ايران به خانواده دارندگان كشتي‌هاي مگاسايز پيوست
كشتي‌هاي كره‌اي ايران زودتر از موعد رسيدند
گروه اقتصادي
19 آذر ماه سال گذشته و پس از تقريبا يك سال از شروع مذاكره با چشم‌بادامي‌هاي آسيايي بود كه نخستين سفارش ساخت كشتي با فاينانس خارجي توسط كشتيراني جمهوري اسلامي ايران و هيونداي كره جنوبي بعد از توافق هسته‌اي امضا شد؛ موضوعي كه سر و صداهاي زيادي را در داخل به راه انداخت و مسوولان ياردهاي كشتي‌سازي در جنوب با اعتراض به ثبت سفارش‌هاي خارجي از وزير صنعت، معدن و تجارت دولت يازدهم خواستند تا جلوي قراردادهاي سفارش خارج را بگيرند و اجازه ندهند در زماني كه توان ساخت داخل وجود دارد سفارش‌هاي خاص به كشورهاي آسياي جنوب شرقي برود. هر چند كه اين اعتراض‌ها باتوجه به سابقه ياردهاي جنوبي در ساخت كشتي، اظهر من الشمس‌تر از آن بود كه اجرايي شود، اما اين اعتراضات موجب شد تا با حضور مديران ياردهاي جنوبي و سفارش‌دهندگان ايراني قراردادي هم براي ساخت يارد كشتي‌سازي در جنوب با كره‌اي‌ها امضا شود تا شايد ايران هم بدون تاخير و كم‌كاري وارد فاز كشتي‌ساز شدن شود. البته موضوع ثبت سفارش ساخت كشتي براي ايران سابقه طولاني دارد و به سال‌هاي قبل از تشديد تحريم‌هاي غربي ايران بازمي‌گردد زماني كه ايران براي ساخت كشتي به كره‌اي‌ها پيش‌پرداخت‌هايي را داد و با تشديد تحريم‌ها اين سفارش‌ها كان‌لم‌يكن باقي ماند تا اينكه بعد از امضاي برجام با شروع مذاكرات مجددا كره‌اي‌ها مجاب شدند تا ثبت سفارش‌هاي قبلي ايران را به جريان انداخته خريدهاي چندين‌ساله ايراني را ساخته و روانه آب‌هاي ايران كنند. و حالا 9 ماه از روزي كه قرارداد ساخت 10 فروند كشتي با كره‌اي‌ها امضا شده است، كره‌اي‌ها وفا به عهد كرده و مي‌خواهند دو فروند كشتي مگاسايز ايراني را زودتر از موعد تحويل ايران دهند تا تاخيرها و بدعهدي‌هاي گذشته‌شان را جبران كنند و به اين جهت و طبق اخبار رسيده، به نظر مي‌رسد تحويل نخستين كشتي‌هاي ايران قبل از سال جديد ميلادي – كمتر از سه ماه آينده - صورت خواهد گرفت.
بر اساس قراردادي كه ايران با كره جنوبي دارد، قرار است كه ۱۰ فروند كشتي توسط شركت هيونداي كره جنوبي ساخته شود و بعد از كش و قوس‌هاي بسيار در اختيار ايران قرار بگيرد تا ايران براي نخستين‌بار صاحب كشتي‌هاي مگاسايز شود.
بر اساس گفته‌هاي محمد سعيدي، مديرعامل و رييس هيات‌مديره شركت كشتيراني جمهوري اسلامي ايران درباره جزييات قرارداد ساخت ۱۰ كشتي توسط شركت هيوندايي در حالي كه پيش از اين آخرين ظرفيتي كه ما روي كشتي‌هاي كانتينر برداشتيم ۶۵۰۰ TEU (ظرفيت حمل كانتينر) بود ولي، بر اساس اين قرارداد ايران براي نخستين‌بار صاحب كشتي‌هاي مگاسايز مي‌شود و چهار فروند كشتي مگاسايز ۱۴ هزار و ۵۰۰ TEU به ناوگان دريايي ايران اضافه خواهد شد و در كنار اينها نيز شش فروند MR Size تانكر خواهيم داشت كه اين شناورهاي بزرگ براي حمل محصولات پتروشيمي و شيميايي هستند. وي با اشاره به امكان استفاده اين كشتي‌ها براي حمل محصولات پتروشيمي به نياز حمل محصولات پتروشيمي اشاره كرده و گفته بود: سال به سال توليد پتروشيمي ما در حال افزايش است و در حال حاضر توليد متانول به هشت ميليون تن رسيده است كه پنج ميليون تن آن قابليت صادرات دارد، به همين دليل ما كشتي‌هايي را سفارش داديم كه بتواند نيازهاي توليد‌كننده‌هاي داخل كشور را برطرف كند و مزيت صادراتي را براي جمهوري اسلامي ايران تامين كنيم. اما در اين ميان زماني كه مديرعامل شركت كشتيراني براي تحويل نخستين كشتي‌هاي سفارش داده شده، اعلام كرده بود فروردين ماه ۱۳۹۷ بود و گفته بود كه نخستين فروند از كشتي‌هاي ۱۴هزار ۵۰۰ TEU در فروردين ماه ۱۳۹۷ وارد بنادر ايران خواهد شد و بعد از آن هر ماه يك كشتي به اين ناوگان اضافه مي‌شود كه بعد از ۱۰ ماه تمام سفارش تحويل خواهد شد. اين در حالي است كه حمزه، مديرعامل شركت حمل و نقل كانتينري كشتيراني زمان تحويل نخستين كشتي‌ها را تا اسفند امسال عنوان كرد و از تحويل‌گيري چهار فروند كشتي كانتينربر ۱۴ هزار و۵۰۰ TEU از اواخر اسفند ماه سال جاري خبر داد و اعلام كرد كه كليه اقدامات لازم براي بهره‌برداري از اين كشتي‌ها در حال انجام است و به نظر مي‌رسد كه زمان تحويل كشتي‌هاي سفارش ايران جلو افتاده است.
سعيدي پيش از اين درباره احياي قراردادهاي معطل‌مانده زمان تحريم، گفته بود: تا پيش از شروع تحريم‌هاي هسته‌اي كشتيراني جمهوري اسلامي ايران، قراردادهايي را با شركت‌هاي خارجي بين‌المللي امضا كرده بود كه يكي از آنها سفارش ۱۷ كشتي از شركت هيوندايي كره در سال ۲۰۰۸ بود كه قرار بود تمام هزينه ساخت آنها را شركت كشتيراني جمهوري اسلامي پرداخت كند و ۱۵۹ ميليون دلار به عنوان پيشپرداخت براي اين سفارش‌ها به طرف كره‌اي داده بود. وي ادامه داد: اما در سال ۲۰۱۰ بعد از وضع تحريم‌هاي بين‌المللي و معطلي‌هايي كه در پرداخت‌هاي ايران پيش آمد، طرف كره‌اي در اين قرارداد ادعاي خسارت كرد و با بيان اينكه ايران نمي‌تواند نسبت به آن هزينه پيشپرداخت هيچ گونه ادعايي داشته باشد با اشاره به خسارت‌هاي مالي ناشي از تعلل در پرداخت‌هاي طرف ايراني از شركت كشتيراني جمهوري اسلامي ايران، ۱۷۸ ميليون دلار نيز طلب خسارت كرد. به گفته سعيدي، بعد از امضاي سند برجام در حالي كه شركت هيوندايي درخواست مذاكره طرف ايراني را به سختي قبول كرد پس از يك سال و سه ماه مذاكره، شكل اين قرارداد تغيير كرد و در حالي كه تا پيش از اين قرار بود كل هزينه ساخت كشتي‌ها توسط ايران پرداخت شود، قرار شد تا شركت هيوندايي طي قراردادي به ارزش ۶۷۰ ميليون يورو، ۱۰ فروند كشتي مگاسايز را با فاينانس ۸۰ درصد توليد كند به طوري كه سهم ايران از اين مشاركت ۲۰ درصد تعيين شد كه آن ۲۰ درصد نيز همان پيشپرداخت اوليه براي قرارداد پيشين ساخت كشتي خواهد بود.