اروپا نگران گزينه نظامي عليه ايران است
توپ در زمين اروپا است يا امريكا؟ پس از انتصاب جانبولتون به عنوان مشاور امنيت ملي دونالد ترامپ موجي از تحليلها درباره تاثير اين انتخاب بر برجام به راه افتاد. برخي مسووليت اروپا در قبال برجام را سنگينتر شده اعلام كردند و برخي از سدهاي سيماني مخالف با ايران سخن گفتند كه با هيچ راهكار اروپايي قابل نفوذ نيست. چهرهاي مانند مارك دوبويتز از تحليلگران مسائل ايران و امريكا كه همواره در جانب سختگيري بيشتر بر ايران ايستاده است در مطلبي در والاستريت ژورنال ادعا ميكند كه اروپا بايد براي راضي كردن ترامپ تا 12 ماه مه گامهاي بسيار بلندي بردارد چرا كه در غيراينصورت برجام دچار چالشهايي ميشود كه اروپا بايد حل و فصل كند. وي در اين باره مينويسد: با انتصاب جان بولتون ميتوان گفت كه برجام در حال حاضر با وصل بودن به دستگاه زنده است. درحالي كه بقاي برجام انتخاب گريزناپذير اروپا است به نظر ميرسد كه اگر اروپاييها پيشنهاد خوبي به رييسجمهور امريكا بدهند وي بايد قبول كند. ترامپ سه شرط براي باقي ماندن امريكا در توافق هستهاي با ايران در نظر گرفته است: 1. تمديد تاريخ انقضاهاي تعهدهاي هستهاي ايران 2. متصل كردن مساله آزمايشهاي موشكهاي بالستيك دوربرد ايران به برجام 3. وسيعتر كردن دامنه اختيارهاي آژانس بينالمللي انرژي اتمي در ايران به گونهاي كه سايتهاي نظامي را هم شامل شود. چين و روسيه تاكنون به بازگشايي مجدد برجام يا رفع ايرادهاي آن از نظر ترامپ روي خوشي نشان ندادهاند اما به نظر ميرسد كه نگاه اروپاييها متفاوتتر باشد. آنها سرمايهگذاري بسياري بر امريكا در برجام كردهاند و البته به شركاي اقتصادي براي ايران پسابرجام بدل شدهاند. اروپاييها يك بار به سد تحريمهاي ثانويه (هستهاي) امريكا در رابطه تجاري با ايران برخورد كردهاند و اكنون نيز ترس گرفتار شدن دوباره در اين چرخه به جان اروپا افتاده است. از سوي ديگر اروپا بهشدت نگران توسل امريكا يا اسراييل به گزينه نظامي عليه ايران است. (گزينهاي كه عربستان سعودي ميگويد هزينه آن را پرداخت خواهد كرد.) گفتوگوهاي اخير فراآتلانتيكي ميان اروپا و امريكا تا بدان جا پيش رفته بود كه دو طرف درباره خطوط قرمزي كه اگر ايران از آنها عبور كند زنگ بازگشت تحريمهاي اقتصادي نواخته خواهد شد به توافق رسيدند. دو طرف همچنين درباره حوزههاي غيرقانوني تجاري با ايران نيز به توافق رسيده و ليست مشتركي را در دست آماده شدن دارند. همچنين اروپا و امريكا تحقيق مشترك درباره تحريم سپاه پاسداران انقلاب اسلامي را هم آغاز كردهاند. همچنين تحريم حزبالله لبنان نيز ازجمله سوژههايي بوده كه مورد بررسي قرار گرفته است. همچنين راههاي مبارزه با فعاليتهاي سايبري ايران كه امريكا ادعاهايي را درباره آن مطرح كرده است نيز روي ميز كاري دو طرف قرار داشت. تا پيش از معرفي جان بولتون به عنوان مشاور امنيت ملي امريكا، مذاكرهكنندگان اروپايي در حال چكش كاري مسائل ذكر شده در بالا بودند و همچنين گفته ميشد كه بر سر مقابله با موشكهاي دوربرد و بازديد از سايتهاي نظامي ايران نيز انعطافهايي از خود نشان داده بودند. البته مساله تمديد تاريخ انقضاهاي فعاليتهاي هستهاي ايران در برجام همچنان خط قرمزي بود كه اروپا عبور از آن را به صلاح نميديد. به گفته منابع موثق آلمان در ميان كشورهاي اروپايي بيشترين مخالف را با مساله بازگشايي مجدد تاريخهاي تعهد ايران در برجام داشته و البته در برابر اعلام شاخه سياسي حزبالله لبنان به عنوان گروه تروريستي نيز مقاومتهايي از خود نشان داده است. فرانسه، بريتانيا و آلمان همچنين در برابر درخواست صريح امريكا براي معرفي سپاه پاسداران انقلاب اسلامي به عنوان گروهي تروريستي مقاومت كردهاند. همچنين اروپاييها مخالفت خود را با وضع شديدترين تحريمها عليه برنامه موشكي ايران نيز اعلام كردهاند.
مارك دوبويتز در ادامه نوشتار خود ادعا كرده كه تروييكاي اروپايي در حال حاضر گرفتار شدهاند. آنها از اين مساله بيمناك هستند كه دادن امتيازهاي بيشتر به واشنگتن به اميد باقي ماندن اين كشور در برجام ميتواند منجر به خروج تهران از توافق هستهاي شود. مقامهاي ايراني دايما تكرار ميكنند كه تهران تا زماني كه كفه فوايد برجام سنگينتر از مضرات آن باشد در اين توافق باقي ميمانند. خروج ايران و امريكا از توافق هستهاي نيز ميتواند به بحراني هستهاي در سطح بينالمللي منتهي شود. براي اروپاييها كمهزينهترين كار ترميم توافق هستهاي با ايران است. اگر اروپاييها در اين مسير گام برندارند جان بولتون رييسجمهور را براي خروج از برجام در ماه مه متقاعد ميكند.