌اي است كه ميان مشاور امنيت ملي ترامپ و مقام‌هاي تصميم‌گيرنده در تل‌آويو وجود دارد. درحالي كه قرار است نتانياهو در روسيه و در ديدار با ولاديمير پوتين در مورد جزييات آتش‌بس ميان امريكا و روسيه در سوريه سوال كند، هيات اسراييلي در واشنگتن نيز ماموريت مشابهي را در ديدار با مقام‌هاي كاخ سفيد ايفا كرد. يك مقام اگاه در اين باره مي‌گويد: هيات اسراييلي به صراحت به ميزبان امريكايي گفت كه روسيه و امريكا بايد با انتشار بيانيه‌اي اعلام كنند كه نيروهاي ايران و حزب‌الله لبنان بايد از مناطق مورد توافق روسيه و امريكا در جنوب سوريه براي برقراري آتش‌بس خارج شوند.

ايران، تركيه و روسيه صلح را به سوريه مي‌آورند

همكاري‌هاي روسيه، تركيه و ايران در سوريه وارد فازهاي عميق‌تر و جدي‌تري مي‌شود. مصداق اين سخن نيز اظهاراتي است كه بنعالي ييلدريم، نخست‌وزير تركيه پيش از سفر به سنگاپور در جمع خبرنگاران بر زبان رانده است. وي در اين باره گفت: سه كشور تلاش مي‌كنند آتش‌بس دايمي را در سوريه برقرار كنند. ايران، روسيه و تركيه با هم همكاري خواهند كرد تا از آتش‌بس در سوريه مطمئن شوند. هدف ما اين است كه از آتش‌بس‌هاي موقت به آتش‌بس دايمي دست پيدا كنيم.
اين سخنان ييلدريم در حالي بيان شد كه سفر اخير سردار سرلشكر محمدحسين باقري، رييس ستاد كل نيروهاي مسلح ايران به تركيه كه نخستين سفر يك مقام در اين جايگاه به تركيه پس از انقلاب اسلامي بوده بازتاب گسترده‌اي در رسانه‌هاي منطقه‌اي داشت. در جريان اين سفر مقام‌هاي ايران و تركيه براي همكاري‌هاي بيشتر نظامي و همچنين تبادل اطلاعات امنيتي با هم به توافق رسيدند. همزمان با اين تحولات برخي منابع از سفر جيمز متيس، وزير دفاع امريكا به آنكارا در چند روز آتي خبر مي‌دهند. گفته مي‌شود كه وي در مدت زمان حضور در آنكارا با والري گراسيموف، رييس ستاد ارتش روسيه ديدار خواهد كرد. مساله مناطق كاهش تنش در سوريه، چگونگي برخورد يكسان با جبهه النصره و موضع‌گيري واحد در برابر آن، همچنين مساله همكاري امريكا با كردهاي سوريه كه مورد اعتراض شديد آنكارا است در زمره بحث‌هاي متيس هم با مقام‌هاي روس و هم با مقام‌هاي كشور ميزبان خواهد بود.