جنگل حرّا در محاصره بلوك و سيمان!
با وجود رسانه‌اي شدن خطري كه در كمين تالاب بردستان- دير است و همچنين اعلام چندباره ممنوعيت و توقف پروژه تكثير لارو ميگو در مجاورت جنگل حرّاي بندر دير، همچنان شواهد از ادامه عمليات عمراني اين پروژه حكايت دارد.
بنا بر گزارشي كه ايسنا منتشر كرده است، مردم منطقه و فعالان محيط زيستي دير عمليات ساخت‌وساز و حمل مصالح به صورت شبانه در حال پيگيري است.
طبيعتا در شرايطي كه چگونگي اعطاي مجوز، مواضع سازمان‌هاي متولي و نظريه نهاد قضايي در اين موضوع شرايط مبهمي را به وجود آورده، تكميل پروژه آن هم به صورت شبانه هيچ ممانعتي را در پي نداشته است.
اين در حالي است كه در هفته‌هاي اخير و پس از طرح مطالبات مردم دير در زمينه محافظت از تالاب و جنگل حرّا «مسعود منصور»، رييس سازمان منابع طبيعي، مراتع و آبخيزداري كشور طي نامه‌اي رسمي دستور محفاظت از جنگل حرّا بندر دير را ابلاغ كرد.
در نامه «منصور» خطاب به مديركل منابع طبيعي و آبخيزداري استان بوشهر آمده است: «تمامي عرصه‌هاي جنگلي كشور به طور عام و جنگل‌هاي منحصر به فرد حرّا به طور خاص، غيرقابل واگذاري به اشخاص حقيقي و حقوقي هستند و همواره تحت تملك دولت و مديريت اين سازمان قرار دارد و به موجب قوانين و مقررات موجود، تغيير كاربري اين جنگل‌ها ممنوع است.»
مخالفت محيط زيست و مجوز آب منطقه‌اي
از سوي ديگر اداره كل محيط زيست بوشهر با ساخت سايت پرورش ميگو مخالفت كرده اما شركت آب منطقه‌اي استان بوشهر در كارگروه ماده ۱۱ اعلام كرده دو هكتار از چهار هكتار واگذار شده خارج از خور است بنابراين مجوز احداث سايت صادر شده، اداره كل محيط زيست استان بوشهر مجوزي براي جاده‌كشي نيز صادر نكرده است!
در نظريه‌اي كه كارشناسان رسمي دادگستري در پاسخ به انجمن‌هاي محيط زيستي صادر كرده‌اند آمده است: «محل استقرار جاده شهرداري، راه دسترسي مركز تكثير ميگو و محدوده زيرسازي شده مركز تكثير ميگو دقيقا در محدوده پهنه جزر و مدي است، به گونه‌اي كه شاهد وجود آب دريا در كنار تمامي سازه‌هاي مذكور هستيم. آب موجود در كنار سازه‌ها مربوط به بالا آمدن آب دريا هنگام مد است. به راحتي قابل مشاهده است كه هر سه سازه فوق‌الاشاره در محدوده جزر و مدي دريا و پهنه متعلق به جنگل حرّاي بندر دير و تالاب ملي خور دير- بردستان بنا شده‌اند.»
در بخش پاياني نظريه كارشناسي آمده است: «باتوجه به بازديد و مشاهدات ميداني، تصاوير عكسبرداري‌شده، تصاوير ماهواره‌اي و داده‌هاي هيدروگرافيك ثبت شده در‌خصوص جزر و مد منطقه در پريود نيم روزانه يك سال گذشته و براساس قانون اراضي مستحدث و ساحلي، اين منطقه از جمله اراضي مستحدث و ساحلي است و مطابق بند ب و د ماده ۲ اين قانون در تعيين عرض اراضي و حريم دريا (۶۰ متر از آخرين نقطه مد) و ماده ۲ آيين‌نامه اجرايي ماده ۲ همين قانون كه حد بستر تالاب آخرين نقطه پيشرفتگي آب تالاب در يك دوره زماني معين براساس داده‌هاي ثبت‌شده موجود است و عرصه‌اي به عرض ۱۵۰ متر كه بلافاصله بعد از حد بستر تعيين ميشود به عنوان حريم تالاب است، جاده شهرداري بندر دير، راه دسترسي مركز تكثير ميگو و محدوده زيرسازي شده مركز تكثير ميگو كاملا در محدوده جزر و مدي و پهنه جنگل حراي بندر دير و تالاب ملي خور دير- بردستان و همچنين بستر (حداقل غيرفعال) رودخانه دلوار قرار دارند كه با عنايت به اين موضوع كه جنگل‌هاي حرا و تالاب‌ها از اكوسيستم‌هاي حساس ساحلي هستند و جنگل حراي بندر دير و تالاب ملي خور دير- بردستان در فهرست تالاب‌هاي ملي ثبت شده‌اند و مشمول قانون حفاظت، احيا و مديريت تالاب‌هاي كشور و آيين‌نامه جلوگيري از تخريب و آلودگي غيرقابل جبران تالاب‌ها مي‌شوند، هرگونه بهره‌برداري و اقدام در اين منطقه از جمله جاده شهرداري بندر دير، راه دسترسي مركز تكثير ميگو و محدوده زيرسازي شده مركز تكثير ميگو شركت تعاوني كشاورزي مهر تكثير ساحل ممنوع است، چرا كه منجر به تخريب و نابودي گسترده اكوسيستم و ايجاد آلودگي‌هاي غيرقابل جبران در محدوده جزر و مدي و پهنه جنگل حراي بندر دير، تالاب ملي خور دير- بردستان و خليج‌فارس ميشود.»
«محمد جواد فولادي»، از فعالان محيط زيست بندر دير به ايسنا مي‌گويد: «مسوولان به جاي برخورد جدي و قاطع و جلوگيري از ساخت و ساز در حريم تالاب با وعده‌ها و مصاحبه‌هاي بي‌حاصل قصد دارند مساله تالاب و جنگل حرّا را مشمول مرور زمان و فراموشي كنند.» او افزود: «در ظاهر يك‌سري كار اداري در حال انجام است كه براي رفع تكليف و درخواست پيگيري از سوي مردم دير است اما عملا مانعي براي پيشبرد كار سرمايه‌گذار نبوده است.»
محيط زيست مجوز تخريب صادر مي‌كند؟
اين فعال محيط زيست در پاسخ به اين پرسش كه درخواست مردم دير از مسوولان و مديران كل مرتبط با مساله جنگل حرّا چيست، عنوان مي‌كند: «جمع‌آوري سريع خاكريز و راه دسترسي كه به عنوان سدي مانع از ورود آب شيرين به جنگل حرا ميشود در اولويت خواسته‌هاي مردم دير است. مردم دير درخواست توقف كامل اين پروژه ضد محيط زيستي را دارند، چرا كه مردم بندر كه با دريا و اكوسيستم‌هاي آن مانوس هستند، خوب مي‌دانند چطور هرگونه ساخت و ساز در حريم جنگل حرا و تالاب موجبات تخريب‌هاي جبران‌ناپذيري را فراهم مي‌آورد.»
خواسته مردم ابطال مجوز غير محيط زيستي پرورش ميگو است
فولادي تاكيد كرد: «مردم بندر دير منطقه جزر و مدي را به خوبي مي‌شناسند و از قديم براي اين محدوده احترام قائل بوده‌اند. اما كار به جايي كشيده شده است كه سازماني مانند محيط زيست كه بايد متولي حفاظت از محيط زيست باشد، خود در صدور مجوز تعجيل مي‌نمايد و به نحوي از انحاء مجوز تخريب را صادر مي‌نمايد. به عبارتي ديگر مردم محافظت مي‌كنند و محيط زيست تخريب مي‌كند. تنها خواسته مردم ابطال اين مجوز غير محيط زيستي است كه بايد هرچه سريع‌تر اين اتفاق بيفتد.»
او ادامه مي‌دهد: «رويشگاه حرا وابسته به آب شيرين است و در صورت عدم دسترسي به آب شيرين از بين مي‌رود. گياه حرا با توجه به شوري بالاي خليج‌فارس در شرايطي حاد زيست مي‌نمايد و بروز هرگونه استرس باعث از بين رفتن اين رويشگاه حساس ساحلي ميشود.»
كاشت ۵۰ هزار نهال حرّا در يك
مراسم باشكوه
اين فعال محيط زيست مي‌گويد، مردم بندر دير جهت حفاظت از جنگل حرا، طي سال‌هاي ۹۵ تا ۹۸ به كاشت ۲۵ هزار نهال حرا پرداختند تا ميل و رغبت خود براي نگهداري و توسعه اين جنگل را نشان دهند اما متاسفانه با بي‌درايتي و عدم محاسبه پيامدهاي شوم اين گونه تصميم‌گيري‌ها، امروز مجوزهايي مانند پروژه مركز تكثير ميگو در دل جنگل‌هاي حرّا صادر شده است.
محمد‌جواد فولادي اظهار كرد: «همه اين روايت‌ها نشان مي‌دهد كه مسوولان از مردم و خواسته‌هاي‌شان عقب هستند. بنده اين اطمينان را به شما بدهم كه تا جمع شدن كامل اين پروژه در محدوده جنگل حرا و تالاب، مردم آرام نمي‌نشينند و ابتدا توقف و سپس ابطال مجوز خواست مردم است. تصميم بر اين است كه مردم بندر دير امسال هم مانند سنوات گذشته نهال حرا بكارند، اما پس از بروز اين اتفاقات و تجاوز به جنگل حرا، مراسم كاشت امسال با يك شور و شوق ويژه و كاشت ۵۰ هزار نهال حرّا دنبال خواهد شد كه قرار است در اين مراسم باشكوه كاشت نهال، از هنرمندان و كنشگران فعال محيط زيستي نيز دعوت به عمل آيد.»
پيشرفت شبانه و سريع پروژه پرورش ميگو
با در كنار هم قرار دادن قوانين در حوزه منابع طبيعي و محيط زيست و همچنين نظريه كارشناسي مي‌توان اين‌گونه برداشت كرد كه با وجود محرز بودن خطري كه در كمين تالاب دير و جنگل حرّا است، دليل سردرگمي نهادهاي مسوول و پاسكاري‌هاي مداوم، نقص و قابل تفسير بودن برخي قوانين و سياستگذاري‌ها در اين حوزه است.
هنوز با وجود درخواست‌هاي بسيار از سوي فعالين شهرستان دير و رسانه‌ها هيچ نظريه جامع و واحدي از سوي نهادهاي ذي‌ربط صادر نشده و همچنان در سكوت مسوولان استان، پروژه پرورش ميگو به صورت شبانه و با سرعتي عجيب در حال ساخت است...