جنگ اوكراين
و نظم جديد جهاني
در اين صورت خطر اينكه خط تماس در جبهه‌هاي شرقي و نوار ساحلي مشرف بر آن براي ماه‌ها و حتي سال‌ها بدون تغيير چنداني باقي بماند و شرايطي مانند جنگ جهاني اول شكل گيرد، دور از ذهن نيست. شكل‌گيري اين سوال را بايد تحول مهمي در نحوه برخورد غرب با بحران اوكراين به شمار آورد. طي دو ماه گذشته غرب درگير نوعي تفكر مقطعي و روزمرّگي در ارتباط با اوكراين بوده است. در اوايل جنگ امريكا كه شانسي براي اوكراين نمي‌ديد، به زلنسكي پيشنهاد كرد كه او را از كي‌يف خارج كند. همزمان متناسب با ادامه جنگ، غرب واكنش‌هاي مقطعي نشان مي‌داد؛ بدون اينكه استراتژي مشخصي داشته باشد. در واقع، تصور غرب و شايد همگان اين بود كه روسيه نسبتا آسان موفق به سرنگوني دولت اوكراين و كنترل بخش عمده كشور خواهد شد و مقاومت اصلي در مرحله بعد به شكل جنگ‌هاي پارتيزاني ممكن است محقق شود. اكنون با توجه به داده‌هاي موجود، غرب خود را در موقعيتي مي‌بيند كه بايد روي يك استراتژي درازمدت كار كند. اكنون سوال اين است كه آيا روسيه و غرب خواهند توانست به يك حد وسط مرضي‌الطرفين در مورد اوكراين برسند يا اولويت غرب تبديل اين بحران به وسيله‌اي براي ايجاد يك نظام بين‌المللي جديد خواهد بود. در اين رابطه، به لحاظ سياسي دست دولت بايدن تاحدي باز است، چراكه مطابق نظرسنجي‌ها بيش از 70درصد مردم امريكا با ادامه انواع كمك‌ها به اوكراين موافقند. برخي اقدامات نيز كه غرب تاكنون انجام داده، مي‌تواند اقدامات دامنه‌دار بعدي عليه مسكو را تسهيل كند. ادامه كمك به دولت زلنسكي در شرايط ميداني جديد آسان‌تر مي‌تواند ادامه يابد. ادامه تحريم روسيه مي‌تواند تحمل هزينه‌هاي كمرشكن جنگ را براي كرملين دشوارتر كند. اخراج 443 ديپلمات روسي از كشورهاي مختلف تا دو هفته قبل بايد لطمه‌اي بزرگ به توان ساختار اطلاعاتي روسيه براي گردآوري و تحليل اطلاعات در مقطع حساس كنوني زده باشد. غرب همچنين بي‌محابا مشغول وارد كردن اتهامات عليه روسيه در حوزه جنايت جنگي و نسل‌كشي و جنايت عليه بشريت بوده و برخي نهادهاي بين‌المللي و اوكرايني را وارد مرحله مستندسازي اقدامات ارتش روسيه در اوكراين كرده است. با توجه به اين تحولات اكنون سوال اين است كه آيا جامعه بين‌المللي در آستانه فاصله گرفتن از نظم بعد از جنگ سرد و ايجاد يك تحول ساختاري ديگر قرار گرفته است. ترديد نيست كه در صورت تلاش براي منزوي كردن روسيه با 22 ميليون كيلومتر مربع وسعت، دارنده بيشترين كلاهك هسته‌اي و يكي از صادركنندگان بيشترين نفت و گاز و گندم، جهان طي سال‌هاي آتي با عدم قطعيت‌هاي زيادي مواجه خواهد بود و اگر چنين شود، سوال بعدي اين است كه آيا ديگران، از جمله كشور ما، در پي اتخاذ تدابيري براي متضرر نشدن از تحولات شگرفي كه احتمالا پيش رو است، هستند يا خير.