درباره اكران نوروزي پروژه جنجالي «لاله»
تاريخ مصرف گذشته
محدثه واعظي‌پور
در حالي كه كمتر از بيست روز به آغاز سال تازه مانده، شيوع ويروس كرونا برنامه‌ريزي براي اكران نوروزي را دشوارتر از سال‌هاي قبل كرده است و با تعطيلي سينماها و بسياري از مكان‌هاي عمومي، عملا اكران نوروزي پس از پايان بحران كرونا شروع خواهد شد و رسميت خواهد يافت. قرار گرفتن نام پروژه جنجالي «لاله» ساخته اسدالله نيكنژاد در فهرست فيلم‌هاي نوروز 99 شايد در نگاه اول يك اتفاق ويژه باشد. فيلمي متعلق به دوران رياست جواد شمقدري بر سازمان سينمايي كه با هزينه‌اي گزاف توليد شد و نامش به دليل حاشيه‌هاي ريز و درشت سر زبان افتاد. يكي از مهم‌ترين برنامه‌هاي شمقدري حمايت از توليد فيلم‌هاي پرهزينه و همكاري با سينماگران درجه دو و سه در غياب سينماگران شاخص بود. فيلمسازاني كه در دوره او كشف شدند، با پايان دولت محمود احمدي‌نژاد از سينماي حرفه‌اي حذف شدند. اصطلاح «فيلم فاخر» در زمان شمقدري جان گرفت و نقطه اوج آن فيلم «استرداد» (علي غفاري) بود كه در سي و يكمين جشنواره فيلم فجر روي پرده رفت و سيمرغ بلورين بهترين فيلم را دريافت كرد. اثري متوسط كه همه اهالي سينما و رسانه مي‌دانند در چه شرايط و با چه دستمزدهايي ساخته شد و در نهايت، همان‌طور كه پيش‌بيني مي‌شد در گيشه شكست
خورد.
«لاله» نمونه جا مانده از اكران همان توليدات به اصطلاح فاخر است. فيلمي با كارگرداني كه سال‌ها خارج از ايران اقامت داشته و حاشيه‌هايي تمام نشدني داشته است. تركيب بازيگران و سوژه فيلم حالا و پس از نزديك به يك دهه از توليد جذابيتي ندارند و كهنه شده‌اند. فضايي كه امروز «لاله» در آن اكران مي‌شود، اتمسفري نيست كه همه ما با رويدادهاي تلخ و شيرينش پشت سر گذاشتيم و در اين شرايط تماشاي زندگي قهرمان زن اتومبيلراني اولويت سينمادوستان نيست. اين روزها، سينماي اجتماعي بيشتر مورد توجه مردم است و علاقه‌مندان جدي سينما پيگير آثاري هستند كه بخشي از فضاي جامعه را
منعكس كنند.
سينماي كمدي گزينه اول تماشاگر عام است و اغلب اين فيلم‌ها كه سطح پايين و بي‌كيفيت هستند، در گيشه فروش بالايي دارند. با در نظر گرفتن تركيب اكران نوروز 99 «لاله» شانسي براي جذب مخاطب و ديده شدن ندارد و اين حضور در يكي از بهترين فصل‌هاي اكران، تنها يك فرصت است تا فيلم از ليست فيلم‌هاي پشت خط اكران خارج شود. اكران نوروزي در بهترين حالت، محلي براي درخشش يك يا دو فيلم است و ديگر آثاري كه در اين بازه زماني روي پرده مي‌روند، بازنده‌هايي از پيش تعيين شده هستند كه تنها بايد بازار رقابت را گرم كنند. «لاله» هم اين وضعيت را دارد، اگرچه با اين تمهيد، ماجراي اين فيلم پرهزينه بالاخره به پايان مي‌رسد و مثل ديگر دسته گل‌هايي كه شمقدري و مديران سينمايي آن مقطع به آب دادند، به فراموشي سپرده مي‌شود.
تنها يك سوال باقي مي‌ماند كه براي رسيدن به پاسخ آن يك ماه ديگر بايد صبر كرد. اكران «لاله» در حالي كه شيوع ويروس كرونا فضاي جامعه را ملتهب كرده، نقطه پاياني بر طلسم ناكامي‌هاي اسدالله نيكنژاد و اين فيلم است يا بايد منتظر حوادث بعدي باشيم؟