گروه اقتصادي | قيمت جهاني نفت در بازار معاملات روز دوشنبه به كمترين ميزان در ۶ سال اخير رسيد.
به گزارش رويترز، قيمت جهاني نفت در بازار معاملات روز دوشنبه به دليل آمار ضعيف رشد اقتصادي ژاپن در سه ماه دوم سال جاري ميلادي و همچنين افزايش توليد نفت امريكا، تقريبا به كمترين ميزان در ۶ سال اخير رسيد.
در همين حال قيمت نفت درياي برنت با ۵۴ سنت كاهش به رقم ۴۸ دلار و ۶۵ سنت در هر بشكه رسيد و همچنين قيمت نفت وست تگزاس اينترميدت امريكا با ۵۸ سنت كاهش به رقم ۴۱ دلار و ۹۲ سنت در هر بشكه معامله شد. كاهش قيمت نفت مي‌تواند براي ايران نكته مهمي باشد. درست وقتي ايران درصدد است نسبت به بازپس‌گيري سرزمين تجاري‌اش اقدام كند، با بحراني جدي روبه‌رو شده است. كاهش قابل توجه قيمت نفت كه مي‌تواند منجر به كاهش قابل توجه درآمد نفتي در عين افزايش توليد و صادرات نفت باشد.
بسياري معتقدند مهم‌ترين دليل كاهش قيمت نفت را بايد در «جنگ سهم» جست‌وجو كرد. كم نيست شمار كارشناساني كه آغاز كاهش قيمت نفت را به جنگ سهمي مرتبط مي‌دانستند براي حفظ سهم نفت توليدي از منابع سنتي. بر اين اساس گفته مي‌شود عربستان و ديگر توليدكنندگان نفت با هدف بيرون راندن توليدكنندگان نفت از بازار نسبت به كاهش قيمت نفت اقدام كردند تا توليد نفت از منابع نامتعارف ديگر سودي در بر نداشته باشد. جنگ سهم عاملي است كه معادلات بازار جهاني نفت را تا حد بسياري تحت تاثير قرار داده است تا جايي كه نفتي كه در بين سال‌هاي 2010 تا 2013 بيش از 100 دلار براي هر بشكه معامله مي‌شد، به زير 50 دلار در هر بشكه رسيده است. از سوي ديگر ايسنا به نقل از برخي كارشناسان گزارش داده است كه سقوط قيمت نفت به كمتر از 40 دلار نيز محتمل به نظر مي‌رسد. جنگ نفتي كه امروز شاهد آن هستيم به عقيده بسياري از كارشناسان نشات گرفته از تصميمات سياسي است تا اقتصادي، چرا كه امروز كشوري مانند عربستان كه توليد خود را از مرز روزانه 10 ميليون بشكه گذرانده است، نه‌تنها به لحاظ اقتصادي سودي برايش نداشته بلكه اين جنگ متضمن زيان‌هاي گزاف در بخش تامين بودجه براي عربستان شده است تا جايي كه پيش‌بيني‌ها از كسري بودجه 106 ميليارد دلاري سعودي‌ها در آينده‌اي نزديك حكايت دارند. حالا حصول توافق هسته‌اي ميان ايران و شش قدرت جهاني دو پديده يعني «جنگ سهم» و افزايش صادرات نفت ايران را رودرروي هم قرار داده است.
اينكه بسياري از كارشناسان افزايش صادرات ايران را تهديدي مضاعف براي قيمت نفت مي‌دانند، موضوعي است كه بسيار به آن پرداخته شده است- هرچند هستند كارشناساني كه معتقدند افزايش يك ميليون بشكه‌اي نفت ايران در بازه شش ماه تا يك سال در بين 93 ميليون بشكه نفتي كه روزانه در دنيا توليد مي‌شود، رقمي نيست كه بتواند قيمت نفت را تحت تاثير خود قرار دهد- اما بحث اصلي اينجاست كه اين جنگ و تقابل تا كي مي‌تواند ادامه پيدا كند و چه زماني عربستان و همپيمانانش از موضع خود عقب‌نشيني مي‌كنند.
البته در اين بين دو عامل ديگر وجود دارند كه آتش زير خاكستر شده اند؛ كاهش رشد اقتصادي چين و افزايش توليد نفت عمان.
نوبت به پتروشيمي‌ها رسيد
از سوي ديگر آي‌سي‌آي‌اس (ICIS) گزارش داد منابع صنعتي در منطقه اعلام كرده‌اند كه انتظار مي‌رود با لغو تحريم‌هاي بين‌المللي عليه ايران و بازگشت اين كشور به بازارهاي جهاني، توليدكنندگان پتروشيمي عربستان سعودي شاهد افت بيشتر سطح عمومي قيمت محصولات خود باشند.
اين منابع افزودند: اگرچه پتروشيمي‌هاي عربستان تا حدودي در مقابل شرايط جديد مقاومت مي‌كنند، اما در نهايت ناچار به واگذاري بخش‌هايي از بازار به ايران خواهند بود. پيش‌بيني مي‌شود ايران از سال 2016 صادرات پتروشيمي به اروپا، خاورميانه و آسيا را از سر گيرد.
يك منبع مطلع از بازار پليمر در عربستان سعودي مي‌گويد: انتظار داريم ايران از ژانويه سال آينده ميلادي به بازار برگردد. در تاريخ 23 تيرماه، ايران و شش قدرت جهاني به توافقي جامع بر سر برنامه هسته‌اي ايران دست يافتند و قرار شد در ازاي نظارت‌هاي مديريت شده بر برنامه هسته‌اي اين كشور، تحريم‌هاي اعمالي عليه ايران برچيده شوند.
كارشناسان معتقدند با وجود ترديدهايي كه درباره رفع تحريم‌هاي اقتصادي ايران وجود دارد، قدرت رقابت‌پذيري بالاي محصولات اين كشور (از لحاظ قيمتي) در بازارهاي آسيا و اروپا، نگراني توليدكنندگان سعودي را در پي داشته است.
در سال 2014، ايران دومين عرضه‌كننده محصولات پتروشيمي در خاورميانه محسوب مي‌شد و توليد داخلي (domestic production) اين كشور معادل 60 درصد از ظرفيت توليد سالانه عربستان (91 ميليون و 500 هزار تن) بود.
از طرفي پتروشيمي‌هاي عربستان كه طي ماه‌هاي اخير سعي كرده‌اند با كاهش سطح قيمت‌ها، مشتريان خود را حفظ كنند، ديگر قادر به ادامه اين سياست نيستند.
يك توليدكننده پتروشيمي اين كشور مي‌گويد: ما قصد داريم رويكرد تازه‌اي به غير از كاستن قيمت‌ها، براي حفظ بازارهاي خود اتخاذ كنيم. با اين حال سعودي‌ها اميدوارند با تكيه بر كيفيت محصولات و سيستم
حمل و نقل دريايي كارآمد خود، همچنان از سهم قابل توجهي در بازار برخوردار باشند.