شيخ‌الوزرا و فروش نفت
فرشاد زاهدي
انصراف دو خريدار بزرگ چيني خبر شوكه‌كننده براي فعالان حوزه انرژي نيست، سياست‌هاي فروش نفت در دوران تحريم دستخوش تغييرات گسترده شده است. به نظر مي‌رسد در حال حاضر فقط عراق به صورت مستقيم اقدام به خريد نفت از ايران مي‌كند و باقي كشورها، همسو با سياست‌هاي جديد وزارت نفت نيازهاي خود را از بازارهاي خاكستري تامين مي‌كنند، شركت ملي نفت با دارا بودن بيش از ۴۶ نفتكش فعال در كلاس‌هاي مختلف، قابليت ذخيره‌سازي بيش از ۸۰ ميليون بشكه نفت روي آب‌ها براي زمان طولاني را دارد و اين ظرفيت فرصت مناسبي براي انتقال آن به حوزهاي پرمصرف نفت ايران را فراهم كرده است. اين نفتكش‌ها بازويي قوي براي فروش نفت در اين سبك است. عمده شركت‌هاي چيني به دليل داشتن مراودات با شركت‌هاي امريكايي و انجام تراكنش‌هاي دلاري خواهان مخفي ماندن اطلاعات تجاري خود در مورد خريد نفت ايران هستند. با توجه به پيش‌بيني فروش 1.5 ميليون بشكه نفت و فرآورده و ميعات گازي در بودجه ۹۸ و همچنين افزايش قيمت نفت و برابري قيمت ريال و دلار به نظر نمي‌رسد، دولت در تامين بخشي‌هاي بزرگي از بودجه به مشكل بخورد. برخلاف تصور بازار، درخواست براي خريد نفت ايران كاهش چشمگيري پيدا نكرده اما طريقه معاملات نفتي....
در شيوه‌هاي جديد نياز به زمان بيشتري براي هماهنگي مشتري‌ها در نحوه تحويل بار يا پرداخت وجه دارد. عده‌اي اعتقاد دارند عدم بارگيري نفت در ۲ هفته گذشته نشانه‌هايي است از پيروزي تحريم‌هاي امريكا، اما برخلاف ديدگاه‌ها مي‌توان به چند دليل اشاره كرد. عمده بار نفتي ايران كه به صورت تحويل در مقصد به فروش مي‌رسد و اين موضوع باعث افزايش تردد نفتكش‌ها شده و احتمالا اين عدم بارگيري نشان‌دهنده تكميل بودن ظرفيت ناوگان حمل تحت اجاره شركت ملي نفت است. همچنين عمده نفتكش‌هاي ايران با GPSهايي خاموش در آب‌ها به حركت درمي‌آيند. دپوي نفت در خارج از مرزهاي دريايي ايران و نزديك كردن اين بار به مقاصد پرمصرف يكي از راهكارهاي عملياتي موفق در دوران تحريم است. بيژن زنگنه بارها اعلام كرده راهكارهاي جديد دور زدن تحريم‌ها نمي‌تواند توضيحات واضحي ارائه كند، اما رصد و رهگيري گزارش‌هاي بازار در مقاصد پرفروش نشان‌دهنده موفقيت شيخ‌الوزرا در به سرانجام رساندن اين ماموريت بزرگ بوده است.