اوپك دوباره تصميم مي‌گيرد

گروه اقتصادي

 دو ماه ديگر تصميم كاهش توليد كه از سوي اوپك و متحدانش از جمله روسيه گرفته شد، يك‌ساله مي‌شود. تصميمي كه اگرچه در آغاز سبب شد كه قيمت نفت در كانال 50 دلاري قرار بگيرد و توليدكننده‌ها نفس بكشند اما ديري نپاييد كه اين تصميم تحت تاثير افزايش توليد نفت شيل امريكا و عرضه بيش از تقاضا به بازار تحت‌الشعاع قرار گرفت و مجددا نفت به كانال 40 دلاري بازگشت. اوپك و متحدانش توافق كرده‌اند تا پايان ماه مارس 2018، ميزان توليد روزانه نفت خود را به ميزان 8/1 ميليون بشكه در روز كاهش دهند. اما اين كاهش توليد نتوانسته قيمت نفت را بالا ببرد، زيرا توليد نفت شيل امريكا، افزايش توليد كشورهاي معاف از توافق كاهش توليد يعني نيجريه و ليبي و تبعيت ضعيف از توافق در طي ماه‌هاي گذشته، مانع از مهار مازاد عرضه در بازار نفت شده است.
10 آذر ماه 1395 بود كه اعضاي اوپك بعد از چند سال كشمكش سرانجام توافق كردند توليد نفت خود را كاهش دهند و اعضا را ملزم به رعايت آن كردند. آن زمان تصور مي‌شد با انجام اين توافق قيمت نفت به اندازه‌اي افزايش مي‌يابد كه اعضاي اوپك بتوانند مشكلات اقتصادي خود را برطرف كنند. اين توافق در حالي حاصل شد كه عربستان سعودي و متحدانش، از سال 1392 كه قيمت نفت به تدريج كاهش مي‌يافت، در مقابل هرگونه كاهش توليد ايستادگي مي‌كردند و همين رويه سبب افزايش شكاف‌ها ميان كشورهاي گوناگون عضو اين كارتل انرژي شد. اين در حالي بود كه كشوري چون ونزوئلا به‌شدت تحت تاثير كاهش قيمت طلاي سياه قرار گرفته بود و دچار مشكلاتي شد كه كماكان نيز اين كشور را با مسائل گوناگون مواجه مي‌كند. حتي عربستان سعودي نيز كه به عنوان يكي از اصلي‌ترين مخالفان رعايت سقف توليد محسوب مي‌شد با مشكل كسري بودجه مواجه شد و سرانجام همين امر، دو طرف اوپك را به هم نزديك‌تر كرد. با وجود اين توافق هم قيمت طلاي سياه چندان بالا نرفت و براساس اخبار، دولت عربستان به تنهايي و پس از 9 ماه از اجراي توافق سقف توليد با كسري بودجه 120 ميليارد دلاري مواجه شد.
در زماني‌كه توافق كاهش توليد اوپك به سرانجام رسيد، هنوز باراك اوباما كاخ سفيد را تحويل دونالد ترامپ نداده بود و كمتر كسي تصور مي‌كرد ترامپ بتواند به تمام وعده‌هايي كه در دوره تبليغات خود داده عمل كند. رييس‌جمهوري امريكا مجبور شد از بسياري از وعده‌هايش چشم‌پوشي كند اما حاضر نشد بر سر افزايش توليد نفت كوتاه بيايد و افزايش توليد نفت ايالات متحده تمام رشته‌هاي اوپك را پنبه كرد. حالا وزير نفت كويت گفته است كه ظرف دو ماه آينده، در نشست ماه نوامبر اوپك، كشورها درباره پايان دادن يا تمديد توافق كاهش توليد نفت تصميم‌گيري خواهند كرد. اما با توجه به اينكه توافق كاهش توليد هم نتوانسته چندان به تقويت قيمت منجر شود، به همين دليل اجلاس آتي احتمالا بحث‌هاي متنوعي را در خود خواهد داشت. اين خبر را خبرگزاري رويترز به نقل از عصام المرزوق، وزير نفت كويت اعلام كرد. اگر اعضاي اوپك در نشست ماه نوامبر امسال، درباره تمديد توافق جهاني كاهش توليد تصميم بگيرد، بايد منتظر بازي توليدكننده‌هاي شيل و ديگر توليدكننده‌هاي غيرعضو اوپك در بازار بود. وزير نفت كويت همچنين اعلام كرده كه در هفته‌هاي اخير، كاهش سطح ذخيره‌سازي نفت جهان فراتر از انتظارها بوده است. البته برخي تحليلگران هم مي‌گويند به دليل در پيش بودن فصل سرما و تحولات ژئوپولتيك در منطقه بايد انتظار افزايش قيمت نفت را در زمستان امسال داشت. اما اينها همه گمانه‌زني است. مگر آنكه اتفاق غيرمنتظره‌اي مثل درگيري بين كره شمالي و امريكا رخ بدهد كه در آن‌صورت بايد منتظر قيمت‌هاي غيرمتعارف براي نفت بود.