سوريه و صحبت‌هاي غيرعملي ترامپ

صحبت‌هاي دونالد ترامپ، رييس‌جمهور ايالات متحده در خصوص خروج نظاميان امريكايي از سوريه چندان عجيب نيست. او از زماني كه وارد رقابت‌هاي انتخابات رياست‌جمهوري امريكا شد بارها سياست خارجي روساي‌جمهور پيشين امريكا در قبال خاورميانه را به نقد كشيد و بارها اعلام كرد كه جنگ‌هاي بي‌حاصلي در خاورميانه شكل گرفت و در آخرين اظهارات خود عنوان كرد كه هفت تريليون دلار هزينه جنگ‌هاي امريكا در عراق و افغانستان شده كه هيچ دستاوردي براي امريكا به همراه نداشته است و اگر ايالات متحده اين پول‌ها را براي بهبود و نوسازي زيرساخت‌هاي فرسوده خود استفاده مي‌كرد مي‌توانست پيشرفت‌هاي بيشتري داشته باشد. ترامپ در آخرين اظهارات خود عنوان كرد در حالي كه ايالات متحده 7 تريليون دلار در خاورميانه هزينه كرده است، مدرسه‌اي در اوهايو پول براي تعمير پنجره‌هاي خود ندارد. از همين‌رو اينكه رييس‌جمهور امريكا بخواهد نيروهاي خود را هرچه زودتر از سوريه خارج كند كه هزينه‌هاي نظامي كاهش پيدا كند از جمله موضوعاتي است كه در فضاي ذهني دونالد ترامپ وجود دارد اما به نظر مي‌رسد اين سخنان از جمله ده‌ها اظهارنظر ديگر دونالد ترامپ است كه با ده‌ها نهاد موثر تصميم ساز در امريكا هيچگونه مشورتي يا اجماعي صورت نگرفته است. آقاي ترامپ اين عادت را دارد كه در خصوص موضوعات مختلف پيام‌هاي توييتري مي‌دهد و بعدا مشخص مي‌شود كه خواست و پيام‌هايي كه در اين زمينه وجود دارد با نظرات تصميم‌سازان اصلي در حوزه سياست خارجي از جمله شوراي امنيت ملي، وزارت خارجه و وزارت دفاع امريكا هيچگونه مشورتي صورت نگرفته است. سخنان اخير ترامپ در خصوص خروج نظاميان امريكايي از سوريه را نيز مي‌توان از اين دست تلقي كرد. برخي رسانه‌ها نيز اعلام كردند كه بناست جلسه‌اي در خصوص بررسي تصميم دونالد ترامپ در داخل دولت صورت گيرد تا به يك جمع‌بندي در خصوص اين موضوع دست پيدا كنند. در حال حاضر بايد اين موضوع را در نظر گرفت كه تيم سياست خارجي و امنيتي امريكا فعلا متشنج و دچار آشوب جدي است. ايالات متحده اكنون فاقد وزير خارجه است و نامزد معرفي شده توسط سنا هنوز تاييد نهايي را دريافت نكرده است و وزارت خارجه توسط كفيل وزير اداره مي‌شود. مشاور امنيت ملي نيز از سمت خود كنار گذاشته شده است و از روز نهم آوريل مشاور امنيت ملي جديد در اين مسند قرار خواهد گرفت و در چنين شرايطي قطعا مخالفت‌ها و اختلاف نظرهاي جدي وجود دارد كه يكي از مخالفان سناتور ليندزي گراهام است كه هم در سنا و هم در ميان جمهوريخواهان از نفوذ بسيار بالايي برخوردار است. وي عنوان كرد كه چنين اقدامي بدترين تصميم رييس‌جمهور خواهد بود. اما استراتژي كه ترامپ عنوان كرده است بيشتر براي پاسخ دادن به مطالبات طيفي از راي‌دهندگاني است كه با جنگ‌هاي فرامرزي مخالف هستند و آن را مخل امنيت ملي و وضعيت معيشتي خود مي‌دانند اما در صحنه عمل تغيير چنداني به وجود نخواهد آمد و مي‌توان گفت كه تشكيلات سياسي خواست خود را در نهايت تحميل مي‌كند و دونالد ترامپ مجبور مي‌شود در نهايت از چنين تصميمي عقب‌نشيني كند چرا كه خروج امريكا از سوريه در اين مقطع از ديد امريكايي‌ها هيچ فايده‌اي ندارد بلكه موجب مي‌شود كه ايران، روسيه و دولت سوريه دست بالارا داشته باشد كه تشكيلات سياسي در امريكا راضي به به وجود آمدن چنين وضعيتي نيست. چندي پيش نيز برخي رسانه‌هاي امريكايي مطلبي را در خصوص درخواست دونالد ترامپ از عربستان براي پرداخت 4ميليارد دلار هزينه حضور امريكا در سوريه را منتشر كردند كه به نوعي مي‌توان سخنان جديد ترامپ را بهانه‌اي براي دريافت پول بيشتر دانست. اين موضوع را نيز بارها دونالد ترامپ به آن اشاره كرده است. در كتابي كه به تازگي منتشر شده و گفته مي‌شود دونالد ترامپ در طول دوره انتقال رياست‌جمهوري آن را نوشته است در اينجا به صراحت عنوان مي‌شود كه كشورهاي جهان براي تامين امنيت خود به دولت امريكا هزينه بپردازند تا امنيت آنها تامين شود كه به صراحت نيز از اين كشور نام برده شده است. دونالد ترامپ بارها اشاره كرده است كه كشوري مانند عربستان سعودي بايد براي تامين امنيت و منافع خود در منطقه بايد هزينه كند كه اين اقدام مي‌تواند به صورت خريد‌هاي تسليحاتي يا سرمايه‌گذاري در داخل امريكا و قراردادهاي پرنفع غيرنظامي داشته باشد كه در اولين سفر ترامپ به عربستان 450ميليارد دلار از اين دست قراردادها به امضا رسيد كه بخش عمده‌اي از اين قراردادها در جهت تامين خواست دونالد ترامپ صورت گرفته است. البته هنوز مقام‌هاي رسمي دولت امريكا يا سعودي‌ها بحث 4 ميليارد را تاييد نكردند و حتي به نظر مي‌رسد كه رقم بيشتر از اينها باشد كه البته موضوع جديدي نيست، عربستان ساليان سال است كه از طريق سرمايه‌گذاري در داخل امريكا يا اروپا تلاش مي‌كند كه اعمال نفوذ داشته باشد و منافع خود را تامين كند. اين اتفاق خاصي نيست بلكه همزماني دو موضوع با هم اين شايبه را به وجود آورده است كه اتفاق جديدي در حال رخ دادن است. در دوره حمله صدام به كويت نيز چنين اقداماتي صورت گرفته است و حتي گفته مي‌شود كه عربستان وعده پرداخت 4 ميليارد دلار را به دولت وقت شوروي براي وتو نكردن حمله به عراق را داده بود، در خصوص جنگ يمن و سوريه نيز شاهد چنين رويكردي از سمت عربستان هستيم. حتي رقم اعلام شده رقم بسيار كمي است تا عربستان بخواهد در قبال ايران و شرايط منطقه احساس امنيت داشته باشد و اين كشور حاضر است بيشتر از اينها را هزينه كند. استراتژي خروج مساله‌اي است كه دونالد ترامپ آن را مطرح كرده و هنوز تبديل به استراتژي نشده است و اين مطالبه رييس‌جمهور امريكا هنوز مشخص نيست كه تبديل به يك اجماع شود و نمي‌توان تصور كرد كه شاهد تغيير در استراتژي بود. ايالات متحده كماكان خواهان داشتن جاي پايي در سوريه است تا بتواند توازن قوا در سوريه را حفظ كند اما اينكه درخواست ترامپ نمود عيني پيدا كند جاي تامل دارد زيرا تيم امنيت ملي جديد امريكا بايد شكل بگيرد اما بعيد به نظر مي‌رسد كه صحبت‌هاي ترامپ جنبه عملي پيدا كند و در آينده‌اي نزديك امريكا از سوريه خارج شود.

تحليلگر مسائل امريكا