درباره «توني كرگ» و مجسمه اهدايي او به موزه هنرهاي معاصرتهران
«ريشه‌ها و سنگ‌ها» در موزه تهران
ساره بهروزي| توني كرگ، هنرمند انگليسي- آلماني معاصر و بزرگ جهان، مجسمه‌اي را با نام «ريشه‌ها‌وسنگ‌ها» به موزه هنرهاي معاصر تهران اهدا كرده است. مجسمه اهدايي توني كرگ به گفته خودش، يادمان گذرش از ايران است. آقاي كرگ كه تاكنون كم و بيش تمام افتخارات ممكن عرصه هنر در سراسر جهان را كسب كرده است، پس از برپايي نمايشگاهي در آبان 1396 به دعوت موزه هنرهاي معاصر تهران حالا يكي از اثرهاي خود را به ايران اهدا كرده، تا پس از اين باغ موزه هنرهاي معاصر تهران نيز مانند ديگر مكان‌ها در شهرهاي بزرگ جهان داراي يك اثر زيبا از اين هنرمند شناخته شده باشد. «سر آنتوني داگلاس كرگ، sir Anthony Douglas Cragg » متولد نهم آوريل ۱۹۴۹ در شهر ليورپول انگلستان است. او بيشتر با نام «توني كرگ» شناخته مي‌شود. او يكي از برجسته‌ترين هنرمندان مطرح مجسمه‌سازي در دنيا، به ويژه بريتانياست. وي پس از دريافت مدرك ديپلم، به عنوان دستيار در آزمايشگاه بيوشيمي كار كرده و از اين طريق توانسته تجربه مهمي بر درك از اشكال و ساختارهاي طبيعي و مصنوعي مواد كسب كند. همچنين فعاليت در موسسه «پژوهشي توليد كائوچوي طبيعي» براي نخستين طرح‌ها و چشم‌اندازهاي وي از كائوچو و توده مواد تركيبي بسيار حائز اهميت بوده است. كرگ پس از اين تجربه‌ها، بعد از دو سال كار در آزمايشگاه تمام توجه و توانش را به هنر معطوف مي‌كند. او در دوره‌هاي پايه آموزش هنر نقاشي در كالج هنر و طراحي «گلاستر‌شير» در چلتنهاموند وابسته به مدرسه هنر ويمبلدون شركت كرده و به دنبال آن در سال ۱۹۷۳ در كالج هنر در لندن نام نويسي مي‌كند. او تا سال ۱۹۷۷ در كالج سلطنتي لندن مجسمه‌سازي و هنرهاي تجسمي مي‌خواند. گفته شده در هنگام تحصيلاتش در لندن كانسپت هنري همكلاسي‌اش «ريچارد لئون» بر كارهاي اوليه او تاثير داشته است. درك و نگرش كرگ از هنر سبب مي‌شود كه او هنر بومي انگليسي و هنر پرفورمنس را خلق كند. ويژگي ديگر در اثرهاي او انباشت و به‌هم فشردگي است؛ بدين‌گونه كه مواد و فرم‌هاي گوناگون را طوري روي هم انباشت مي‌كند، تا شكلي ديگر از مواد را خلق كند. اين هنرمند خلاق در سال ۱۹۷۰ مجموعه كارهاي تازه‌اي را معرفي كرد. اين مجموعه از كلاژهاي كنار هم چيده‌شده بتني و پاره‌هاي متنوع از رنگ‌كاري بودند. اثرها در قالب موزاييك روي ديوار يا سطح زمين ارايه شدند. كارهاي زميني او يادآور حفاري‌هاي باستانشناسي هستند كه با نخاله‌هاي تمدن پر شده‌اند. هنرمند در خلاقيت و خلق آثارش همواره كوشش مي‌كند تاثير انسان‌ها بر طبيعت را مورد بررسي قرار دهد. تا جايي‌كه گاهي مواد حاضر صنعتي را از كناره‌هاي ساحل جمع‌آوري كرده و در اينستاليشن‌ها و ديوارنگاره‌هاي فيگوراتيو از آنها استفاده‌هاي زيبا و جالب توجهي مي‌كند. او مي‌خواهد بيننده‌ها و بازديد‌كنندگان را به مصرف در زمانه خود و تاثير انسان بر طبيعت متوجه كند. كرگ قصد خود را در آثار هنري اين‌گونه توضيح داده «استفاده از اشيا و ساخته‌هاي پيش پا افتاده و درك بازشناسي اين مساله كه هر شيئي از دل جهاني از تداعي‌ها و خط ربط‌ها مشتق مي‌شود و همواره اهميت زيادي دارد.» در اواخر دهه۱۹۸۰ساختن مجموعه‌اي از كارهاي ريخته‌گري خود را با نام «فرم‌هاي اوليه زودهنگام» كه مجموعه متنوعي از فرم‌هاي تجسمي و منحصر به فرد بود، گسترش داد. اين مجموعه از انواع مختلف ظروف و بشكه‌ها ساخته شده بود، مانند شيشه‌هاي مربا و بطري‌هاي مواد شوينده. او همه مواد را تبديل به فرم‌هاي تازه‌اي كرده و آنها را به‌گونه‌اي با هم پيوند داده بود. كرگ عامدانه در عنوان فرم‌هاي اوليه خود، به نسخه راهنماهاي نوشته بر ظروف قديمي باستانشناسي نگاهي انداخته بود. اين هنرمند و مدير آكادمي هنر دوسلدورف، سپس با استفاده از تكنيك‌هاي سنتي طراحي و پيكره‌سازي از چوب و برنز و همچنين ساخت مجسمه‌هاي بزرگ مورد توجه بيشتري قرار گرفت. مجسمه‌هاي عظيم او با الهام از فرم‌هاي ارگانيك و فيگورهاي انساني به طرز شگفت‌آوري بيننده را مسحور مي‌كنند. مجسمه‌ها و پيكره‌هايي كه خميده و منحني‌اند، همچنين داراي حفره‌ها و فضاهاي خالي. اين خميدگي‌ها و بيرون زدگي‌ها در كنار حفره‌هاست كه اثرها را بسيار پيچيده مي‌كند. فرم‌ها در كارهاي كرگ درهم تنيده‌اند طوري كه بيننده براي درك اين پيچيدگي‌ها و شناخت اشكال زيبا كنجكاو مي‌شود. اين ويژگي‌ها و دگرگوني‌‌ها در آثار اين هنرمند جهاني، سبب شده تا علاقهمندان بسياري از نمايشگاه‌هاي بزرگ و با شكوه او بازديد كنند. مجسمه اهدايي«ريشه‌ها و سنگ‌ها» نيز از اشكال هندسي به هم فشرده‌اي تشكيل شده است. به‌طوري‌كه از هر طرف به آن بنگريم حسي متفاوت را تجربه خواهيم كرد. اين اثر ساخته شده از سنگ مرمر، مانند مومي نرم از فرم‌هاي شگفت‌انگيز و فضاهاي خارجي در چشم بيننده پيچ‌و‌تاب مي‌خورد. كشف فرم‌هاي گوناگون براي بيننده با اين ساختار دوراني ما را متوجه پديده‌اي ناآشنا مي‌كند. خلق اشكالي كه پر از ابهام و تصوير هستند. توني كرگ در سفر چند روزه خود به ايران، نمايشگاهي با 35 اثر مجسمه و 140 طرح حاصل فعاليت 50 ساله‌اش را در موزه صنعتي كرمان به تماشا گذاشته است. علاقهمندان به مدت دو ماه مي‌توانند از اثرهاي اين هنرمند جهاني بازديد كنند.