رفتار اقليم كردستان نشاني از آمادگي براي گفت‌وگو ندارد
در همين راستا طي هفته‌هاي گذشته طرحي مبتني بر تجزيه اقليم كردستان عراق به چند اقليم مستقل از يكديگر مطرح شده است، فكر مي‌كنيد دولت عراق از چنين ايده‌اي پشتيباني مي‌كند؟
ببينيد عراق نمي‌خواهد وارد يك مشكل جديدي بشود، الان مشكلات عراق كم نيست. ما اكنون در مرحله پس از آزادسازي موصل و در آستانه دوران پس از داعش قرار داريم. مشكلات دولت عراق با سني‌ها هنوز حل نشده است، مساله موصل حل نشده و هنوز مبهم است، سني‌ها هم اقليم سني مي‌خواهند و هنوز چارچوب اين اقليم سني مشخص نيست. حال در كنار اين همه مشكل سرزميني، مشكل ديگري به نام همه‌پرسي استقلال كردستان پديد آمد، بعد از همه‌پرسي و بعد از كنترل كركوك، هنوز مشخص نيست كه آينده اين پرونده چه خواهد شد. الان اگر دولت عراق بخواهد وارد يك مساله جديد در اقليم كردستان عراق بشود، مشكل تازه‌اي را بر كوه مشكلات خود افزوده است. اينكه مثلا اقليم كردستان به دو اقليم به مركزيت اربيل و سليمانيه تبديل شود، خودش يك مساله تازه خواهد بود. آقاي العبادي علاقه‌اي ندارد كه پرونده تازه‌اي براي خود ايجاد كند، همين مسائل موجود را بايد بر اساس اولويت‌بندي يكي يكي حل كند كه وارد مشكل جديدي نشود. فكر مي‌كنم سفر العبادي به عربستان، اردن و مصر، نشان‌دهنده اين است كه او به دنبال حل يكي از اولويت‌هايش يعني مساله سني‌ها است. وقتي به امان و رياض سفر كرد، در پي اين بود تا افول روابط دولتش با جمعيت اهل سنت عراق را پايان دهد. من بعيد مي‌دانم كه دولت عراق چنين سياستي را در پي بگيرد كه اقليم كردستان را تجزيه كند. اما زمزمه در مورد چنين برنامه‌هايي وجود دارد، اينكه اقليمي به مركزيت سليمانيه و با پيوستن حلبچه و كركوك شكل بگيرد، از جمله پيشنهاداتي است كه در گذشته مطرح شده است، اما اين آمادگي از سوي دولت آقاي العبادي وجود ندارد كه چنين تغييراتي را كليد بزند. ما تاكنون متغيرهاي سياسي مختلفي را ديده‌ايم كه همگي عليه ثبات عراق فعاليت مي‌كنند. من فكر مي‌كنم ممكن است حتي با وجود بي‌ميلي دولت عراق به چنين برنامه‌هايي باز هم ممكن است چنين متغيرهايي فعال شوند و پرونده جديدي را در عراق پديد بياورند.
شش ماه ديگر موعد برگزاري انتخابات پارلماني در عراق است، فكر مي‌كنيد با توجه به تحولات اخير، نتيجه اين انتخابات به نفع آقاي حيدر العبادي باشد يا نه؟
طبيعتا اين تحولات در انتخابات پارلماني دخيل است. راي و محبوبيت العبادي بعد از كركوك و موصل خيلي بيشتر شده. مردم عراق خيلي از آزادي موصل، اقداماتي كه براي كنترل كركوك صورت گرفت و برخورد قاطع با همه‌پرسي استقلال اقليم كردستان عراق استقبال كردند. من فكر مي‌كنم كه اين اتفاقات بسيار در انتخابات پيش رو نقش بازي مي‌كند. عزم دولت عراق اين است كه تا پيش از فرا رسيدن موعد انتخابات در ارديبهشت ماه سال آينده، بخش اعظم اين مشكلات را كنترل كند، سفر به عربستان، اردن و مصر بخشي از تلاش آقاي عبادي براي حل و فصل اختلافات با جمعيت سني بود. فكر مي‌كنم آقاي عبادي براي حل اين مشكلات آمادگي كامل دارد. اما بايد ببينيم نتايج اين وضع سياسي عراق طي ماه‌هاي آينده چه نتيجه‌اي خواهد داشت و فراموش نكنيم كه هر چقدر نزديك بشويم به انتخابات، گروه‌ها و احزاب عراقي خيلي فعال مي‌شوند و بايد ببينيم شعارها، فعاليت‌ها و سياست‌هاي احزاب عراقي به چه شكلي خواهد بود.
نظرتان در مورد احكام قضايي كه براي بازداشت و محاكمه مقامات اقليم كردستان صادر شده، چيست؟
چنين احكام قضايي در گذشته براي ديگر فعالان سياسي، مانند طارق هاشمي يا رافع عيساوي، رهبران استقلال طلب منطقه موصل هم صادر شده است. صدور چنان احكامي به نفع عراق نبود و جز به متشنج‌تر شدن فضاي سياسي عراق نتيجه ديگري در پي نداشت. بعيد مي‌دانم اين احكام قضايي جز متشنج كردن فضاي سياسي كشور اثر ديگري در پي داشته‌باشد. امروز همه گروه‌ها بايد بر وحدت و گفت‌وگو تمركز كنند. اولويت‌هايي براي گفت‌وگو و حل مسائل بايد تعيين شود و از اين اقدامات تشنج‌آفرين و تنش‌زا اجتناب كنند. اين احكام هيچ ارزش عملي و سياسي ندارد و شايد ابزار فشار روي كردها باشد، اما بعيد مي‌دانم كه چنين فشارهايي بتواند نقش سازنده در حل مشكلات با اقليم كردستان عراق داشته باشد.
آخرين سوالم را در رابطه با اظهارات اخير وزيرخارجه امريكا در مورد حشد الشعبي و نيروهاي تحت حمايت ايران در عراق مي‌پرسم، فكر مي‌كنيد دليل چنين اظهاراتي چه باشد؟
اين اظهارات آقاي تيلرسون كه در رياض رخ داد، بيش از اينكه از روي ضديت با عراق باشد، از روي همدلي با عربستان است. ما در عربي به چنين اظهاراتي مي‌گوييم متبوع الثمن، يعني صحبت‌هايي كه پولش قبلا پرداخت شده. وقتي كه تيلرسون عليه حشدالشعبي صحبت كرد به گونه‌اي مي‌خواست پيام همدلي و همسويي براي رياض بفرستد. فراموش نكنيد كه رياض همين چند ماه پيش 450 ميليارد دلار قرارداد خريد سلاح با امريكا بسته‌بود. وقتي كه تيلرسون به بغداد آمد، نخست‌وزير عراق خيلي واضح و صريح در برابر اين اظهارات موضع گرفت و اين موضع رسانه‌اي شد. العبادي به تيلرسون گفت كه تمام اين افراد اهل عراق هستند، جان، مال و خون خود را براي مقابله با داعش داده‌اند و جايي جز وطن‌شان ندارند كه بروند. العبادي تاكيد كرد كه حشدالشعبي جزيي از ملت عراق و جزيي از نيروهاي مسلح عراق است. كسي خيلي ساده لوحانه بينديشد اگر فكر مي‌كند كه مي‌تواند عراق را از ايران دور كند. روابط ايران و عراق روابط تاريخي است، روابط ديني بين ايران و عراق است و بعيد مي‌دانم كسي بتواند به اين سادگي و تا اين حد ساده‌لوحانه به اين موضوع نگاه كند.