خطر حذف باشگاه‌هاي ايراني از ليگ قهرمانان آسيا
24 ساعت تا اعلام ورشكستگي فوتبال دولتي
بنابر اخبار غيررسمي، باشگاه‌هاي پرسپوليس، استقلال، تراكتورسازي
و نفت به دليل بدهي، در خطر حذف از ليگ قهرمانان آسيا قرار دارند
حميد رعنا
همه شايعات از سفر مهدي تاج، رييس فدراسيون فوتبال ايران به كردستان آغاز شد. رييس فدراسيون فوتبال در ديدار با هيات‌هاي فوتبال استان كردستان پس از تعريف و تمجيدي كه از پنج ستاره بودن فوتبال ايران در دنيا داشت جمله‌اي را بر زبان آورد كه ساعتي بعد در اقدامي عجيب آن را تكذيب كرد. او گفت: «چيزي كه الان فوتبال را تهديد مي‌كند بدهكاري باشگاه‌ها به خصوص استقلال است كه من خودم خيلي اميدوار نيستم اين تيم بتواند در ليگ قهرمانان آسيا شركت كند. ولي بايد تلاش كنيم و ببينيم چه مي‌شود. همين ديشب تا ساعت 11-10 شب در وزارت ورزش بوديم.» خبرگزاري مهر ادعا كرده فايل صوتي اين اظهارنظر را در اختيار دارد و بنابراين تكذيب رييس فدراسيون تنها براي فرار از واقعيت است. 24ساعت تا ارسال مدارك مانده است و اخبار غيررسمي و رسمي، چندان اميدوار‌كننده نيست. در آخرين اظهارنظر، مسوول كميته مجوز حرفه‌اي سازمان ليگ با نگراني از اعلام ميزان بدهي باشگاه‌ها توسط فدراسيون اعلام كرد: «مبلغ بدهي نبايد اعلام مي‌شد. اين موضوع براي فردي كه مبلغ را اعلام مي‌كند، مسووليت و تعهد ايجاد مي‌كند. اين اعداد و رقم‌ها بايد از سوي باشگاه‌ها اعلام شود نه مسوولان سازمان ليگ. نبايد از طرف ما مبلغي تعيين يا اعلام شود.» نشانه‌ها حاكي از حذف «برخي» باشگاه‌هاي ايران است اما مثل عملكرد مالي باشگاه‌هاي فوتبال ايران كه شفاف نيست، تصميم فدراسيون فوتبال ايران هم شفاف نيست.
سقوط فوتبال ايران
10 سال پيش بود كه مسوولان كنفدراسيون فوتبال آسيا به اين نتيجه رسيدند كشورهاي آسيايي تنها در جام جهاني 2002 كه در ژاپن و كره برگزار شد، عملكرد خوبي داشتند. نتايج ضعيف تيم‌هاي آسيايي در جام جهاني 2006 باعث شد كه كنفدراسيون فوتبال آسيا به فكر تشكيل ليگ حرفه‌اي بيفتد. جمع‌بندي جلساتي كه در AFC برگزار شد اين بود كه مشكل در عدم توجه به باشگاه‌هاست و با وجود اينكه مسابقات باشگاهي در سه گروه در آسيا برگزار مي‌شد، اين مسابقات نتوانست كمكي چشمگير به تيم‌هاي ملي آسيايي كند. تصميم گرفته شد «ليگ قهرمانان باشگاه‌هاي آسيا» به صورت جدي آغاز شود و باشگاه‌هاي آسيا به استانداردهاي موردنظر برسند. پس از اين تصميم، مبناي حركت، كمك گرفتن از يوفا و سازمان ليگ حرفه‌اي ژاپن قرار گرفت و محوريت هم سازمان ليگ ژاپن بود و بدون اينكه به صورت رسمي اعلام شود، سازمان ليگ ژاپن به عنوان دبيرخانه دايمي ليگ حرفه‌اي كارش را آغاز كرد و بعد از چندين جلسه و مطالعه، كنفدراسيون فوتبال آسيا در بهمن ماه سال 85 به كشورها اعلام كرد كه قصد راه‌اندازي ليگ حرفه‌اي را دارد. ايران در همان ابتدا، چهار سهميه دريافت كرد. سوم دي‌ماه 1387 بود كه محسن صفايي‌فراهاني، نايب‌رييس آن روزهاي كميته مسابقات AFC، در جلسه با مديران عامل باشگاه‌هاي فوتبال ايران به آنها هشدارهاي مهم داد: «تعبير گرفتن چهار سهميه از نظر من اين است كه فردي كنكوري درس خوانده يا نخوانده و با استفاده از نوشته‌هاي پشت سري خود از ديوار دانشگاه بالا مي‌رود و وارد دانشگاه مي‌شود. هم‌اكنون اين اتفاق براي فوتبال ما افتاده و ما داخل دانشگاه شده‌ايم اما، واقعيت اين است كه اين چهار سهميه موقتي است و تنها براي دو سال است و مطمئنا در ارزيابي‌هاي آينده تقسيم‌بندي ديگري انجام خواهد شد. هم‌اكنون از ديوار دانشگاه وارد دانشگاه شده‌ايم اما بايد توجه داشته باشيم كه اين دانشگاه با كسي شوخي ندارد و اگر سر كلاس نرويم نبايد اميدي به گرفتن نمره داشته باشيم و اين طور نيست كه بگويند چون ما پسر خوبي هستيم نمره‌اي براي حضور در كلاس بالاتر به ما مي‌دهند. » سقوط فوتبال ايران اتفاق افتاد و فوتبال ايران از چهار سهميه مستقيم به دو سهميه مستقيم و دو سهميه مشروط رسيد.
24 ساعت حياتي براي باشگاه‌هاي ايراني
از سال 1387 تا هفتم آبان‌ماه 1396 فوتبال ايران اقدامات ويژه و اساسي انجام نداده است و هرچه انجام شد، روي كاغذ و بيشتر «سندسازي» است. باشگاه‌هاي دولتي در همه اين روزها، قدمي براي حرفه‌اي‌شدن برنداشتند و تاسف‌آور است كه دولت هم در جهت تدوين قوانين تازه گامي برنداشت. شمارش معكوس براي فوتبال ايران به صدا درآمده است. آخرين خبر از فوتبال عربستان بود كه هفت تيم عربستاني به دليل بدهي و مشكل مالي مجوز حضور در ليگ قهرمانان فصل آتي را نخواهند داشت و سهميه آنها بين پنج تيم ديگر تقسيم خواهد شد. 24ساعت تا پايان مهلت ارسال مدارك باشگاه‌ها باقي است و هنوز مشخص نيست آيا باشگاه‌هاي ايراني مي‌توانند در رقابت‌هاي فصل بعد ليگ قهرمانان حضور داشته باشند يا نه. درباره باشگاه نفت، هيچ اتفاق تازه‌اي رخ نداده است. آنها تا امروز حتي يك برگ سند براي ارسال مدارك باشگاه در سامانه آپلود نكرده‌اند. سهيل مهدي، رييس كميته صدور مجوز حرفه‌اي سازمان ليگ در آخرين اظهارنظرش اعلام كرد: «باشگاه نفت هم بايد مداركش را كامل كند كه البته اين اتفاق هنوز رخ نداده و بايد منتظر بمانيم ببينيم تا روز دوشنبه آيا اين اتفاق خواهد افتاد يا نه؟» مهدي همچنين درباره مساله بدهي‌هاي باشگاه نفت گفت: «بدهي‌هاي اين باشگاه نيز جزو همين ماجرا است و اظهارنامه بدهي‌هاي باشگاه و نحوه تسويه حساب آنها نيز بايد به اي‌اف‌سي ارسال شود.»
باشگاه‌هاي جايگزين
در حالي كه پرسپوليس و استقلال به دليل بدهي‌هاي كلان خود در خطر حذف از ليگ قهرمانان آسيا قرار دارند و اگر آنها نتوانند تا روز دوشنبه ضرب‌الاجل AFC را اجرا كنند و بدهي ميلياردي خود را بپردازند در آن صورت تيم‌هاي ديگري از ليگ برتر جايگزين آنها خواهند شد. اين مساله در مورد تيم نفت تهران هم صدق مي‌كند و اگر نفت تهران نتواند استانداردهاي ليگ قهرمانان آسيا را كسب كند و مجوز حرفه‌اي براي حضور در اين مسابقات را بگيرد در آن صورت نيز يك تيم ديگر ايراني جايگزين نفت در ليگ قهرمانان آسيا خواهد شد. براساس قوانين كنفدراسيون فوتبال آسيا و همچنين آيين‌نامه مسابقات ليگ قهرمانان، در صورت حذف پرسپوليس، استقلال و نفت تهران از ليگ قهرمانان و در صورتي كه ايران ۱+۳ سهميه در مسابقات فصل آينده ليگ قهرمانان آسيا داشته باشد در آن صورت تا رده هشتم جدول فصل گذشته تيم‌ها شانس جايگزيني دارند و مي‌توانند به جاي ۳ تيم پرسپوليس، استقلال و نفت تهران به اين مسابقات وارد شوند. طبق جدول فصل گذشته ليگ برتر، ۸ تيم اول به اين ترتيب هستند:
1- پرسپوليس 2- استقلال تهران 3- تراكتورسازي تبريز4- ذوب‌آهن اصفهان 5- سپاهان 6- پيكان 7-استقلال خوزستان 8- گسترش فولاد تبريز
كه در صورت حذف پرسپوليس، استقلال و نفت تهران، تيم‌هاي ذوب‌آهن، سپاهان و پيكان به احتمال فراوان جايگزين اين تيم‌ها در ليگ قهرمانان آسيا خواهند شد.
راستي‌آزمايي فدراسيونِ تاج
همه‌چيز به فدراسيون فوتبال ايران بسته است. آنها در مرحله اول بايد مدارك حرفه‌اي‌سازي باشگاه‌ها را تاييد كنند. گفته مي‌شود در صورت تخلف فدراسيون فوتبال، محروميت‌هايي براي فدراسيون درنظر گرفته خواهد شد. رييس كميته صدور مجوز حرفه‌اي سازمان ليگ درباره وضعيت باشگاه‌ها گفت: «شرايط سه باشگاه پرسپوليس، استقلال و نفت مثل سابق است و درواقع وضعيت‌شان به موازات هم پيش مي‌رود. اميدواريم بتوانند مشكلات‌شان را حل كنند.» سهيل مهدي در پاسخ به اين سوال كه آيا فدراسيون فوتبال در اين باره تصميم مي‌گيرد يا AFC عنوان كرد: «ما در ايران وظيفه رسيدگي به پرونده‌ها را داريم؛ سپس ضمن ارسال مدارك، پيشنهاد خودمان درباره صدور مجوز را به AFC ارايه مي‌دهيم. در نهايت اين فدراسيون فوتبال آسيا است كه در اين باره تصميم مي‌گيرد.»