پنج مناقشه گوياي جغرافياي سياسي جهان
يان برمر
مصطفي كريمي/ از مشكلات اقتصادي آرژانتين گرفته تا جدول زماني هسته‌اي ايران، مناقشات عديده‌اي در سطح بين‌المللي دنياي معاصر وجود دارند كه گوياي اوضاع ژئوپلتيكي هستند. همه رهبران سياسي جهان از اين آمار و ارقام براي مقاصد سياسي خود استفاده مي‌كنند اما برخي از اين نيز پا را فراتر مي‌گذارند:
چه تعداد نظامي روس در اوكراين هستند؟
اين آمار به اين مساله بستگي دارد كه چه كسي از آن بهره مي‌برد و چه كسي آن را ذكر مي‌كند. پترو پوروشنكو، رييس‌جمهوري اوكراين ماه گذشته اعلام كرد بيش از 9000 نيروي روسي و 500 تانك و خودروي زرهي در اين كشور وجود دارد. البته روسيه ادعا مي‌كند كه حتي يك سرباز هم در خاك اوكراين ندارد، سخنگوي ولاديمير پوتين، رييس‌جمهوري روسيه مدعي است هيچ نيروي نظامي يا تانك روسي در خاك اوكراين نيست.
ساير بازيگران نيز در اين زمينه اختلاف نظر دارند: در ماه اوت يكي از فرماندهان جدايي طلبان ادعا كرد سه تا چهار هزار داوطلب روس به شبه نظاميان جدايي طلب كمك مي‌كنند.
مساله هسته‌اي ايران كي به نتيجه مي‌رسد؟
دولت باراك اوباما رييس‌جمهوري امريكا مي‌خواهد در مذاكرات هسته‌اي اطمينان پيدا كند كه فناوري هسته‌اي ايران براي مقاصد صلح آميز استفاده مي‌شود. اما بنيامين نتانياهو، نخست‌وزير اسراييل با تكرار ادعاهاي اغراق‌آميز در تلاش براي نظامي جلوه دادن فناوري هسته‌اي ايران است. رايزني‌هاي اخير احتمال توافق ايران را با قدرت‌هاي بزرگ در ماه مارس بسيار بالا برده است.
آيا چين قدرت شماره يك اقتصاد جهان خواهد شد؟
سال گذشته ميلادي صندوق بين‌المللي پول پيش‌بيني كرده كه اقتصاد چين از اقتصاد امريكا سبقت خواهد گرفت. اما خبرگزاري شين هوا ماه ژانويه در خبري تحت عنوان «چين تبديل شدن به اقتصاد شماره يك جهان را رد كرده است» مدعي شد اين امر فعلا امكان پذير نيست. چيني‌ها مدعي شدند كه يك كشور در حال توسعه بوده و به اندازه كافي ثروتمند نيست. اين در حالي است كه ميزان توليدات اقتصادي چين در سال گذشته ميلادي از 10 تريليون دلار گذشت و هنوز با امريكا فاصله زيادي دارد.
اهميت توافقنامه مشاركت دو سوي اقيانوس آرام براي امريكايي‌ها تا چه ميزان است؟
تا پيش از پايان دوره رياست‌جمهوري اوباما، يكي از بزرگ‌ترين اولويت‌هاي اصلي سياست خارجي وي، امضاي اين توافقنامه بوده است. توافقنامه تجارتي كه شامل دوازده كشور است كه در مجموع 40 درصد از تجارت جهاني را به خود اختصاص داده و تقريبا يك سوم از توليد ناخالص داخلي جهاني را دارا هستند. بنا به گفته جان كري، وزير امور خارجه امريكا، اين توافقنامه سالانه 77 ميليارد دلار براي امريكا درآمد در پي دارد و به تنهايي 650 هزار فرصت شغلي جديد در اين كشور را پشتيباني مي‌كند.
عملكرد اقتصاد آرژانتين چگونه خواهد بود؟
مشكلات اقتصادي آرژانتين آشكار است. دولت ادعاي رشد 30درصد در توليد ناخالص داخلي طي سال‌هاي 2007-2012 (5. 3٪ نرخ متوسط سالانه) داشته اما بر اساس مطالعاتي كه سال گذشته صورت گرفت، توليد ناخالص داخلي آرژانتين تنها به اندازه نيمي از رقم اعلام شده، رشد داشته است. مساله تورم نيز يكي از مسائل پيش روي آرژانتين است. دولت آرژانتين تورم 21درصد را براي امسال پيش‌بيني مي‌كند اما برخي اقتصاددانان نرخ تورم را تا حدود 40درصد برآورد مي‌كنند.