گيج در گرداب سوريه

حمله مستقيم نيروهاي امريكايي به نظاميان سوريه، به‌شدت باعث خشم روسيه و سوريه شده است. وزير دفاع امريكا بعد از حمله گسترده هوايي به نيروهاي متحد بشار اسد كه براي بازپس‌گيري يك ميدان نفتي به شرق رودخانه فرات آمده‌بودند ادعا كرد كه امريكا از تصميم سوريه براي حمله به اين نقطه با وجود آگاهي در مورد حضور امريكايي‌ها در آن «گيج» شده است. در عين حال با تحولات اخير در سوريه به نظر مي‌رسد نيروهاي امريكايي و متحدان‌شان يعني نيروهاي دموكراتيك سوريه در حال وارد شدن به سه نبرد مختلف در سه جبهه در برابر سوريه، تركيه و نيروهاي داعش هستند. بعد از بازشدن جبهه عفرين توسط تركيه و تهديد اين كشور به حمله در منبج، جايي كه مستشاران امريكايي مستقر هستند، حملات انتقامي روسيه در ادلب بعد از هدف قرار گرفتن يك جنگنده روسي در كنار افزايش درگيري‌هاي ارتش سوريه با معارضان در غوطه شرقي دمشق و ادلب، حالا ديرالزور شاهد درگيري مستقيم سوريه و امريكاست. كمتر از يك ماه بعد از اينكه ايالات متحده اعلام كرد قصد دارد با تشكيل يك نيروي شبه‌نظامي جديد در خاك سوريه تا زمان نامعلومي حضور نظامي خود را در شرق و شمال شرقي سوريه تثبيت كند، جبهه‌هاي نبرد در سوريه كه براي مدتي بعد از ايجاد مناطق كاهش تنش بر اثر ابتكار آستانه و فروپاشي داعش، اندكي آرام شده‌بودند، دوباره به شكل گسترده‌اي شعله‌ور شده‌اند. حال بعد از حمله تركيه به خاك سوريه براي مبارزه با آنچه «حضور تروريست‌ها» در خاك سوريه مي‌نامد، اين‌بار نيروهاي امريكايي در يك عمليات هوايي گسترده، نظاميان و شبه‌نظاميان طرفدار بشار اسد را در استان ديرالزور هدف گرفته‌اند. به گفته دولت دمشق در حملات نيروهاي امريكايي ده‌ها نظامي طرفدار دولت و تعدادي از شهروندان غيرنظامي كشته‌شده‌اند. آسوشيتدپرس گزارش مي‌دهد 100 نيروي شبه‌نظامي نزديك به دولت سوريه در اين حمله هوايي كشته‌شده‌اند. پس از اين عمليات وزارت خارجه سوريه با ارسال نامه‌اي به شوراي امنيت سازمان ملل متحد امريكا را به جنايت جنگي متهم كرد. وزارت دفاع روسيه هم در واكنش به انجام اين عمليات در بيانيه‌اي نوشته است: «عمليات امريكا بار ديگر ثابت كرد كه حضور نظامي غيرقانوني امريكا در سوريه براي نبرد با داعش نيست بلكه در واقع براي كنترل بر منابع اقتصادي و نفتي سوريه است.»
حمله   بي‌دليل
در شرايطي كه سوريه امريكا را به جنايت جنگي متهم كرده است و روسيه از اين حمله امريكا به‌شدت انتقاد مي‌كند، وزير دفاع امريكا معتقد است كه نيروهاي سوريه تحريك‌كننده انجام اين حمله بوده‌اند. واشنگتن‌پست نوشته است كه هيچ نيروي امريكايي يا عضو شبه‌نظاميان كرد نيروهاي دموكراتيك سوريه در اين عمليات كشته يا زخمي نشده‌اند، در حالي كه بي‌بي‌سي از زخمي شدن يك نيروي كرد خبر مي‌دهد. به نوشته بي‌بي‌سي نيروهايي كه در اين حمله امريكايي‌ها هدف قرار داده‌اند متشكل از شبه‌نظاميان قبايل محلي هم‌پيمان دولت و گروهي از رزمندگان شيعه افغان بودند. جيم متيس، وزير دفاع امريكا مدعي است كه هم نيروهاي روسيه و هم سوريه از قبل خبر داشتند كه نيروهاي دموكراتيك سوريه و مستشاران نظامي امريكايي در پايگاه نظامي كه حركت نيروهاي سوريه به سمت آن آغاز شده است حاضر هستند. به نوشته واشنگتن پست جيم متيس در جمع خبرنگاران در پنتاگون هدف نيروهاي سوريه را «گيج‌كننده» توصيف كرده است و گفته «واقعا نمي‌دانم چرا آنها اين حمله را انجام دادند.» متيس ادعا كرده است كه اين عمليات ممكن است از سوي بخشي از نيروهاي سوريه اتفاق افتاده‌باشد «كه روسيه هيچ كنترلي بر روي آنها ندارد.» مسكو و واشنگتن براي هماهنگي و جلوگيري از ايجاد درگيري رودرروي نيروهاي دو كشور، يك خط ارتباطي مستقيم دارند. به گفته سرهنگ توماس وائل، سخنگوي ائتلاف تحت رهبري امريكا در سوريه، از اين خط تماس براي هماهنگي با روس‌ها قبل از انجام عمليات استفاده شده است و پس از چراغ سبز روسيه مبني بر اينكه هيچ نيروي روسيه در منطقه حضور ندارد حمله انجام شده است.
بر اساس گزارش‌ها امريكا با استفاده از هليكوپترهاي هجومي آپاچي، بمب‌افكن‌هاي تهاجمي AC-130 و جنگنده‌هاي اف-15 به نيروهاي وفادار به دولت سوريه حمله كرده‌اند. به گزارش رويترز احتمالا هدف عمليات نيروهاي نظامي نزديك به دولت سوريه، بازپس گرفتن ميدان نفتي كوشام در شرق رودخانه فرات بود. اين ميدان نفتي كه روزانه 30 هزار بشكه نفت توليد مي‌كند، يكي از منابع نفتي در استان ديرالزور است كه در زمان تسلط داعش توسط اين نيروها براي تامين مالي استفاده مي‌شد، اما اكنون در اختيار نيروهاي دموكراتيك سوريه با پشتيباني امريكا قرار دارد. به گزارش بي‌بي‌سي نيروهاي سوريه با استعداد 500 نفر با پشتيباني توپخانه و خمپاره در حال پيشروي به سمت اين ميدان نفتي بودند كه توسط نيروهاي امريكايي متوقف شدند.
نگراني از جنگ تازه در واشنگتن
آخرين سفير امريكا در دمشق به‌شدت نسبت به عمليات اخير امريكا بر عليه نيروهاي سوريه انتقاد كرده است. به گزارش واشنگتن‌پست، رابرت اس فورد كه اكنون به عنوان پژوهشگر مسائل خاورميانه در انديشكده خاورميانه واشنگتن فعاليت مي‌كند گفته است: «امريكايي‌ها از طريق راهبرد ديپلماتيك موفق شده‌اند كه خود را نسبت به همه نيروهاي درگير در بحران سوريه بيگانه كنند و حالا در شرايطي قرار دارند كه چه ايران، چه تركيه و چه سوريه معتقدند هر آنچه امريكا آنجا انجام مي‌دهد، بد است. » تيم‌كين، سناتور دموكرات به واشنگتن‌پست مي‌گويد: «من به‌شدت نگران اين هستم كه دولت ترامپ عامدانه بدون اينكه هيچ اجازه‌اي از كنگره داشته‌باشد يا حتي هدف روشني تعريف كرده‌باشد، در حال گسترش رويارويي‌ها به يك جنگ تمام‌عيار است.» جيم متيس، وزير دفاع ايالات متحده امريكا اما چنين نگراني‌اي را قبول ندارد، او مي‌گويد كه امريكا به هيچ‌وجه قصد ندارد وارد يك نبرد گسترده در سوريه شود و تنها هدف امريكا در خاك سوريه «مبارزه با داعش» است. وزير دفاع امريكا در عين حال تهديد كرده است كه احتمال وقوع درگيري وسيع‌تر وجود دارد: «اگر درگيري وسيع‌تري رخ دهد ما مجبور خواهيم شد كه نيروهاي‌مان را به آن سوي رودخانه فرات ببريم و با نيروهاي طرفدار دولت رودررو شويم.»