استانداران دولت دوازدهم
چگونه انتخاب مي‌شوند؟
روايت نماينده يزد از انتخاب استانداران نشان مي‌دهد ملاك يكي از استانداران براي انتخاب استان مورد نظر، ارزيابي همسرش از آن استان بوده است
زينب صفري
در حالي كه نحوه انتصاب استانداران در دولت دوازدهم استيضاح وزير كشور را جدي كرده است، او در توديع و معارفه استاندار اصفهان تاكيد كرده كه همچنان سياست دولت انتخاب استانداران غير بومي است. غير بومي بودن استانداران البته فقط يك محور از اعتراضات نمايندگان به وزير كشور است؛ اينكه چرا عملا وزارت كشور به جاي ابقاي استانداران توانمند در جاي خود يا انتصاب استانداران جديد به جاي آنهايي كه در عملكردشان چندان موفق نبوده‌اند صرفا رو به جابه‌جايي استانداران آورده است هم از محورهاي ديگر اعتراضي نمايندگان به رويه وزارت كشور در اين باره است. از 21 استانداري كه تاكنون در دولت دوازدهم تعيين شده‌اند تنها 6 نفر تازه وارد هستند و باقي همان استانداران قبلي هستند كه فقط بين استان‌هاي مختلف جابه‌جا شده‌اند. فراتر از اين حتي روايت برخي نمايندگان از نحوه چينش استانداران هم سوالات جدي را درباره معيارهاي انتخاب استانداران پيش پاي وزير كشور مي‌گذارد. از جمله اين نمايندگان ابوالفضل موسوي، نماينده يزد است كه در گفت‌وگو با «اعتماد» از نحوه انتخاب استانداران شكايت دارد و مي‌گويد: «در دولت دوازدهم نحوه انتخاب استانداران به اين شكل شده كه وزارت كشور ابتدا انتخاب كرده است كه مثلا اين ٣٠ نفر بايد استاندار شوند. بعد به اين ٣٠ نفر مي‌گويند خودتان كدام استان را انتخاب مي‌كنيد؟ آنها نظرشان را مي‌گويند و بعد وزارت كشور وارد مذاكره با مجامع استاني آن استان‌ها مي‌شود و با گفتن اين عبارات كه اين فرد خيلي خوبي است و اين خصوصيات را دارد و شما هم با او كار كنيد، تلاش مي‌كند تا نمايندگان آن استان‌ها را براي پذيرش استاندار غيربومي مجاب كند. اين روش بدي براي انتخاب استاندار است.» سخنان موسوي آنجا جالب‌تر مي‌شود كه نمونه‌اي از اين نحوه انتخاب استانداران را مثال مي‌زند: «وزارت كشور به يكي از استانداران، چند استان را پيشنهاد داده تا او خودش انتخاب كند. شاخص استاندار محترم هم براي انتخاب آن استان، نظر همسرش بوده است. چون همسر اين استاندار از ميان گزينه‌هاي مختلف آن استان بخصوص را براي زندگي پسنديده است ايشان هم مسووليت استانداري را پذيرفته است. با اينكه اين شخص صددرصد با ويژگي‌هاي آن استان غريبه است اما روانه استانداري شده است.» موسوي از همين رهگذر مي‌گويد: «اينها روش‌هاي لوثي است. نمايندگان از اين روند ناراضي هستند و قطعا اگر وزارت كشور در اين روند تغييري ايجاد نكند نمايندگان در استيضاح مصرتر خواهند شد.»
اما روايت موسوي از نحوه چينش استانداران با اظهارات خود رحماني فضلي وزير كشور در مراسم توديع و معارفه استاندار اصفهان هم همخواني دارد. آنجا كه وزير كشور ضمن تقدير از عملكرد زرگرپور، استاندار سابق اصفهان مي‌گويد: «ما به آقاي زرگرپور پيشنهاد ۲ استان را براي استانداري داده‌ايم كه هر كدام را بخواهند انتخاب كنند...» نكته جالب ديگر اينكه رحماني فضلي به اصفهاني بودن همسر مهرعليزاده، استاندار جديد اصفهان هم اشاره كرده و با لحني مطايبه‌آميز، مهرعليزاده آذري را استانداري بومي براي اصفهان معرفي كرده است: «قرار ما در وزارت كشور بر اين بود كه استانداران را از بين افراد غيربومي انتخاب كنيم اما در مورد استان اصفهان از دست‌مان در رفت و يك فرد بومي را گذاشتيم. همسر آقاي مهرعليزاده اصفهاني است و بنابراين ايشان بومي اصفهان محسوب مي‌شود؛ من امروز در هواپيما اين مساله را از ايشان شنيدم.» رحماني فضلي البته در سخنانش توضيحي درباره چرايي انتصاب استانداران غير بومي و سياست جابه‌جايي استانداران نداده است.
اما معيارهاي انتخاب استانداران در دولت دوازدهم چيست؟ اين سوالي است كه رحماني فضلي تلاش كرده تا به آن پاسخ دهد. رحماني فضلي اين را كه «استاندار برنامه‌هاي دولت را قبول داشته و مجري برنامه‌هاي دولت در استان باشد» به عنوان شرط اصلي وزارت كشور در انتخاب استانداران بيان كرده است. معيار دوم از نظر او رفتار اعتدالي استانداران است: «انتظار ما از همه استانداران اين است كه چه اصولگرا هستند و چه اصلاح‌طلب، رفتار و مشي اعتدالي داشته باشند؛ چون اعتدال، اصلي عقلاني و منطبق بر ذات بشر است و همه آن را مي‌پذيرند.»
به گفته وزير كشور سومين معيار در انتخاب استاندار، داشتن «تجربه» كافي و چهارمين معيار داشتن «هماهنگي» و «تعامل» است. به اين معنا كه استاندار بايد از همه نيروهاي سياسي، اجرايي، علمي و اداري استفاده كند. علاوه بر اين رحماني‌فضلي دارا بودن شخصيت حليم و قانونگرا را از ويژگي‌هاي مهم استاندار دانست و گفت: استاندار بايد اهل گفت‌وگو باشد به اين معني كه قدرت تحمل ديگران و گوش دادن به آنها بدون پيشداوري و قضاوت را داشته باشد. بنابراين تشكيل هر نشستي به معناي اهل گفت‌وگو بودن نيست.
به گفته رحماني فضلي يكي از اولويت‌هاي مهم دولت پياده كردن اقتصاد مقاومتي با ويژگي «درون‌زايي و برون‌نگري» و توجه به اقتصاد دانش‌بنيان است. او با اين توضيح گفته «اگر ما در لبه دانش حركت نكنيم از اقتصاد جهاني پرت مي‌شويم.»
با همه اينها وزير كشوري كه حدود دو ماه پيش با 225 راي از نمايندگان راي اعتماد گرفته است حالا در مظان استيضاحي زودرس قرار گرفته است؛ استيضاحي با 13 محور كه يكي از محورهاي مهم آن نحوه انتصاب استانداران است.