نخست وزير پيشين در باتلاق عراق
عذرخواهي پايان داستان بلر نبود
گروه جهان| توني بلر بيش از هر زمان ديگر در مخمصه جنگ عراق قرار گرفته است. هرروز ابعاد جديدتري از نقش بلر در آغاز و ادامه جنگ عراق نمايان مي‌شود و بلر هرچه سعي دارد تا از اين فشار خارج شود با مشكلي جديد روبه‌رو مي‌شود. او حتي از معاون سابق خود نيز كه سال‌ها در كنار او بوده در امان نيست و اظهارات جان پرسكات در خصوص جنگ عراق باعث شده تا هجمه‌ها به بلر بيش از هر زمان ديگري اوج بگيرد. طبق ادعاي جان پرسكات اقدام بلر براي حمله به عراق در سال 2003 غيرقانوني بوده است. اكنون نيز نمايندگان مجلس عوام در اقدامي قصد دارند تا نخست وزير سابق را به جرم اهانت به مجلس عوام و فريب آن براي راي‌گيري در جنگ عراق محكوم كنند. جرمي كوربين، رهبر حزب كارگر نيز پس از اعلام اين خبر عنوان كرد كه از طرح مجلس نمايندگان براي محكوميت بلر حمايت خواهد كرد. ديويد ديويس، وزير سابق دولت حزب محافظه‌كار نيز روز گذشته عنوان كرد كه بلر به مجلس عوام اهانت كرده است و اين هفته تلاش مي‌كنيم كه اين موضوع در مجلس عوام مورد بررسي قرار گيرد. اين موج از مخالفت با توني بلر زماني آغاز شد كه جان پرسكات، معاون نخست‌وزير در سخناني بي‌سابقه عنوان كرد كه در سال2003 آغاز جنگ عراق غيرقانوني بوده است. آنگونه كه ديويس عنوان كرده رييس مجلس عوام پذيرفته است تا بحث در خصوص اين موضوع در مجلس آغاز شود. همچنين اندرو مار نماينده حزب كارگر بريتانيا به بي‌بي‌سي گفت كه قصد دارد تا اقدامي تحقيرآميز را عليه بلر در مجلس عوام به راه بيندازد زيرا بلر مجلس را تحقير كرده است.
اعتراف معاون توني بلر
گفتني است پس از انتشار گزارش چليكات از جنگ عراق به نظر مي‌رسد اطرافيان بلر نيز قصد دارند از او اعلام برائت كنند، جان پرسكات، معاون سابق
نخست وزير بريتانيا در يادداشتي عنوان كرد كه جنگ عراق يك تصميم غيرقانوني و فاجعه‌بار بوده و او از
كهنه سربازان بريتانيايي و به ويژه بازماندگان سربازان كشته شده در عراق عميقا عذرخواهي مي‌كند. پرسكات همچنين در يادداشت خود حمايت بي‌چون و چراي توني بلر از جرج دبليو بوش را ويرانگر خواند. جان پرسكات كه در حد فاصل سال‌هاي ۱۹۹۷ تا ۲۰۰۷ معاون توني بلر، نخست وزير بريتانيا بود در يادداشت خود تاكيد مي‌كند كه با نهايت تاسف و خشم بايد با كوفي عنان، دبيركل سابق سازمان ملل متحد همراه شود كه معتقد بود جنگ عراق يك جنگ غيرقانوني بود. او كه روز گذشته يادداشت خود رادر ساندي ميرر منتشر كرده همچنين از جرمي كوربين، رهبر حزب كارگر به علت عذرخواهي‌اش تقدير كرده است. گفتني است جرمي كوربين پس از انتشار نتايج تحقيق و تفحص از پرونده جنگ عراق كه هفته پيش منتشر شد، رسما به عنوان رهبر حزب كارگر (كه قدرت را در آن زمان در دست داشت) از مردم كشورش عذرخواهي كرد. پرسكات همچنين فاش شدن اظهارات توني بلر خطاب به جرج دبليو بوش در سال ۲۰۰۳ را ويرانگر توصيف كرده است. توني بلر، نخست وزير وقت بريتانيا در آن سال طي نامه‌اي به جورج دبليو بوش نوشته بود: هرچه شود با تو هستم.
گزارش چليكات چيست؟
آخرين سربازان بريتانيايي در عراق در مه سال 2009 از عراق به خانه بازگشتند در حالي كه در اين جنگ 179 سرباز بريتانيايي جان خود را از دست دادند و هزاران نفر از مردم بي‌گناه عراق از بين رفتند. پس از بازگشت سربازان بريتانيايي، گردون براون نخست‌وزير وقت زير فشارهاي متعدد براي بررسي ابعاد جنگ عراق به سر جان چليكات دستور داد تا كار خود را براي بررسي ابعاد جنگ عراق آغاز كند. در نوامبر سال 2009 تيم تحقيقات گرد هم آمد تا تحقيقات خود در خصوص جنگ عراق را آغاز كنند و به سمت روشن شدن ابعاد اين واقعه پيش رفتند. در سال 2010 براي نخستين‌بار توني بلر به جلسه شنود تيم تحقيقات احظار شد تا به سوالات محققان پاسخ دهد. بنا بود نتايج گزارش چليكات در سال 2012 منتشر شود اما آنگونه كه اعلام شد با توجه به تكميل نشدن تحقيقات انتشار اين گزارش به تعويق افتاد. سر مارتين گيلبرت از جمله اعضاي ارشد تيم تحقيقاتي چليكات در سال 2012 به‌شدت مريض شد و چليكات عنوان كرد كه نمي‌تواند تا انتهاي سال 2013 اين گزارش را ارايه دهد و مارتين گيلبرت در سال2015در 78 سالگي درگذشت تا يكي از اعضاي مهم تيم تحقيقات چليكات از تيم جدا شود. در بين سال‌هاي 2013 تا 2014 تيم تحقيقات چليكات به مدارك جديدتري دست پيدا كرد كه در آن به مكالمات ميان بوش و بلر دست يافت و تحقيقات خود را مجددا ادامه داد تا بتوانند به ابعاد گسترده‌تري از گزارش جنگ عراق دست پيدا كنند. در سال 2015 و با توجه به نزديكي انتخابات سراسري در بريتانيا چليكات اعلام كرد كه تا زمان مشخص نشدن نتيجه انتخابات گزارش را منتشر نخواهد كرد كه اين موضوع با تهديد خانواده‌هاي 29تن از جانباختگان جنگ عراق مواجه شد و در نهايت با آغاز سال 2016 آخرين گزارش به كامرون ارايه داده شد و رسما چليكات اعلام كرد كه در ششم ژوئن اين گزارش را منتشر مي‌كند. حالا يك هفته از انتشار گزارش جنگ عراق مي‌گذرد. چليكات همزمان با انتشار اين گزارش يك جمله كليدي اعلام كرد كه شايد اعلام جنگ آخرين كار ممكن نبود اما بلر پيش از آنكه راه‌هاي مسالمت‌آميز و ديپلماتيك براي خلع سلاح عراق به بن‌بست برسد، تصميم گرفت كه به جنگ برود.
گفتني است تهيه اين گزارش هفت سال به طول انجاميد كه 14 كارمند در جريان تحقيقات حضور داشتند. در طول اين مدت سر جان چليكات روزانه 790پوند حقوق دريافت مي‌كرد و ساير اعضاي كميته اصلي روزانه 565 پوند حقوق مي‌گرفتند. در اين گزارش از 129 شاهد استفاده شده و تيم چليكات از 150هزار سند در تهيه اين گزارش استفاده كرده و مجموعه اين گزارش در حدود دو نيم ميليون كلمه بوده و كل هزينه اين تحقيق معادل صد ميليون و سيصدوهفتادوپنج هزار پوند بوده است.