جاي خالي مدل اقتصادي توسعه انرژي در ايران
پدرام سلطاني٭
انرژي براي ايران اهميت انكارناپذيري دارد. ذخاير عظيم نفت و گاز در ايران سبب شده است اين كشور به يكي از استراتژيك‌ترين بازيگران عرصه انرژي در جهان تبديل شود. ايران به دليل پتانسيل بالا در بخش انرژي و سوخت، جايگاهي تاثيرگذار و مهم را در منطقه از آن خود كرده است اما براي به منصه ظهور رسيدن اين نقش و جايگاه ضروري است دولت اقداماتي ويژه را در دستور كار قرار دهد. يكي از مهم‌ترين اقداماتي كه در اين حوزه مد نظر قرار دارد تعريف يك مدل اقتصادي مناسب براي توسعه است. بايد دولت تدابيري از جهت تدوين اين مدل اقتصادي بينديشد تا بتواند هدف مهم توسعه انرژي در كشور را محقق كند. در صورت تدوين اين برنامه، بخش انرژي در ايران محور توسعه خواهد بود و خود نه‌تنها محرك توسعه محسوب مي‌شود بلكه حافظ اين فرآيند نيز شناخته خواهد شد. در اين صورت همه سازمان‌هاي ذي‌ربط مي‌توانند با تعامل و همكاري از يك سو و با توجه به روشن شدن وظايف از سوي ديگر مشكلات موجود در كشور را حل كنند و امكان تحقق اهداف از پيش تعيين شده را فراهم كنند.
هرچند دولت بايد اين برنامه توسعه‌اي را تنظيم كند اما نبايد فراموش كرد كه بخش خصوصي جايگاهي مهم و ويژه در تحقق اهداف از پيش تعيين شده خواهد داشت. بخش خصوصي بايد در تمامي حوزه‌هاي انرژي خصوصا بخش آب و برق حضور فعالي داشته باشد تا امكان فاصله گرفتن دولت از تصدي‌ها فراهم شود و اداره امور به دست صاحبان واقعي آن يعني مردم سپرده شود.
از سوي ديگر صرفه‌جويي و مصرف بهينه سوخت توجهي ويژه را مي‌طلبد و ضروري است كه دولت اقداماتي خاص را در اين حوزه در دستور كار خود قرار دهد.
بررسي‌ها نشان مي‌دهد امروز زمان مناسبي براي اجرايي شدن بند قاف بودجه سال جاري است؛ همان‌بندي كه مي‌تواند موتور توسعه بخش انرژي شود و حضورش در ميان تبصره‌هاي بودجه نشان‌دهنده آن است كه زمان تغيير شرايط فرا رسيده است. بايد با اجرايي شدن اهداف پيش‌بيني شده در بند قاف بودجه، صرفه‌جويي واقعي در مصرف انرژي رخ دهد. با صرفه‌جويي در مصرف انرژي مي‌توان هم به ايجاد فرصت‌هاي جديد شغلي اميدوار بود و هم از منابع و منافع كشور حفاظت كرد چرا كه تداوم روند كنوني نتيجه‌اي جز از ميان رفتن ثروت كشور به همراه نخواهد داشت.
٭فعال بخش خصوصي