1378، 1388 و 1396 نقاط عطف تاريخ چهل ساله جمهوري اسلامي هستند، چرا كه در هر يك از اين سال‌ها كشور (يا با مسامحه كلانشهرها) درگيرودار اعتراضاتي از سوي مردم بوده‌اند.
در همين راستا روز گذشته صادق زيباكلام، استاد دانشگاه تهران و فعال سياسي و متين منتظمي، دبيركل اسبق اتحاديه جامعه اسلامي دانشجويان و دبير سرويس دانشگاه خبرگزاري آنا با يكديگر به مناظره نشستند.
صادق زيباكلام، استاد علوم سياسي دانشگاه تهران در اين مناظره كه تحت عنوان ««جنبش، اعتراض، اغتشاش» برگزار شد اين 3 مقطع تاريخي را در گفته‌هاي خود بررسي كرد.
او گفت: «در سال 78 مردم عادي به اعتراضات نپيوستند و تنها دانشجويان و محصلان بودند اما در سال 88 اعتراضاتي شكل گرفت و دانشجويان بخش كوچكي از آن را تشكيل مي‌دادند.»
به گزارش فارس، اين استاد دانشگاه ادامه داد: «اعتراضات سال 96 با سال 78 و 88 تفاوت داشت اگرچه كه در ناآرامي‌هاي دي ماه 96 دانشجوها نقش داشتند اما باز هم نقش اصلي و محوري با آنها نبود و بسياري از دهه هفتادي‌هاي بي‌كار و ناراضي در اعتراضات 96 نقش داشتند، بنابراين با سه پديده‌اي روبه‌رو هستيم كه اگرچه اعتراضي است اما تفاوت‌هايي با يكديگر دارند.»
زيباكلام با طرح اين سوالات كه «اساس اين اعتراضات چه بود؟ آيا مي‌توانيم انگيزه و اساس اين اعتراضات را يكي فرض كنيم؟دلايل به وجود آمدن اين اعتراضات چه بوده است؟»
وي افزود: «مي‌توان اين مسائل را از نظر جامعه‌شناسي، اقشار مختلفي كه در اين اعتراضات شركت كردند و برخورد حاكميت با اعتراضات سال 78، 88 و 96 را بررسي كرد و چه درس‌هايي مي‌توان از اين اعتراضات گرفت؟» تحليل كرد: «در ناآرامي‌هاي دي‌ماه 96 شكل و پيام اعتراض در مقايسه با 78 و 88 عوض شده است. در اعتراضات 78 در كوي دانشگاه، دانشجويان نه عليه اصلاح‌طلبان شعار مي‌دادند و نه عليه اصولگرايان كه در آن زمان جناح راست خوانده مي‌شدند.»
اين استاد دانشگاه انگيزه اصلي دانشجويان معترض در سال 78 را حمايت از دولت وقت دانست و گفت: «بستن يك روزنامه مانند جرقه‌اي در انبار باروت بود كه باعث شد دانشجويان جمعه شب در كوي دانشگاه اعتراض كنند و ابعاد اين اعتراضات گسترده‌تر شد.»
زيباكلام ادامه داد: «اعتراضات سال 96 كاملا متفاوت از دو جريان قبلي بود. آنچه در سال 96 اتفاق افتاد، نوعي طغيان بود و شعار معروف اصلاح‌طلب و اصولگرا ديگه تموم ماجرا صحت اين امر را نشان مي‌دهد.»
او افزود: «مردم اعلام كردند كه ديگر به برخي جريان‌هايي كه درون حكومت و نظام باشد، اعتماد نخواهند كرد و اصولگرا و اصلاح‌طلب را دروغگو مي‌دانند. در حالي كه چنين لحن و گفتاري در سال 88 و 78 به هيچ عنوان ديده نمي‌شود. در 78 اوج ناراحتي دانشجويان از اين بود كه چرا رييس دولت اصلاحات پيامي به آنها نمي‌دهد.»
استاد علوم سياسي دانشگاه تهران جنبه مهم اين 3 رويداد تاريخي را اين‌گونه توصيف كرد: «صرف‌نظر از اينكه چه چيزي را عامل اين سه جنبش بدانيم، جنبه مهمي را مي‌توان در اين سه رويداد ديد. اعتراض 78 و 88 را مي‌توان اعتراض درون سيستم و نظام دانست اگر نظرسنجي از معترضان گرفته مي‌شد، هيچ يك عليه نظام نبودند. معترضان 88 به شيوه برگزاري انتخابات اعتراض داشتند و در 78 هم كه صحبتي از نظام نبود.»
او ادامه داد: «در 88 و 78 صحبت از براندازي نظام نبود، بحث اعتراض بود. اعتراض در زمان انتخابات در كشورهاي ديگر متداول است، برخي موافق و برخي مخالف تصميمات گرفته شده
هستند.»
زيباكلام افزود: «نمي‌توان گفت مشكل از اصولگراها يا اصلاح‌طلبان، مجلس يا قوه قضاييه است. دهه هفتادي‌ها معترض اصلي اين جريان‌ها بودند كه نه در زمان شاه بلكه در دوره فعلي بزرگ شدند.»
وي افزود: «نمي‌توان گفت كه همه مشكلات كشور از مجلس و دولت است.»