شهريار عدل به ايران عشق مي‌ورزيد

بدون ترديد دكتر شهريار عدل يكي از عاشقان ايران زمين بود؛ از خانداني برخاست كه همگي نسل در نسل به ايران و فرهنگ ايران خدمت كردند. او نيز راه ديگر اعضاي خانواده‌اش را طي كرد اما در شيوه‌اي ديگر و در تخصصي ديگر. دكتر شهريار عدل يكي از برجسته‌ترين باستان‌شناسان تاريخ يكصد سال اخير ما به شمار مي‌رود. با اينكه زياد عمر نكرد، حجم كارهاي او حيرت‌انگيز است. مقالات او به زبان‌هاي انگليسي، فرانسه و فارسي در نشريات مهم باستان‌شناسي جهان منتشر شد. كتاب‌هايي كه كمتر فرصت تدوينش را يافت اما مي‌دانستيم كه در حال انتشار است، حكايت از دقت او در بيان علمي مسائل باستان‌شناسي ايران دارد.او به اين منطقه از جهان كه ايران سرآمد آن بود، عشق مي‌ورزيد. حوزه تمدني فرهنگ ايراني از غزنه و كابل و هرات و دوشنبه و مرو و خجند و تاشكند تا دهلي و كشمير و آمودريا حوزه تخصص كاري شهريار عدل بود. براي ثبت جهاني غزنه كار مي‌كرد، يا تخت‌جمشيد يا بسيار مواردي كه تازه يا شايد بسياري از آنها را ندانيم اگر همت شهريار عدل نبود هرگز اين آثار باستاني ما به ثبت جهاني يونسكو نمي‌رسيد. او با فروتني ذاتي و علاقه‌اي كه به كارش داشت بدون هياهو و سروصدا بسياري از آثار ميراث فرهنگي و تاريخي ما را به ثبت رساند بدون آنكه نامي از او در ميان باشد. هرگز دنبال مطرح كردن نام خود نبود، زيرا اعتقاد داشت براي ايران تاكيد مي‌كنم براي ايران كار كردن نيازمند مطرح كردن نام خود نيست.

دكتر شهريار عدل در يكي از بزرگ‌ترين مركزهاي تحقيقاتي جهاني يعني مركز ملي پژوهش‌هاي علمي فرانسه با عنوان اختصاري-CNRS- عضويت بالايي داشت و از مدرسان و پژوهشگران برجسته اين مركز بود. او در بسياري از مجامع علمي كه ما راه نداشتيم نام ايران را، باستان‌شناسي ايران را بر آنها بازگو مي‌كرد و در تلاش اين بود كه اين موسسات و مراكز علمي را به قبول بزرگي فرهنگ ايران وادارد و در اين راه كار بزرگي انجام داد، زيرا اين عناد و ناديده گرفتن ايران در موسسات پژوهشي علمي نيز رايج بود؛ دريغ و درد كه حجم كارهاي ناتمام او آنقدر زياد است كه اميدوارم روزي به همت همسر گرامي او، دانشجويان و همكارانش منتشر شود. علاوه بر آن از نمونه كارهاي او فيلمي است كه در كاخ گلستان پيدا و او موفق شد توسط يك موسسه بازسازي فيلم، اين فيلم كه به دوره ناصرالدين شاه بازمي‌گشت را بازسازي و به كل تاريخ سينما را از جهت آغاز متحول كند. ما اين افتخار را داشتيم كه در مجله كلك و بعد بخارا برخي مقالاتي كه شهريار عدل به فارسي نوشته بود را منتشر كنيم.