انصاري: عربستان مسوول بستن راه حجاج ايراني است
چند ماه بيشتر تا زمان اعزام حجاج به حج نمانده اما هنوز كش و قوس‌ها و بحث‌ها سر اعزام حجاج ادامه دارد و مذاكره با عربستان همچنان دامنه‌دار است و تكليف حج امسال هنوز مشخص نشده است. روز گذشته جابري انصاري، سخنگوي وزارت امور خارجه صدور رواديد و حمل و نقل زايران ايراني بيت‌الله‌الحرام را از مسائل مورد اختلاف با عربستان سعودي بيان كرد و گفت: اگر درباره اينها توافق ايجاد نشود عربستان مسوول بستن راه اعزام حجاج ايراني خواهد بود.
جابري انصاري در گفت‌وگوي تلويزيوني در خصوص آخرين وضعيت حج سال 1395 گفت: مانند سال‌هاي گذشته براي اينكه در بازه زماني حج، اعزام حجاج و برگزاري مراسم حج براي ايرانيان انجام شود، بايد مقدمات اجراي حج فراهم مي‌شد. متاسفانه دولت عربستان سعودي با وجود ادعاهاي مكرر مبني بر اينكه مساله حج را با اختلافات سياسي با ايران همراه نمي‌كند، عملا با انواع كارشكني‌ها تا به امروز امكان توافق اجرايي درباره جنبه‌هاي مختلف حج و اعزام حجاج ايراني را فراهم نكرده است.
در همين رابطه سعيد اوحدي، رييس سازمان حج و زيارت در گفت‌وگو با ايسنا گفته بود: «زمان زيادي تا تصميم‌گيري نهايي درباره حج باقي نمانده است، چنانچه عربستان تا 10 روز آينده به رفتار نامتعارف خود ادامه دهد، برگزاري جلسه اضطراري شوراي عالي حج را درخواست مي‌كنيم تا درباره حج تمتع 95، تصميم نهايي گرفته شود.» جابري انصاري هم در همين رابطه اظهار داشت: «همچنان فرصت داريم و اميدواريم عربستان سعودي سياست اشتباه خود را تغيير دهد و در دقايق آخر امكان توافق درباره امور اجرايي شود، اگر نشود عربستان مسوول بستن راه حجاج ايران است.»
سخنگوي دستگاه ديپلماسي صدور رواديد و حمل و نقل زايران را از موارد اساسي اختلاف اعلام كرد و گفت: «مقامات عربستاني اعلام مي‌كنند رواديد در خارج از ايران و در كشور ثالث صادر شود، درست است عربستان سعودي در تهران سفارت ندارد، اما سفارت سوييس به عنوان حافظ منافع عربستان در تهران مشغول به كار است. ما اعلام كرديم آمادگي داريم كه هر تعداد نيروهاي مامور صدور رواديد عربستان را به سرعت رواديد بدهيم كه در سفارت سوييس يا در ساختماني خاص مستقر شوند و كار صدور رواديد را انجام دهند.»
آيت‌الله نوري همداني هم روز گذشته در ابتداي جلسه تدريس خود در قم اعلام كرده بود: «حفظ عزت و امنيت زايران و حجاج را خط قرمز جمهوري اسلامي دانست و گفت كه با توجه به حوادث اتفاق افتاده در حج سال گذشته بايد بيش از پيش مراقب بود.»
اوحدي در خصوص اينكه ايران تا چه زماني قرار است تكليف حج را مشخص كند، گفت: «همان‌طور كه گفته شد، كمتر از دو ماه تا زمان صدور ويزاي حج باقي مانده و 25 روز تا بستن قراردادهاي كميته‌ها مهلت داريم و حدود 15 تا 20 روز ديگر براي ثبت اطلاعات آن قراردادها، بنابراين زمان زيادي باقي نمانده تا درباره حج تمتع 95 تصميم نهايي گرفته شود.» رييس سازمان حج و زيارت ضمن تاكيد بر محفوظ ماندن سپرده زايران در بانك‌ها، اعلام كرد: «با توجه به اينكه سازمان حج و زيارت از قبل مشكلات امسال را پيش‌بيني مي‌كرد، طبق تعامل با بانك عامل وجه واريز شده به حساب هر شخص است و پولي به حساب سازمان حج و زيارت وارد نشده و حتي هماهنگي شده تا اين حساب‌ها از سود متعارف (كوتاه‌مدت) بهره‌مند شود، ضمن اينكه مشكلي در مسترد شدن اين مبالغ وجود ندارد.»
اما علاوه بر محدوديت زماني و صدور رواديد موارد ديگري هم وجود دارد كه هنوز مورد توافق طرفين قرار نگرفته‌اند؛ جابري انصاري در اين رابطه مي‌گويد: «موضوع حمل و نقل زايران از ديگر موارد اختلافي با عربستان سعودي است. پيش از اين هميشه خطوط هوايي ايران و عربستان سعودي به صورت 50-50 جابه‌جايي زايران را بر عهده داشتند اما الان عربستاني‌ها مي‌گويند خطوط هوايي ثالث اين كار را انجام دهند، طبيعي است وضعيت غيرعادي از سوي ايران قابل پذيرش نيست.»عربستاني‌ها در كنار تمام كارشكني‌هايي كه در مورد حج امسال داشتند با تغيير وزير حج خود آن هم در آستانه ايام حج، مشكلات موجود را به خصوص براي اعزام حجاج ايراني دو چندان كردند؛ سعيد اوحدي در اين رابطه مي‌گويد: «جمع‌بندي ما اين است كه تغيير وزير حج عربستان دو ماه مانده به آغاز تمتع، نه تنها مشكلي از حج حل نمي‌كند، بلكه مسائل آن و به ويژه اعزام زايران ايراني را نيز با پيچيدگي‌هاي بيشتري همراه مي‌كند. برخي تعبير مثبتي از اين تغيير دارند، در حالي كه اين تصميم، شرايط برگزاري حج را پيچيده‌تر و اعزام زايران ايراني را دشوارتر مي‌كند. تا امروز هيچ ارتباطي بين سازمان حج و زيارت و وزير حج جديد عربستان برقرار نشده، چون اين مقامات سعودي هستند كه بايد پاسخگوي مطالبات ما باشند كه مكتوب به آنها ارايه شده؛ اين عربستان است كه بايد متعهد به پاسخگويي باشد.»
اوحدي رفتار سعودي‌ها را براي سلب حق شرعي مردم بي‌سابقه مي‌داند و مي‌گويد: «از دو ماه پيش تناقض رفتاري و گفتاري و نبود انسجام و هماهنگي بين دو وزارتخانه حج و امور خارجه عربستان مشهود بود. اختلاف نظر جدي اين وزارتخانه‌ها در فضاي مذاكرات نيز سايه انداخت، با آنكه وزير حج اين كشور از پيشنهادهاي ايران استقبال كرد و در سربرگ اين وزارتخانه موافقت خود را با استفاده از هواپيماها و شركت‌هاي هواپيمايي ايراني اعلام كرد، اما تا پايان مذاكرات، مواضع وزارت خارجه درباره چگونگي صدور ويزا و بهره‌مندي زايران ايراني از حق مسلم شان براي استفاده از خدمات كنسولي در عربستان شفاف نبود. عربستان يك هفته زمان خواست تا پيشنهادهاي ايران را بررسي كند و حالا دو هفته از آن زمان گذشته و همچنان پاسخي نداده كه اين بيانگر نبود انسجام و هماهنگي بين دستگاه‌هاي دخيل در حج است.»
حال بايد ديد در زمان كوتاه باقي مانده و با توجه به اينكه مسوولان مي‌گويند وارد محدوده قرمز زمان حج شده‌ايم، مذاكرات ايران و عربستان در خصوص اعزام حجاج به كجا مي‌رسد.