واشنگتن يك درخواست تسليحاتي ديگر سعودي‌ها را پذيرفت
سامانه دفاع موشكي امريكا
بيخ گوش ايران
ميثم سليماني
در حالي كه پادشاه عربستان سعودي به مسكو رفت و با ولاديمير پوتين تفاهمنامه خريد سامانه دفاع موشكي اس-400 را به امضا رساند و از سوي ديگر اين كشور به دليل كشتار كودكان در يمن وارد ليست سياه ناقض حقوق كودكان شد، نيمه‌شب شنبه به وقت تهران پنتاگون ادعا كرد، با توجه به آنچه تهديدات منطقه‌اي ايران عليه عربستان سعودي خواند وزارت خارجه ايالات متحده اجازه فروش سيستم دفاع ضد موشكي به عربستان را به ارزش 15 ميليارد دلار صادر كرده است. درخواست عربستان سعودي شامل 44 پرتاب‌كننده تاد، 360 موشك رهگير تاد و 16 ايستگاه راديويي و ايستگاه ارتباطي و هفت رادار تاد مي‌شود كه وزارت خارجه آن را تاييد كرده است. اين بسته همچنين شامل 44 كاميون، ژنراتور، نيروگاه‌هاي برق و ساير تجهيزات مورد نياز اين سامانه مي‌شود كه البته هنوز اين بسته به صورت كامل نهايي نشده است. آژانس همكاري امنيتي پنتاگون در بيانيه‌اي گفت: اين فروش امنيت ملي و منافع سياست خارجي امريكا را تقويت مي‌كند و از امنيت بلندمدت عربستان سعودي در منطقه خليج فارس در برابر تهديدهاي ايران و ساير تهديدات منطقه‌اي حمايت مي‌كند. ايالات متحده در سال جاري ميلادي سامانه تاد را در كره جنوبي مستقر كرد تا از اين كشور در برابر موشك‌هاي كوتاه برد كره شمالي محافظت كند. اين اتفاق انتقاد شديد چين را به همراه داشت كه معتقد است رادار قدرتمند اين سيستم مي‌تواند تا عمق خاك اين كشور را كاوش كند كه اين موضوع نيز مي‌تواند براي هر كشوري در اطراف سامانه تاد تا عمق هزار كيلومتري يك تهديد جدي محسوب شود. در حال حاضر عربستان سعودي و امريكا نيز به بهانه آنچه تهديدهاي ايران در خاورميانه مي‌خوانند سعي مي‌كنند ابعاد فعاليت‌هاي نظامي خود در منطقه را گسترش دهند. گفتني است ايران يكي از بزرگ‌ترين برنامه‌هاي موشك بالستيك در خاورميانه را در اختيار دارد كه آن را براي دفاع از خود در برابر تهديدات دشمنان خود كه عمدتا ايالات متحده و ساير كشورهاي عربي خليج فارس و رژيم اسراييل هستند، مي‌داند. با اين حال سيستم‌هاي دفاع موشكي تاد بناست از عربستان در برابر حملات موشك‌هاي بالستيك عليه عربستان سعودي فعاليت كند. همچنين رسانه‌هاي عربستاني نيز روز پنجشنبه گزارش دادند كه پادشاه سعودي با خريد سامانه موشكي اس-400 از روسيه نيز موافقت كرده است و بلافاصله پس از اين اتفاق نيز مجوز فروش سامانه تاد به عربستان صادر شد. همچنين پادشاه عربستان توافقنامه خريد 3ميلياد دلاري تجهيزات نظامي روسيه را نيز با ولاديمير پوتين به امضا رسانده است. با اين وجود فروش سامانه تاد در حالي صورت مي‌گيرد كه امريكا بخش بزرگي از سلاح‌هاي ائئلاف تحت رهبري عربستان در جنگ يمن را تامين مي‌كند. عربستان سعودي از سال 2015 خود را در يمن وارد جنگي كرده است كه پايان پيروزمندانه‌اي نمي‌توان براي آن متصور بود. هرچند عربستان سعودي با گذشت دوسال از حملات هوايي خود مدعي است كه با تروريست‌ها مبارزه مي‌كند و از دولت قانوني يمن حمايت مي‌كند اما دفتر سازمان حقوق بشر سازمان ملل متحد در گزارش‌هاي خود تاكيد كرده است كه اكثر حملات عربستان سعودي تلفات غيرنظامي در پي داشته است. از همين رو در اقدامي آنتونيو گوترش، دبيركل سازمان ملل ائتلاف سعودي را به دليل كشتن دست‌كم 683 كودك و حمله به ده‌ها مدرسه در يمن، به فهرست سياه ناقضان حقوق كودكان اضافه كرد.
ساختار سامانه تاد
گفتني است شركت لاكهيد مارتين، پيمانكار اصلي ساخت سيستم دفاع موشكي تاد است ولي شركت ريتئون نقش مهمي را در استقرار و راه‌اندازي اين سامانه ايفا مي‌كند. اما تاد چه قابليت‌هايي دارد. اين سامانه مي‌تواند موشك‌هاي بالستيك كوتاه‌برد و حتي متوسط را نيز از بين ببرد و تكنولوژي را در اختيار دارد كه به نام ضربه مرگ مشهور است و مي‌تواند با انرژي جنبشي خود موشك مهاجم را از بين ببرد.
اين سامانه داراي طيف وسيع عملياتي است كه دامنه آن تا 200كيلومتر است و ارتفاع اين موشك تا 150كيلومتر بر ساعت نيز مي‌رسد. ايالات متحده قبلا اين سامانه دفاع موشكي را در گوام و هاوايي مورد آزمايش قرار داده است و حملات احتمالي بالقوه كره شمالي را شبيه‌سازي كرده است. اما قابليت اين موشك ارتفاع آن است كه مي‌تواند حتي خارج از جو زمين عمل كند و موشك را نابود كند كه اين امر به ويژه براي مقابله با موشك‌هايي كه ممكن است كلاهك هسته‌اي حمل كنند بسيار مفيد عمل كند. گفتني است ردياب اين سامانه توسط لاكهيد مارتين ساخته مي‌شود كه مي‌تواند محدوده هزار كيلومتري اطراف خود را نيز پوشش دهد. لازم به ذكر است كه سامانه تاد به سه بخش كلي تقسيم مي‌شود. بخش اول آن رادار است كه اجزايي مستقل دارد كه ابتدا موشك مهاجم را رديابي مي‌كند. بخش دوم اين سامانه مركز فرماندهي و كنترل موشك است و بخش سوم مربوط به موشك‌هاي تاد هستند كه از طريق مركز فرماندهي كنترل مي‌شوند. در حال حاضر سامانه دفاع موشكي تاد علاوه بر امريكا در كشورهاي امارات متحده عربي، تركيه و كره جنوبي راه‌اندازي شده است و عربستان سعودي مي‌تواند چهارمين كشور خارجي باشد كه اين سامانه را راه‌اندازي مي‌كند. پيش‌تر ژاپن و تايوان نيز بسيار علاقه‌مند به راه‌اندازي اين سامانه در خاك خود بودند، كه البته ژاپن بعدتر از آن منصرف شد و سامانه‌اي ديگر را جايگزين كرد و تايوان نيز به دليل اينكه از طريق چين به وسيله موشك‌هاي كوتاه‌برد تهديد مي‌شود چندان مقرون به صرفه نبود تا از اين سامانه كه بيشتر براي موشك‌هاي دوربرد مورد استفاده قرار مي‌گيرد، در خاك اين كشور راه‌اندازي شود. با اين حال هرچند سامانه دفاع موشكي اسكاد در جنگ خليج فارس مورد استفاده قرار گرفت و در صحنه عملياتي آزمايش شد، اما هيچگاه سامانه تاد در موقعيت جنگي واقعي تست نشده و مشخص نيست كه مي‌تواند در بعد عملياتي نيز موفق باشد يا خير.
كاهش نفوذ امريكا در خاورميانه
سباستين آشر، تحليلگر بي‌بي سي در خصوص اين توافق گفت: اين توافق چند ميليارد دلاري بيشتر به تمايل دولت ترامپ براي افزايش شغل در ايالات متحده بازمي‌گردد. از طرفي ديگر دونالد ترامپ كاملا نشان داده كه با ديدگاه عربستان سعودي نسبت به ايران به عنوان بزرگ‌ترين تهديد منطقه‌اي همراه است و اين نوع ديدگاه را نيز مي‌توان يك دليل كليدي در اين هزينه‌هاي جديد عربستان سعودي دانست. هرچند كه ممكن است سفر ملك سلمان به روسيه و توافق با اين كشور بر سر خريد اسلحه، شيريني اين معامله را براي ترامپ كم كرده باشد ولي در نهايت آن را مي‌توان يك معامله پرسود دانست. از طرفي ديگر معامله عربستان با روسيه نشان مي‌دهد كه نفوذ امريكا در خاورميانه كاهش يافته است و رياض شرايط خود را نيز تغيير داده است.