به بهانه نصب بنرهاي هشدار‌دهنده در ايستگاه‌هاي متروي تهران
دنياي مجازي دنياي آينده ما است
مريم مقدسي/ فضاي مجازي و ميزان استفاده از آن براي مسوولان و پژوهشگران تمام دنيا تبديل به يك دغدغه و چالش شده است كه هر ساله آمارهاي جديدي در مورد استفاده از اينترنت و حضور در شبكه‌هاي اجتماعي توسط مراكر تحقيقاتي ارايه مي‌شود؛ آماري كه با سرعتي عجيب در حال تغييرند. اين روزها هم مسوولان متروي تهران اقدام به طراحي و نصب بنرهايي در ايستگاه‌هاي مترو كرده‌اند كه جملات و پيام‌هاي آن را بارها و بارها توسط رسانه‌هاي مختلف شنيده‌ايم؛ پيام‌هايي كه نه به آماري استناد مي‌كنند و نه بر پايه تحقيق علمي شكل گرفته‌اند. اين پيام‌ها تنها ريشه در نگراني پدر و مادرها و البته مسوولاني دارد كه هنوز باور نكرده‌اند و نمي‌خواهند بپذيرند كه نسل امروز ديگر نمي‌تواند با رسانه‌هاي كلاسيك ارتباط برقرار كند. او نياز به سرعت دارد و نمي‌خواهد از قافله جهاني اخبار و اطلاعات عقب بماند. نسل امروز هم كتاب مي‌خواند اما كتابخانه‌اش را هم در گوشي هوشمند جا داده، فيلم مي‌بيند اما نه در سينما بلكه روي تبلتش كه جان‌جانش شده و هر كجا كه مي‌رود نگاه از آن بر نمي‌دارد. نسل امروز اخبار آن سوي جهان را در كسري از ثانيه روي تلگرام و واتس‌آپ مي‌بيند، نمي‌تواند در انتظار انتشار هفته‌نامه يا روزنامه فردا باشد. مي‌خواهد از طريق شبكه‌هاي ناديدني اينترنت در تمام اتفاقات و صحنه‌ها حضور داشته باشد. مي‌خواهد ديگران نظرش را در مورد اتفاقات مختلف بدانند.
موسسات مختلفي در تمام دنيا موضوع حضور در فضاي مجازي را براي تحقيقات‌شان انتخاب مي‌كنند و آمارها و ارقام مختلفي را براي اين موضوع ارايه مي‌دهند. سال گذشته مركز ارتباطات Annenberg وابسته به دانشگاه پنسيلوانيا مطالعه‌اي را درباره حضور شبكه‌هاي اجتماعي در ايران انجام داد كه مقايسه نتايج آن با آمارهاي موجود در دنيا نشان مي‌داد ميزان حضور ايرانيان در اينترنت با آمار حضور مردم ديگر كشورها تفاوت چنداني ندارد. بر اساس نتايج تحقيقات اين مركز كه در سال 93 صورت گرفته است،50 درصد از كساني كه در ايران از اينترنت استفاده مي‌كنند، داراي تحصيلات كارشناسي و 3درصد داراي تحصيلات زير ديپلم هستند. زمينه استفاده از اينترنت در بين جوانان ايراني به اين شرح اعلام شده است: 8 درصد براي دانلود فيلم و موزيك از اينترنت استفاده مي‌كنند، 17درصد جهت خريد و انجام امور بانكي به شبكه جهاني وصل مي‌شوند، 19درصد خبرها را از طريق اينترنت دنبال مي‌كنند و 27 درصد براي حضور در شبكه‌هاي اجتماعي وارد دنياي پيچيده اما ساده آن مي‌شوند، 29 درصد افراد هم براي جست‌وجوي اطلاعات به سراغ اينترنت مي‌روند. آمارهاي ارايه شده در نتايج اين تحقيق نشان مي‌دهد 49 درصد از جوانان ايراني 1 تا 3 ساعت از زمان خود را در اينترنت مي‌گذرانند. 25درصد بين 3 تا 6 ساعت در دنياي اينترنت زندگي مي‌كنند و 17درصد جامعه آماري اين مركز بيشتر از 6 ساعت از زمان شبانه‌روز خود را در اينترنت مي‌گذرانند. آمارها مي‌گويند 81 درصد از افراد زير 18 سال دنيا از فضاي مجازي استفاده مي‌كنند. اين مركز همچنين در مورد پركاربرد‌ترين شبكه‌هاي اجتماعي بين ايرانيان هم تحقيقي انجام داده است كه براساس آن 5/9 ميليون نفر از وايبر، 5 ميليون نفر از فيس‌بوك و 3 ميليون نفر از اينستاگرام استفاده مي‌كنند.
اين آمارها نشان‌دهنده آن است كه استفاده از اينترنت و فضاي مجازي مختص جوانان ايراني نيست، اينترنت ابزار زندگي امروز است و بهتر است به جاي نگران‌تر كردن والدين از اينكه جوانان و نوجوانان‌شان از اين ابزار جهاني استفاده مي‌كنند و ممكن است قدرت كلامي‌شان را از دست بدهند يا منزوي شوند، به آنها فرهنگ استفاده از اين امكان جديد بشر را بياموزيم و همان رويكردي را كه همواره براي برخورد با پديده‌هاي جديد در پيش مي‌گرفتيم به كار نبنديم و به جاي پذيرش و وارد كردن فرهنگ استفاده از يك پديده، دست به انكار آن پديده نزنيم.